ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΑ ΦΥΤΑ: Ο ρόλος και η σημασία τους στην ορθολογική ανάπτυξη της ζωικής παραγωγής

Το σύνολο των κτηνοτροφικών φυτών που μπορούν να δώσουν ζωοτροφές ανήκει σε διάφορες κατηγορίες με δύο από αυτές να είναι οι σπουδαιότερες.

• Τα σιτηρά όπως είναι ο αραβόσιτος, η βρώμη, το κριθάρι, η σίκαλη κ.α.
• Τα ψυχανθή όπως είναι η μηδική, τα τριφύλλια,τα κτηνοτροφικά μπιζέλια, το κτηνοτροφικό ρεβίθι, ο βίκος, το σόργο, η σόγια κ.α.

Η σημασία τους στο έδαφος

Τα κτηνοτροφικά σιτηρά και τα κτηνοτροφικά ψυχανθή συμπληρώνουν το ένα το άλλο ωστόσο τα κτηνοτροφικά σιτηρά έχουν το σημαντικό πλεονέκτημα ότι εμπλουτίζουν το έδαφος με άζωτο και επομένως είναι εκτός των άλλων ιδανικά  ως φυτά αμειψισποράς. Ταυτόχρονα, η συμβολή τους στην γονιμότητα του εδάφους είναι αναμφισβήτητη.

Τα κτηνοτροφικά ψυχανθή έχουν το πλεονέκτημα ότι αποτελούν ζωοτροφές υψηλής θρεπτικής αξίας, καθότι  ο σανός τους (ξηρό χόρτο) και ο καρπός τους  περιέχουν σημαντική περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, σε ανόργανα άλατα και σε βιταμίνες.

Επιπλέον, πέραν από την ποσοτική υπεροχή των κτηνοτροφικών ψυχανθών σε πρωτεΐνες , αυτές χαρακτηρίζονται ποιοτικά ως ανώτερης βιολογικής αξίας, γεγονός που δίνει πρόσθετη αξία στις ζωοτροφές. Επίσης, τα κτηνοτροφικά ψυχανθή συμπληρώνουν την αξία των καρπών των κτηνοτροφικών σιτηρών που μόνα τους δεν περιέχουν τις κατάλληλες πρωτεΐνες για να συνθέσουν ένα ισόρροπο σιτηρέσιο για τα ζώα.

Η αναγκαιότητα για τα ζώα

Η μηδική και τα τριφύλλια καλλιεργούνται αποκλειστικά και μόνο για το χόρτο τους, που χρησιμοποιείται στην διατροφή των ζώων υπό διάφορες μορφές όπως σανός, άλευρο σανού, ενσιρωμένο χόρτο κ.α.

Άλλα πάλι ψυχανθή κτηνοτροφικά φυτά όπως τα κουκιά και το λούπινο καλλιεργούνται για τα ξερά σπέρματά τους , που χρησιμοποιούνται στην διατροφή των ζώων σε διάφορες μορφές (αυτούσια, χοντροαλεσμένα κ.α).

Μερικά άλλα κτηνοτροφικά ψυχανθή όπως ο βίκος, το μπιζέλι, το ρεβύθι καλλιεργούνται τόσο για το χόρτο τους που χρησιμοποιείται κυρίως ως σανός και σπανιότερα ως ενσιρωμένο χόρτο, όσο και για τα ξερά σπέρματά τους.

Η καλλιέργεια της μηδικής

Είναι η πιο διαδεδομένη χορτοδοτική καλλιέργεια στην χώρα μας (καλλιεργούνται κάθε χρόνο πάνω από 1,5 εκατ. Στρέμματα) με την τάση της καλλιέργειας να είναι αυξητική.

Είναι φυτό πολυετές, πολλαπλών κοπών, γρήγορης αναβλάστησης(αναπτύσσεται γρήγορα έπειτα από κάθε κοπή). Η μηδική μπορεί να καλλιεργηθεί και ως αρδευόμενη και ως ξηρική.

Τα καλύτερα εδάφη για την καλλιέργεια της μηδικής είναι τα βαθιά, γόνιμα με ουδέτερο pΗ , πλούσια σε ασβέστιο.

Η μηδική είναι ίσως το σπουδαιότερο κτηνοτροφικό φυτό καθότι είναι πλούσιο σε πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, ανόργανα άλατα.

Τα τριφύλλια που μοιάζουν πολύ με την μηδική είναι επίσης σπουδαία κτηνοτροφικά φυτά.

Διακρίνονται σε :

• Ετήσια (αλεξανδρινό, περσικό)
• Πολυετή (το λιμόνιο, το έρπον)

Η καλλιέργεια του βίκου

Ο βίκος, καρποδοτικό και σανοδοτικό ψυχανθές κτηνοτροφικό φυτό, προσαρμόζεται καλά σε όλες τις περιοχές της χώρας μας, αποτελώντας επιπλέον κατάλληλο φυτό αμειψισποράς σε εναλλαγή με σιτηρά σε χωράφια ξηρικά, που έχουν εξαντληθεί από την συνεχή καλλιέργεια σιτηρών.

Ο καρπός και ο σανός του βίκου αποτελούν άριστη ζωοτροφή ενώ το φυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί συχνά και για βόσκηση των ζώων.

Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που έχει ο βίκος είναι ότι δεν αντέχει σε περιοχές χαμηλών θερμοκρασιών και για αυτό στις περιοχές αυτές προτείνονται οι καλλιέργειες των κτηνοτροφικών μπιζελιών και κουκιών.

Συμπερασματικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα κτηνοτροφικά φυτά είτε σιτηρά είτε ψυχανθή, είναι σημαντικά και αναντικατάστατα στην διατροφή των ζώων και προτείνεται να καλλιεργούνται σε μεγαλύτερη έκταση από τους κτηνοτρόφους.

Γιατί πέραν των άλλων που προηγουμένως αναφέρθηκαν, η αύξηση της καλλιεργειάς τους  θα αντικαταστήσει σε έναν βαθμό τις εισαγωγές της σόγιας.