Ηλίας Νικολακόπουλος: «Ένας ηθικός, ευφυής, γλυκός άνθρωπος»

Εκδήλωση τιμής από το ΕΚΠΑ στον πολιτικό επιστήμονα και αναλυτή – «γκουρού» των δημοσκοπήσεων που καταγόταν από την Ζαχάρω

Οι επικείμενες εκλογές θα είναι οι πρώτες χωρίς την πολυεπίπεδη παρουσία του Ηλία Νικολακόπουλου, του γνωστού πολιτικού αναλυτή και «γκουρού» των δημοσκοπήσεων. Η ξαφνική του απώλεια τον Ιούνιο του 2022, σκόρπισε την θλίψη και στην Ηλεία, καθώς ο Ηλίας Νικολακόπουλος καταγόταν από την Ζαχάρω την οποία μάλιστα επισκεπτόταν μάλιστα συχνά και διατηρούσε πολλές φιλίες στην περιοχή. Την Τρίτη 2 Μαίου, το Εθινικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ( ΕΚΠΑ), διοργάνωσε επιστημονική εκδήλωση τιμής για τον πανεπιστημιακό δάσκαλο, πολιτικό επιστήμονα, εκλογολόγο και ιστορικό στο κατάμεστο αμφιθέατρο «Αλκης Αργυριάδης» του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου η συγκίνηση ήταν διάχυτη.

Κατά την διάρκεια της εκδήλωση, παρουσιάστηκε τιμής ένεκεν η έκδοση της τελευταίας δημόσιας ομιλίας του με τίτλο «Μαζική ανταγωνιστική δημοκρατία: Η δύσκολη εμπέδωση» από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις του ΕΚΠΑ και στη συνέχεια αγαπημένοι φίλοι και συνεργάτες μίλησαν για την προσωπικότητα και το έργο του με τα θερμότερα λόγια.

Ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, ομότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ, μίλησε για την «απίστευτη μνήμη του η οποία σε συνδυασμό με την απαστράπτουσα διανοητική ευφυΐα του επέτρεψαν να αποκωδικοποιεί άκοπα όλα όσα ενέκυπταν στην αντίληψή του. Απέφευγε συστηματικά να προσφεύγει σε απλουστευτικά ερμηνευτικά σχήματα, δεν είχε ανάγκη από εξιδανίκευση των αμφιβολιών του. Δίχως να εγκαταλείπει την ακριβολογία του, στην οποία τον ωθούσε η μαθηματική του παιδεία, είχε την ύψιστη ίσως πολυτέλεια να θέτει σε συνεχή κριτική αμφισβήτηση όλες τις κυρίαρχες παραδοχές». Ο ίδιος αναφέρθηκε στα παιδικά του χρόνια και στην αρχική ελλιπή συνθήκη της κοινωνικοποίησής του.

«Οι δύο γονείς ήταν απόντες, φυλακισμένοι ή εξόριστοι […], δεν είναι τυχαίο ότι η αναζήτηση της δικής του προσωπικής αλήθειας ήταν πάντα ένα κεντρικό αιτούμενο στη σκέψη και στη ζωή του. Σε καμία στιγμή δεν αποστασιοποιήθηκε από την αφετηριακή του πεποίθηση ότι ο κόσμος πρέπει και μπορεί να αλλάξει. […] Δίχως να το έχει επιδιώξει είχε κερδίσει την αγάπη, την αποδοχή και την πάνδημη αναγνώριση. Κρατώ ζωντανό στην καρδιά μου το πηγαίο, αφοπλιστικό ειρωνικό του μειδίαμα».

Η Μάρω Παντελίδου-Μαλούτα, ομότιμη καθηγήτρια του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, ΕΚΠΑ μίλησε για τον «έγκριτο πολιτικό επιστήμονα, επιφανή εκλογολόγο και ιστορικό, που συνεχίζει να ακτινοβολεί και να μας λείπει. Είχε το μοναδικό χάρισμα να μπορεί να συνδυάζει απόλυτα αρμονικά ετερόκλητα ακόμα και αντιφατικά στοιχεία. Μαθηματικός αρχικά -όπως οι γονείς του- με ειδίκευση στις πιθανότητες και τη στατιστική, έγινε εξαιρετικός πολιτικός επιστήμονας. Εκλογολόγος, δημιουργός του κλάδου στην Ελλάδα αλλά και ιστορικός, που έφτασε στην πολιτική και κοινωνική ιστορία μέσω της ανάλυσης των γεωγραφικών αποτυπωμάτων των εκλογικών αποτελεσμάτων.

Ουσιαστικά δημοκράτης ο Ηλίας και βιωματικά αριστερός, με τραύματα και πληγές που διαχειριζόταν χωρίς πικρία ή οργή, πάντα συναινετικός, με χιούμορ και αυτοσαρκασμό, γενναιόδωρος, ήταν έτοιμος να βγάλει αυτός τα κάστανα από τη φωτιά. Ενας ηθικός, ζεστός, ευφυής, γλυκός άνθρωπος που ξεχώριζε το σημαντικό από το δευτερεύον, το σημαντικό από τον τύπο».

Η καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο, Δέσποινα Παπαδημητρίου, εστίασε στη σχέση του με την Ιστορία και τον διάλογο που θεμελίωσε με τους ιστορικούς. «Ο Ηλίας Νικολακόπουλος θεμελίωσε την ιστορία των εκλογών στην Ελλάδα, ριζοσπαστικοποίησε με το έργο του για τα πολιτικά κόμματα τις εκλογές στην ελληνική ιστορία, άνοιξε τον ορίζοντα της διεπιστημονικότητας στις κοινωνικές επιστήμες και ανέδειξε τον ρόλο των κοινωνικών δραστών εντός των κοινωνικών δομών και της κοινωνικής συγκυρίας» είπε.

Συγκινημένος ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης, αναπληρωτής καθηγητής Ιστορίας και Αρχαιολογίας (ΕΚΠΑ), μίλησε μεταξύ άλλων για τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας, όπου μοιράστηκαν την έγνοια τους μαζί για πάνω από 20 χρόνια με στόχο τη διάχυση της ιστορικής γνώσης, «αυτό που μας είχε μάθει ο Φίλιππος Ηλιού για το δικαίωμα του πολίτη να γνωρίζει την ιστορία του». Στάθηκε και αυτός στη σχέση του Νικολακόπουλου με την Ιστορία, η οποία όσο περνούσε ο καιρός γινόταν ολοένα και πιο έντονη, μια σχέση διαρκούς και γόνιμης συνομιλίας ανάμεσα στην πολιτική επιστήμη και την Ιστορία. «Διάβαζε με βουλιμία τα τεκμήρια, βαριόταν τα πολύ θεωρητικά, ήταν από τους πρώτους που χτύπησαν νωρίς το καμπανάκι της ανόδου της Ακροδεξιάς» πρόσθεσε.

Από την πλευρά του ο Στράτος Φαναράς, πρόεδρος της εταιρείας MetronAnalysis A.E., αναφέρθηκε στον πρωτοπόρο επιστήμονα Νικολακόπουλο, που εισήγαγε τεχνικές μέτρησης της κοινής γνώμης («για εμάς ήταν κάτι σαν τον Μάικλ Τζόρνταν στον τομέα του»), «ένας πραγματικός ηγέτης στον χώρο του με άφταστο πρότυπο συμπεριφοράς».