ΑΙΡΕΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΑΙΡΑ: Καθολική απαξίωση
Είναι ελάχιστες οι φορές κατά τις οποίες τα ευρήματα μίας έρευνας συνοψίζουν τόσο καλά την κατάσταση που οι πολίτες βιώνουν και αισθάνονται, αλλά δεν είναι πάντα σε θέση να περιγράψουν με σαφήνεια, τουλάχιστον αν δεν ερωτηθούν σαφώς και συγκεκριμένα για κάτι. Ωστόσο, αυτό ακριβώς πέτυχε η PublicIssue με την τελευταία έρευνά της, σε μία δημοσκόπηση η οποία, χωρίς υπερβολή, είναι κόλαφος για το πολιτικό σύστημα και την λειτουργία των θεσμών εν γένει. Το βασικό συμπέρασμα είναι απλούστατα ότι οι πολίτες δεν έχουν καμία εμπιστοσύνη στους βασικούς πυλώνες, οι οποίοι συναποτελούν ένα κράτος. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι τα ποσοστά τα οποία καταγράφονται συνιστούν αρνητικό ρεκόρ 15ετίας ή 20ετίας, και συγκρίνονται μόνο με την περίοδο της έναρξης της οικονομικής κρίσης.
Ειδικότερα, λιγότεροι από 3 στους 10 εμπιστεύονται σήμερα τη δικαιοσύνη και τους δικαστές, ήτοι μόλις το 27%, καθώς σύμφωνα με την έρευνα, οι υποθέσεις διαφθοράς, οργανωμένου εγκλήματος, παιδοφιλίας, αστυνομικής βίας, υποκλοπών κλπ, που έχουν έρθει στη δημοσιότητα «έχουν κλονίσει σε μεγάλο βαθμό το δημόσιο αίσθημα δικαίου». Σε ιστορικά χαμηλά παρουσιάζεται επίσης η εμπιστοσύνη των πολιτών σε σχέση με τη Βουλή και τα πολιτικά κόμματα, με τα αποτελέσματα να αναδεικνύουν ξεκάθαρη «κρίση των αντιπροσωπευτικών θεσμών».
Το 78% δεν εμπιστεύεται τη Βουλή σύμφωνα με την εταιρία δημοσκοπήσεων, η οποία αναφέρει ότι η κοινωνική εμπιστοσύνη στη Βουλή συνεχίζει να μειώνεται φτάνοντας μόλις το 18%, καταγράφοντας το δεύτερο χειρότερο ποσοστό της τελευταίας 20ετίας, μετά το 2011 που είχε φτάσει στο 11%.
Την ίδια στιγμή τα κόμματα, ως πολιτικός και κοινωνικός θεσμός, παραμένουν πλήρως απαξιωμένα, καθώς το 87% δεν τα εμπιστεύεται.Αντίστοιχα, η πλειοψηφία των πολιτών (54%) στην Ελλάδα δεν εμπιστεύεται ούτε την αστυνομία, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την PublicIssue «το έλλειμμα κοινωνικής εμπιστοσύνης στην ΕΛ.ΑΣ., που διογκώθηκε την τελευταία 5ετία, εξακολουθεί να διατηρείται σε πλειοψηφικά επίπεδα».
Αν όλα αυτά τα πολύ αποθαρρυντικά αλλά ταυτόχρονα πολύ χρήσιμα συμπεράσματα τα συνδέσει κανείς με την σταθερή αποχή του μισού περίπου εκλογικού σώματος από τις κάλπες, αντιλαμβάνεται εύκολα όσο και με τη μεγαλύτερη δυνατή βεβαιότητα ότι η χώρα διανύει ενδεχομένως τη μεγαλύτερη θεσμική κρίση από σύστασης του νέου ελληνικού κράτους, σε καιρό ειρήνης. Το πιο ανησυχητικό, ωστόσο, είναι ότι αυτή η έλλειψη «πίστης» στο σύγχρονο κράτος και στα,κατά τα άλλα,κεκτημένα της αστικής δημοκρατίας, δε γίνεται εύκολα αντικείμενο προβληματισμού,ούτε σε ελάσσονες κύκλους της δημόσιας συζήτησης, παρότι το θέμα είναι προφανώς εξαιρετικά σοβαρό.
Επιπλέον, δεν είναι κάτι καινούργιο. Μπορεί, όπως αποδεικνύουν και τα διαγράμματα της έρευνας, να σημειώνονται εξάρσεις και υφέσεις ανάλογα με την κυβερνητική τάση, αλλά το πρόβλημα είναι διαχρονικό. Η αδικία, η ατιμωρησία, η ασυδοσία, η αδιαφορία, η ανοχή, το μπάχαλο, δημιούργησαν σιγά σιγά τις τέλειες συνθήκες ώστε να ευδοκιμήσει το φυτό της απόρριψης και του μηδενισμού. Οι πολίτες κουράστηκαν. Δεν πιστεύουν κανέναν και σε τίποτα πια, γι’ αυτό εξάλλου δεν πηγαίνουν και για να ψηφίσουν. Τούτο όμως μας οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε μεγαλύτερο εκφυλισμό. Αργά ή γρήγορα, η καθολική απαξίωση των δημοκρατικών θεσμών, θα μας γυρίσει πίσω σε μία ιδιότυπη φυσική κατάσταση, όπου θα καταλήξουμε να «σφαζόμαστε» στους δρόμους. Όλοι εναντίον όλων. Ας μην ξεχάσει ο τελευταίος να κλείσει την πόρτα.
