Εθελοντισμός, αριστερά και δεξιά

Του Πάνου Τριγάζη

Η  5η Δεκεμβρίου, έχει οριστεί από τον ΟΗΕ Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντισμού για την Κοινωνική και Οικονομική Ανάπτυξη. 

Ο εθελοντισμός έχει μεγάλη ιστορία, υπηρετώντας ανθρωπιστικές ιδέες και αξίες, κυρίως στην κοινωνική αλληλεγγύη. Επιλογή κρίσιμη  σε μια κοινωνία σαν την καπιταλιστική, που είναι άκρως ανταγωνιστική, με συνέπεια να κυριαρχεί το δίκαιο του ισχυρού τόσο σε εθνικό όσο και στο διεθνές επίπεδο.

Στο ιστορικό διάβα, μεγάλα  κινήματα εθνικής και κοινωνικής απελευθέρωσης, όπως η κατάργηση της δουλείας, στηρίχθηκαν σε αγωνιστές εθελοντές, συχνά  και στην αυτοθυσία τους. Για παράδειγμα, ο  Διεθνής Ερυθρός Σταυρός που ιδρύθηκε πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, είναι μια μεγάλη και ιστορική οργάνωση εθελοντών, που είχε και θύματα σε πολέμους, νοσοκόμες και ιατρούς εθελοντές.    

Όμως, όπως κάθε κίνημα κοινωνικής ευαισθησίας και προσφοράς, έτσι και ο εθελοντισμός γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από άτομα και φορείς του κατεστημένου, με στόχο την άμβλυνση της αντίθεσης στην κοινωνική αδικία, που είναι σύμφυτη με τον καπιταλισμό και κυρίως τον νεοφιλελευθερισμό.

Ειδικότερα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη στα χρόνια της πανδημίας χαιρέτιζε τον εθελοντισμό του υγειονομικού προσωπικού, χωρίς όμως να το στηρίζει πραγματικά, αποφεύγοντας ταυτόχρονα την απαιτούμενη ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας.  Επισημαίνω ότι αν η κυβέρνηση  είχε υιοθετήσει προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και των άλλων κομμάτων στην κατεύθυνση αυτή,    ο βαρύτατος  απολογισμός των νεκρών θα είχε αποφευχθεί ή τουλάχιστον περιοριστεί. Άλλωστε, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δηλώσει ότι η κοινωνική ισότητα είναι αντίθετη με την ανθρώπινη φύση (ΔΕΘ 2017).

Όσο για την Αριστερά, στελεχώνεται από αγωνιστές εθελοντές και όχι επαγγελματίες πολιτικούς. Σε δύσκολους καιρούς, που η Ελλάδα βρισκόταν υπό ξένη κατοχή  και η πείνα θέριζε μαζικά τον λαό, η τότε Αριστερά έθεσε ως πρώτο στόχο την αντιμετώπιση του μέγιστου αυτού προβλήματος, ιδρύοντας την οργάνωση Εθνική Αλληλεγγύη, που αποτέλεσε συνιστώσα του  ΕΑΜ. Γι’ αυτό, στον ύμνο του ΕΑΜ αναφερόταν «Το ΕΑΜ μας έσωσε απ’ την πείνα, θα μας σώσει κι από την σκλαβιά», στόχος που επιτεύχθηκε και στα δυο σκέλη του. Τότε, το κόμμα της εργατικής τάξης, δηλαδή, το ΚΚΕ,  αξιολογώντας τις προτεραιότητες, δεν έθετε πρώτη την εργατική αλληλεγγύη, αλλά την εθνική, διότι ο αγώνας ήταν εθνικοαπελευθερωτικός.

Την αλήθεια αυτή αγνοούν κάποιοι στην Αριστερά που αρνούνται τον εθελοντισμό, ισχυριζόμενοι ότι τάχα αποτελεί «δούρειο ίππο» εις βάρος των θέσεων εργασίας και των κοινωνικών παροχών, που είναι αποκλειστική δουλειά του κράτους και όχι εθελοντικών δομών της κοινωνίας των πολιτών, όπως τα δίκτυα αλληλεγγύης.

Προσθέτω και τις  δομές εθελοντικής δασοπροστασίας, που ανθούν σε πολλούς δήμους και προφανώς δεν θέλουν να υπαχθούν στο Υπουργείο Εσωτερικών ή την Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας. Αξιοσημείωτο ότι ο  Βύρωνας και η Καισαριανή     έχουν κατατάξει στους  πολλούς ήρωες των κοινωνικών και δημοκρατικών αγώνων, και τον 22χρονο  καισαριανιώτη  Δημήτρη  Καραμολέγκο, ο οποίος είχε σπεύσει να βοηθήσει στην κατάσβεση της μεγάλης πυρκαγιάς στον Καρέα, αφήνοντας εκεί   την τελευταία του πνοή, 22 Ιουλίου 1998.

Το μεγαλείο της θυσίας  του Καραμολέγκου είναι ότι έπεσε στην φωτιά στην κυριολεξία, επειδή του το υπαγόρευσε η συνείδηση του και όχι κάποια κρατική υπηρεσία ή κομματικός φορέας. Μήπως, λοιπόν, η προστασία των δασών ισοδυναμεί με ένα σύγχρονο πατριωτισμό;

.Ο Πάνος Τριγάζης  είναι στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία