«SOS» για τη φράουλα της Ηλείας
-Κινδυνεύει η συνέχιση της παραγωγής εξαιτίας της έλλειψης εργατικών χεριών
-Λύσεις για την απλοποίηση της νομοθεσίας σχετικά με τους μετανάστες εργάτες γης ζητούν οι παραγωγοί του Κάμπου
Του Παναγιώτη Φωτεινόπουλου
Η φράουλα της Ηλείας πρωτομπήκε στον εγχώριο και διεθνή ανταγωνισμό πριν από 18 χρόνια, το μακρινό –και λαμπερό λόγω Ολυμπιακών Αγώνων τότε- 2004. Τότε ξεκίνησαν δειλά δειλά οι πρώτες εξαγωγές, με την ελπίδα ότι θα βρουν θέση στην αγορά και θα προσφέρουν νέο εισόδημα στον αγροτικό κόσμο της Ηλείας.
Το εγχείρημα στέφθηκε με ανέλπιστη επιτυχία, αφού κάθε χρόνο οι παραγωγοί προσέθετα 1.000 στρέμματα καλλιεργήσιμα, με αποτέλεσμα να φτάσουν από τα περίπου 1.450 στρέμματα τα 19.000 μέσα σε 18 χρόνια! Η πορεία, με εξαίρεση τη χρονιά του εμπάργκο στη Ρωσία, ήταν ξέφρενη και προσοδοφόρα για μεγάλο τμήμα της ηλειακής οικονομίας.
«Γύρω από αυτήν την δραστηριότητα αναπτύσσεται ένας ολόκληρος αστερισμός δραστηριοτήτων που αφορά την υποστήριξή της με υλικά για την παραγωγή, την συσκευασία, την τυποποίηση, τις μεταφορές, υπηρεσίες κ.λπ. Προσελκύει νέους ανθρώπους, πολλοί από τους οποίους έχουν πτυχία ΑΕΙ και είτε απασχολούνται με σχέση εξαρτημένης εργασίας, είτε συνεχίζουν την επιχειρηματική δραστηριότητα της οικογένειας, είτε τέλος ξεκινούν μια νέα δική τους επιχείρηση», τονίζει στην «Πρωινή» ο Μπάμπης Κυριαζής, σημειώνοντας ότι η κυβέρνηση πρέπει να διευκολύνει τη μετεγκατάσταση εργατών γης με απλοποίηση της διαδικασία.
«Η έλλειψη των εργατικών χεριών θέτει εν αμφιβόλω την συνέχιση της επιτυχημένης πορείας της καλλιέργειας της φράουλας για σχεδόν δύο δεκαετίες. Από τα μέσα, προς το τέλος της περασμένης άνοιξης, παρατηρήθηκε μια σταδιακή -που έγινε μεγάλη στην πορεία μέχρι σήμερα- μείωση του αριθμού τους. Από αυτά που μπορέσαμε να πληροφορηθούμε οι άνθρωποι αυτοί καταφέρνουν να φτάσουν σε κάποιες χώρες της Ε.Ε., κυρίως στην Ιταλία, όπου σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα μπορούν να αποκτήσουν ένα καθεστώς που τους επιτρέπει συγκεκριμένης χρονικής διάρκειας νόμιμη παραμονή με δυνατότητα εργασίας, με χορήγηση εγγράφων που τους επιτρέπουν να ταξιδέψουν νόμιμα πίσω στην χώρα τους και να επιστρέψουν και πάλι για εργασία. Αυτό είναι το βασικό κίνητρο για να φύγουν από εδώ», τονίζει.
Αναγκαία η βελτίωση της νομοθεσίας
Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού «Υρμίνη», Φώτης Κυριαζής επισημαίνει σε επιστολή του πως η φράουλα τα τελευταία 15 χρόνια, παρά την οικονομική κρίση αρχικά και το ξέσπασμα της πανδημίας τελευταία, παρέμεινε μια δυναμικά αναπτυσσόμενη, έντονα εξωστρεφής καλλιέργεια με μεγάλη ένταση επενδύσεων κεφαλαίου, γνώσης και εργασίας.
