«Πάλι τα ίδια και τα ίδια, θα μου πεις, φίλε»
Του Παντελή Μπουκάλα
Γιώργος Σεφέρης, ένας πρόσφυγας κι αυτός, «Ημερολόγιο καταστρώματος, Β΄», ποίημα «Τελευταίος σταθμός», Οκτώβριος του 1944: «Πάλι τα ίδια και τα ίδια, θα μου πεις, φίλε. / Όμως τη σκέψη του πρόσφυγα τη σκέψη του αιχμάλωτου τη σκέψη / του ανθρώπου σαν κατάντησε κι αυτός πραμάτεια / δοκίμασε να την αλλάξεις, δεν μπορείς».
Ναι, «πάλι τα ίδια και τα ίδια». Αφού οι άνθρωποι εξακολουθούν να προσφυγεύουν κατά κύματα. Κατά εκατομμύρια. Μπροστά σε πλήθος κάμερες, που φέρνουν στη μικρή οθόνη τρομαγμένα παιδιά με οριστικά πληγωμένο το βλέμμα τους και με τ’ αρκουδάκια τους, θαρρείς φοβισμένα κι αυτά. Ή σε πλήρη αφάνεια, που διευκολύνει τις «επαναπροωθήσεις», λίγο ή πολύ βίαιες και επικίνδυνες, και πάντως απάνθρωπες.
Ναι, «πάλι τα ίδια και τα ίδια». Γιατί ο πόλεμος επιμένει να σιτίζεται με θάνατο και πόνο στη γειτονιά μας. Βορειοανατολικά, όπως τώρα, με τον πόλεμο στην Ουκρανία να κλείνει δεύτερη εβδομάδα. Αλλά και στα ανατολικά μας. Γιατί και η Συρία γειτονιά μας είναι, εκτός από ένα επιπλέον πεδίο άσκησης του κυνισμού των Μεγάλων, όπως οι ΗΠΑ και η Ρωσία, και των μικρομέγαλων, όπως η Τουρκία του Ερντογάν, η οποία σίγουρα είναι πολύ λιγότερο «απομονωμένη» απ’ όσο υποθέτει η ελληνική διπλωματία. Και μόλις χθες στα βόρειά μας, στη Γιουγκοσλαβία, ο βομβαρδισμός της οποίας από τα νατοϊκά αεροπλάνα, το 1999, μοιάζει λησμονημένος, αφού δεν συνυπολογίζεται στις δημοσιογραφικές ανασκοπήσεις εισβολών. Οπως δεν συνυπολογίζεται στην ιστορία των εισβολών, ούτε καν από τους Έλληνες επίσημους, ο «Αττίλας» του 1974 και η βίαιη κατάλυση της κυριαρχίας της Κύπρου, κράτους ευρωπαϊκού. Και μολαταύτα εκφράζονται φρούδες ελπίδες ότι ο λίαν ευαίσθητος διεθνής παράγων θα θυμηθεί τώρα την κατοχή του ενός τρίτου της Μεγαλονήσου και θα απαιτήσει να ισχύσει και εκεί το δίκαιο.
«Πάλι τα ίδια και τα ίδια». Γιατί οι Ουκρανοί, γυναικόπαιδα και ηλικιωμένοι, που αφήνουν πίσω τους τη φρίκη του πολέμου για να αναμετρηθούν με την τραγωδία του ξεριζωμού, φτάνουν ήδη το ενάμισι εκατομμύριο. Κι αν τα στρατεύματα του ορθοδόξου χριστιανού Βλαντιμίρ Πούτιν συνεχίσουν να βομβαρδίζουν τους ορθοδόξους χριστιανούς Ουκρανούς, σύντομα ένας στους τέσσερις πληττόμενους θα εκπατριστεί. Και η Ευρώπη, φιλόξενη όσο πολεμάει δι’ αντιπροσώπων, των Ουκρανών, θα δυσφορήσει με την ανοικονόμητη προσφυγική «πραμάτεια». Και θα ξαναθυμηθεί τα όριά της. Τα όρια του ωφελιμιστικού «ουμανισμού» της.
