Στα οχτώ χρόνια της κρίσης και των μνημονίων αν μάθαμε κάτι καλά- μετά τις αρχικές ουτοπίες και ψευδαισθήσεις- είναι πως λειτουργούν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί. Όλοι γνωρίζουμε σήμερα- το νιώσαμε άλλωστε όλα αυτά τα χρόνια σκληρά στο πετσί μας- ότι η «σχέση» μεταξύ θεσμών και μνημονιακής Ελλάδας ήταν ένα ανελέητο παζάρι «δούναι και λαβείν» με την ελληνική πλευρά να βρίσκεται πάντα στη θέση του αδύναμου εταίρου. Φαντάζει όμως λογικό να πιστεύουμε ότι αυτή η σχέση θα διαφοροποιηθεί με την ολοκλήρωση του 3ου προγράμματος τον προσεχή Αύγουστο.
Κι αυτό γιατί στο «τραπέζι» δεν θα υπάρχουν πλέον υποχρεώσεις που θα πρέπει να υλοποιήσει η εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση προκειμένου να λάβει ως αντάλλαγμα νέα δάνεια. Τουλάχιστον δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή τέτοια προοπτική ούτε καν ως επιθυμία σε καμία πλευρά. Ωστόσο αυτό που εκκρεμεί- και καίει την ελληνική πλευρά- είναι το ζήτημα της ρύθμισης του χρέους.
Και σύμφωνα με την αποκτηθείσα εμπειρία θα είναι αυταπάτη να πιστέψουμε ότι οι Ευρωπαίοι θα μας παραχωρήσουν μια «εδώ και τώρα» ρύθμιση. Θα πρόκειται μάλλον για μια μακρά διαδικασία κατά την οποία θα ισχύει κάτι ανάλογο με τα μνημόνια. «Εκπληρώνεις δεσμεύσεις παίρνεις ανταλλάγματα».
Φυσικά οι δεσμεύσεις δεν θα αφορούν αυτή τη φορά «προαπαιτούμενα» αλλά την πιστή εφαρμογή των μέχρι σήμερα συμφωνηθέντων. Όσον αφορά τους κρατικούς προϋπολογισμούς, τους δημοσιονομικούς στόχους και τα πρωτογενή πλεονάσματα είναι λίγο- πολύ καθορισμένα. Στο βαθμό που αυτά θα εφαρμόζονται και υλοποιούνται θα υπάρχουν και ανταλλάγματα έστω κι αν αυτά δεν είναι νέα δάνεια αλλά ρύθμιση «παλαιών οφειλών».
Υπό αυτή την έννοια είναι ουτοπία να μιλάμε για «καθαρή έξοδο». Το μόνο καθαρό που θα πρέπει να επιδιώξει η ελληνική κυβέρνηση στην όλη ιστορία είναι οι … λογαριασμοί. Καθαροί λογαριασμοί και με τους δανειστές- αλλά και με τον ελληνικό λαό- που κάνουν τους «καλούς φίλους»…