«Υπολογίζεται ότι το 90% της παραγωγής των περίπου 85.000 τόνων κατευθύνεται στις εξαγωγές, με διείσδυση στις πλέον απαιτητικές διεθνείς αγορές. Η ζήτηση δε από τους πελάτες βαίνει συνεχώς αυξανόμενη με την ετήσια αύξηση να υπολογίζεται σε πάνω από 15%, με βάση τα προγράμματα των διεθνών αλυσίδων Super market. Για την ελληνική γεωργία, και όχι μόνο, η περίπτωση της φράουλας θα πρέπει να θεωρείται κορυφαίο παράδειγμα ανάπτυξης μιας παραγωγικής δραστηριότητας που όχι μόνο στέκεται σαν ίσος προς ίσο με τις υπόλοιπες αντίστοιχες ανταγωνίστριες χώρες της Νότιας Ευρώπης», σημειώνει αλλά προσθέτει πως πρόκειται για δραστηριότητα ιδιαίτερα απαιτητική όσον αφορά την εργασία.
«Υπολογίζεται ότι χρειάζεται περίπου 0,75 ΜΑΕ/στρέμμα. (και όχι 1 ΜΑΕ /7 στρέμματα, όπως από λάθος προφανώς, προβλέπεται στην ΚΥΑ της 4ης Φεβρουαρίου του 2021 αριθ. φύλλου 430, που χρήζει άμεσης για να καταγραφούν οι πραγματικές ανάγκες. Αυτό αφορά και τις υπόλοιπες καλλιέργειες των μικρών καρπών που αρχίζουν και αυτές να αναπτύσσονται στην περιοχή Αν υπολογίσουμε ότι καλλιεργούνται 19,000 στρέμματα Χ 0,75 = 14250, αυτός είναι ο απαραίτητος αριθμός εργατών, για να εξυπηρετήσουν ΜΟΝΟ την καλλιέργεια της φράουλας. Η αλλαγή του δείκτη ΜΑΕ πρέπει να είναι το πρώτο βήμα. Γιατί έτσι αποτυπώνονται οι πραγματικές ανάγκες όσον αφορά τον αριθμό των εργατών ανά καλλιέργεια. Με βάση τις ΜΑΕ καθορίζεται και ο αριθμός των εργατών για τους οποίους μπορεί να γίνει αίτηση για μετάκληση. Παράλληλα έτσι θα καθορίζονται και οι απαιτήσεις όσον αφορά στις εγκαταστάσεις στέγασής τους», εξήγησε.
Ουσιαστική μέριμνα για τη στέγαση και την ασφάλιση
Μια σοβαρή παράμετρος του προβλήματος είναι και η διαμονή των μεταναστών εργατών γης σε ανθρώπινες συνθήκες κι όχι σε παραπήγματα. Τα μέλη της νεοσυσταθείσας Προσωρινής Επιτροπής για το ζήτημα των εργατών γης, Κυριαζής Φώτης (Πρόεδρος Α.Σ Υρμίνη), Γιώργος Καραχάλιος (Α.Σ Ήλιδα) Μενύχτας Δημήτριος (Πρόεδρος Α.Σ Αέλια), Παπανικολόπουλος Θεοφάνης, Κυριαζής Χαράλαμπος και Τακτικός Δημήτριος, τόνισαν σε κοινή τους επιστολή πως έχουν ήδη συμβουλευτεί επιστημονικό προσωπικό για να λυθεί το πρόβλημα.
«Θα πρέπει να εξετάσουμε με λεπτομέρεια τη δημιουργία κατάλληλων υποδομών για την στέγασή τους, δεδομένου ένας τόσο μεγάλος αριθμός ατόμων είναι πολύ σχεδόν αδύνατον να στεγαστεί σε σωστές συνθήκες και μάλιστα σε σύντομο χρονικό διάστημα να είναι έτοιμες. Στο ΦΕΚ 94Α/14-4-2014 Άρθρο 24 προβλέπονται οι σχετικές διαδικασίες για τη δημιουργία των καταλυμάτων. Πλην όμως χρειάζονται βελτιώσεις ουσίας προκειμένου να είναι πραγματικά λειτουργικός ο κανονισμός (για παράδειγμα προβλέπεται η χρήση χημικών τουαλετών ή τουαλετών κομποστοποίησης για χρήση στα καταλύματα) κάτι ανεφάρμοστο για καταλύματα που θα μπορούν να φιλοξενήσουν συνολικά πιθανόν πάνω 14,000 άτομα, με διάρκεια παραμονής αρκετών μηνών. Εμείς με τη βοήθεια των τεχνικών μας συμβούλων, είμαστε έτοιμοι να συμβάλουμε με ουσιαστικό τρόπο σε μια λεπτομερή εξέταση του κανονισμού, έτσι ώστε να καταστεί πλήρως λειτουργικός και εφαρμόσιμος, με σεβασμό υφιστάμενων νόμων», καταλήγουν στην επιστολή τους.
