Με την ομιλία του στο υπουργικό συμβούλιο ο πρωθυπουργός έδειξε καθαρά τις προτεραιότητες και τους βασικούς άξονες της μεταμνημονιακης εποχής , το οικονομικό επιτελείο έχει καταθέσει ήδη στο Μαξίμου τις προτάσεις του για τα πρώτα μέτρα κοινωνικής ανακούφισης, και μέσα στις επόμενες ημέρες θα έχει οριστικοποιηθεί το «πακέτο Τσίπρα» που θα ανακοινωθεί στην ΔΕΘ.
Σ’ αυτό το «πακέτο» οι κύριοι άξονες είναι τρεις – η ανάκτηση της εργασίας, οι επενδύσεις, και η οικοδόμηση κοινωνικού κράτους, όπως ακριβώς τους περιέγραψε ο ίδιος ο πρωθυπουργός στο πρώτο υπουργικό συμβούλιο της νέας κυβέρνησης. Και το πολιτικό πλαίσιο της εφαρμογής του ορίζεται στην βάση της «κοινωνικής δικαιοσύνης» – ένα πλαίσιο, που επίσης όπως είπε ο Αλέξης Τσίπρας, «μας διαφοροποιεί, όλους εμάς που βρισκόμαστε σε αυτό το υπουργικό τραπέζι – αριστερούς, οικολόγους, κεντροαριστερούς αλλά και κεντροδεξιούς – από τις δυνάμεις του ακραίου νέου φιλελευθερισμού».
Εν ολίγοις, οι εξαγγελίες Τσίπρα το επόμενο Σαββατοκύριακο από την Θεσσαλονίκη θα αποτελέσουν το πρώτο δείγμα γραφής της μεταμνημονιακής στρατηγικής της κυβέρνησης, η οποία κινείται σε δύο επίπεδα: Την μετάβαση από τον κύκλο της λιτότητας στον κύκλο των -σταδιακών και στοχευμένενων – «δίκαιων ελαφρύνσεων» και στην διαμόρφωση, μέσω αυτής, μιας νέας και ευρείας προοδευτικής συμμαχίας κόντρα στο μέτωπο του νεοφιλελευθερισμού.
«Κλειδί» το υπερπλεόνασμα
Τα πρώτα βήματα της στρατηγικής αυτής θα βρουν έκφραση στο νέο «πακέτο» της Θεσσαλονίκης μέσω ενός διαθέσιμου δημοσιονομικού χώρου που, αυτή την στιγμή, υπολογίζεται περί τα 700 με 800 εκατομμύρια ευρώ και, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, δεν αποκλείεται να διευρυνθεί περαιτέρω έως τον Οκτώβριο, όταν θα έχουν αποκρυσταλλωθεί τα δεδομένα του νέου προϋπολογισμού.
«Κλειδί» για την τελική έκταση των παροχών θα αποτελέσει το τελικό ύψος του υπερπλεονάσματος, για το οποίο, ωστόσο, ήδη εκφράζεται αυξημένη αισιοδοξία με βάση τις επιδόσεις του πρώτου επταμήνου του έτους.
Ως εκ τούτων, και σύμφωνα με τις έως τώρα πληροφορίες, ο πρωθυπουργός θα είναι ήδη σε θέση να εξαγγείλει από την ΔΕΘ φοροελαφρύνσεις με εστίαση στα μεσαία εισοδήματα και σε μικρούς και μεσαίους επαγγελματίες, ρύθμιση της αγοράς εργασίας και αύξηση του κατώτατου μισθού, καθώς και ευνοϊκές ρυθμίσεις για τις οφειλές προς το Δημόσιο.
Το πιθανότερο είναι πως οι εξαγγελίες αυτές δεν θα είναι απολύτως ποσοτικοποιημένες, καθώς πρόθεση της κυβέρνησης είναι όλες τις οι κινήσεις να μην διαταράσσουν τα συμφωνηθέντα με τους δανειστές και τις δεσμεύσεις για τις δρομολογημένες μεταρρυθμίσεις. Κατά συνέπεια, ο τελικός σχεδιασμών των παροχών θα τεθεί προς διαβούλευση και συμφωνία με τους εκπροσώπους των θεσμών που θα βρίσκονται στην Αθήνα μετά τις 10 Σεπτεμβρίου.
Φοροελαφρύνσεις σε τριπλό μέτωπο
Ήδη ωστόσο, αυτή την στιγμή, θεωρείται δεδομένο πως το πακέτο των φοροελαφρύνσεων της ΔΕΘ θα κινείται σε τρία επίπεδα, με στόχο να καλύψει τον μέγιστο δυνατό αριθμό πολιτών. Ο επικρατέστερος σχεδιασμός, δε, είναι εκείνος που προβλέπει μείωση του φορολογικού συντελεστή του 22% για τα φυσικά πρόσωπα κατά 1 μονάδα, στοχευμένες και κλιμακωτές μειώσεις στον ΕΝΦΙΑ έως και 30%, και παράλληλη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για συγκεκριμένες – τις πλέον επιβαρυμένες – ομάδες των ελευθέρων επαγγελματιών.
Ευνοϊκές φορολογικές εξαγγελίες αναμένονται και για τις επιχειρήσεις, ενώ ιδιαίτερο βάρος θα υπάρξει στις παρεμβάσεις στα εργασιακά. Εκεί, ο πρωθυπουργός θα ανακοινώσει την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων, την αύξηση του κατώτατου μισθού και την κατάργηση του υποκατώτατου, ενώ αναζητείται και η φόρμουλα για περαιτέρω διευκολύνσεις στην αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών σε εφορία και ασφαλιστικά ταμεία.
Η μη περικοπή των συντάξεων
Με βάση τις πληροφορίες που υπάρχουν μέχρι στιγμής, στην ΔΕΘ ο πρωθυπουργός δεν θα προχωρήσει σε οριστικές ανακοινώσεις για το θέμα των συντάξεων, καίτοι άπαντες στην κυβέρνηση διαμηνύουν πως η μη περικοπή τους έχει «κλειδώσει» και είναι αποφασισμένη. Ωστόσο, το θέμα απαιτεί λεπτούς και ισορροπημένους χειρισμούς με τους δανειστές, προκειμένου να αποφευχθούν αφενός οι μονομερείς ενέργειες και αφετέρου ενδεχόμενες αντιδράσεις από τον «σκληρό άξονα» της γερμανικής κυβέρνησης.
Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση βρίσκεται σε διαρκή συντονισμό με την Κομισιόν που επίσης είναι θετική στην μη εφαρμογή των ψηφισμένων μέτρων, θέτοντας ως στόχο μαζί με την κατάθεση του προϋπολογισμού τον Οκτώβριο να ανακοινωθεί όχι απλώς η αναστολή, αλλά η ακύρωση των περικοπών στις συντάξεις.
