ΤΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΚΔΟΤΗ: 1η του Μάη

Αυτός ο δρόμος είναι Δρόμος Ηρώων.
Τον διαβαίνουν οι λεβέντες του έθνους.
Χτες 1 του Μάη τον διάβηκαν 200 παλικάρια.

Η μνήμη. Η μνήμη είναι που κάνει τη διαφορά. Οι εποχές εναλλάσσονται, το ίδιο προβλέψιμα, το ίδιο θαυμάσια, το ίδιο νωχελικά. Οι άνθρωποι έρχονται και φεύγουν, γεννιούνται και πεθαίνουν, ανυψώνονται και πέφτουν. Η μνήμη όμως μένει. Οι πράξεις μένουν. Οι λέξεις έχουν δύναμη. Και η γλώσσα μεταφέρει την ιστορία σαν ομηρικό έπος στους αιώνες των αιώνων. Μία ιστορία που τα έχει όλα. Ό,τι ακριβώς χρειάζεται για να νοηματοδοτήσει τον βίο του ένας άνθρωπος, ή ακόμη, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μία «ολόκληρη» κοινωνία. Τα εισαγωγικά είναι απαραίτητα γιατί αυτή, όπως και κάθε άλλη κοινωνία, δεν ήταν ποτέ ολόκληρη. Κάποιοι ήταν από τη μια μεριά, και κάποιοι από την άλλη.

Από τη μια οι 200 πατριώτες και πατριώτισσες του αγώνα για τη λευτεριά, και από την άλλη οι ναζί και οι συνεργάτες τους. Χιλιάδες ιστορίες, όχι μόνο μία. Κάθε άνθρωπος και μια δική του, αθροιζόμενη στο σύνολο της ιστορικής υπέρβασης. Τους οδήγησαν με καμιόνια στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.

Πολλοί είχαν προετοιμάσει σημειώματα που πέταγαν στους δρόμους από τους οποίους περνούσαν. Οι διαβάτες διέσωσαν πολλά από αυτά τα μικροσκοπικά μηνύματα και τα παρέδωσαν στους οικείους τους ή στις οργανώσεις της Αντίστασης. Τους εκτέλεσαν ανά εικοσάδες και η επόμενη εικοσάδα φόρτωνε κάθε φορά τους πεσόντες σε απορριμματοφόρα. Τους νεκρούς της τελευταίας εικοσάδες ανέλαβαν να τους φορτώσουν οι «γερμανοτσολιάδες» των Ταγμάτων Ασφαλείας.

Ανάμεσά τους και ο διερμηνέας του στρατοπέδου Ναπολέων Σουκατζίδης, ο οποίος ήταν ιδιαίτερα αγαπητός στους κρατουμένους για τις διευκολύνσεις που τους παρείχε. Όταν ακούστηκε το όνομά του κατά την ανάγνωση του καταλόγου των μελλοθάνατων, ο διοικητής του στρατοπέδου Καρλ Φίσερ προσφέρθηκε να τον αντικαταστήσει με άλλο κρατούμενο, επειδή είχε ανάγκη τις υπηρεσίες του. Αλλά ο 35χρονος διερμηνέας αρνήθηκε, προτιμώντας να πεθάνει παλικαρίσια, παρά να ανταλλάξει τη ζωή του για μία άλλη.

Πρωτομαγιά σημαίνει επίσης Σικάγο, σημαίνει αγώνας για το οχτάωρο, σημαίνει αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας. Αυτό κι είναι επίκαιρο. Η πρωτομαγιά ήταν και θα παραμείνει για πάντα εργατική. Έχουν περάσει ήδη 137 χρόνια από την εξέγερση και τη γενική απεργία των εργατών, κι όμως μετά από κοντά ενάμιση αιώνα, ο κόσμος της εργασίας μιλά και διεκδικεί πράγματα τα οποία θα έπρεπε να θεωρούνται αυτονόητα. Καταλαβαινόμαστε τώρα, δε χρειάζονται περισσότερα. Οι πάντες γνωρίζουν τι συμβαίνει και που βρισκόμαστε. Το συμπέρασμα είναι ότι αυτός ο αγώνας δεν τελειώνει ποτέ. Όσο υπάρχουν, μεθοδευμένα, περιθώρια για στυγνή εκμετάλλευση, όσο ο κόσμος δε σκέφτεται και δεν πράττει πολιτικά, όσο η συναλλαγή μεταξύ πολιτικής εξουσίας και επιχειρηματικού κεφαλαίου μένει στο απυρόβλητο, τόσο θα εκτραχύνεται η κατάσταση.

Τον Μάη η άνοιξη φτάνει στο απόγειο της αλλά στους δρόμους τίποτε δεν ανθίζει πια. Γιατί στις σύγχρονες κοινωνίες, η άνοιξη δεν ήταν ποτέ μόνο μια εποχή του χρόνου. Πρέπει να γίνουν νέες σπορές. Πρέπει να καρπίσουν οι προσπάθειες. Πρέπει να ανθίσει επιτέλους ξανά η ιστορική μνήμη και η πολιτική συνείδηση, γιατί τα δύο αυτά είναι αλληλένδετα. Σήμερα τρέχουμε στα χωράφια να πιάσουμε το Μάη. Κόβουμε τα λουλούδια και ακουμπάμε το χώμα. Αυτό το χώμα που είναι δικό τους και δικό μας. Μην το ξεχνάς αυτό, ειδικά τούτη τη μέρα. Σήμερα είναι 1η του Μάη.

Ο εκδότης