Σημείωμα του εκδότη

Μετά λοιπόν την συμφωνία ή την «συμφωνία» για συμφωνία, όπως επιχείρησε να την βαφτίσει ο αρχιεπίσκοπος προκειμένου να εκτονώσει τις αντιδράσεις μερίδας του κλήρου, τίθενται στο προσκήνιο του δημόσιου διαλόγου και μία σειρά από παράπλευρα αλλά εξίσου σημαντικά ζητήματα. Ήταν να μην γίνει η αρχή, που λένε. Διότι όποτε οι πολίτες αρχίσουν να συζητάνε μεταξύ τους για τα «μεγάλα», τα πράγματα αποκτούν μίαν άλλη δυναμική. Έτσι συνέβη και τώρα. Πρώτα με αφορμή το ζήτημα της ονομασίας της γείτονας χώρας και κατόπιν του διαχωρισμού κράτους – εκκλησίας, ο διάλογος ενεργοποίησε τα πολιτικά αντανακλαστικά μιας κοινωνίας η οποία μέχρι πριν από λίγους μήνεςέμοιαζε να έχει αποστασιοποιηθείαπό μείζοναδιακυβεύματα της πολιτικής ατζέντας. Ξαφνικάαρχίσαμε να συζητάμε ξανά. Να ανταλλάσσουμε γνώμες και απόψεις πάνω σε θέματα που μας αφορούν ως σύνολο. Τούτη η διεργασία μπορεί να μην επηρεάζει άμεσα την λήψη ή την εξέλιξη των αποφάσεων, ωστόσο δρομολογεί βαθύτερες και πιο μακροχρόνιες αλλαγές που θα διαδραματίσουν τον ρόλο τους στην επόμενη μέρα. Ελέω μνημονίων και προγραμμάτων, είχαμε αμελήσει θεμελιώδεις πτυχές οι οποίες συνθέτουν το πολιτικό υποκείμενο. Όχι τυχαία, αφού προσπαθούσαμε διαρκώς να παρακολουθήσουμε τις εξελίξεις γύρω από τα δημοσιονομικά, με αποτέλεσματο κυρίως πιάτο της πολιτικής να παραμείνει ανέγγιχτο. Είναι σαφές όμως ότι η πολιτική πλέον επιστρέφει, τόσο ως άσκηση ενεργητικών πρωτοβουλιών από την πολιτική τάξη,όσο και ως ζώσα πολιτική στις πλατείες του κοινωνικού διαλόγου. Και μιας και η κυβέρνηση σέρνει εδώ και καιρό τον χορό των μεταρρυθμίσεων και των μεταλλαγών, κάποιος θα πρέπει να προτείνει στα εκλεκτά μέλη της να συνεχίσει τους διαχωρισμούς. Θα μπορούσε για παράδειγμα μετά το «διαζύγιο» κράτους-εκκλησίας, να δρομολογήσει την διαδικασία και για τον διαχωρισμό κράτους και κομμάτων. Υπάρχουν πράγματα για να γίνουν προς αυτήν την κατεύθυνση και είναι γνωστά. Απλώς καμία κυβέρνηση δεν είχετ ην διάθεση να ασχοληθεί. Προφανώς ένας τέτοιος διαχωρισμός αντίκειται στα ποικίλα ιδιοτελή συμφέροντα της εκάστοτε κυβέρνησης και της παράταξης η οποία αναλαμβάνει τα ηνία του κράτους. Ίσως λοιπόν έχει έρθει πια το πλήρωμα του χρόνου για να τεθούν οι βάσεις για την διόρθωση αυτής τα μακροχρόνιας στρέβλωσης. Η διαφανέστερη, δημοκρατικότερη  και αποτελεσματικότερη λειτουργία του κράτους, δεν είναι ψιλά γράμματα. Είναι η πολλάκις εξαγγελθείσα επανίδρυση που τελικά γινόταν μόνο με κομματικούς όρους, ώστε να περάσει η κουτάλα στους επόμενους. Η πολιτική έχει πλέον επιστρέψει στον τόπο που την γέννησε. Τώρα θα πρέπει να εφευρεθεί και ένας τρόπος για να γεννηθείη αξιοκρατία που δεν υπήρξε ποτέ.