Το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Πύργου στο ΕΚΦΕ Ηλείας
Ομάδα εκπαιδευομένων του Σ.Δ.Ε. Πύργου … κάνει μπάσιμο στην περιοχή του ΕΚΦΕ Ηλείας, με επικεφαλής το φυσικό Βασίλη Ηλιόπουλο. Το ΕΚΦΕ στεγάζεται στο 4ο Γυμνάσιο και το γήπεδο μπάσκετ που διαθέτει είναι ότι πρέπει για τέτοιες επιθέσεις!
Ο Ηλίας Καλογήρου, ειδικός στην ανάπτυξη πειραμάτων ως Υπεύθυνος του Εργαστηριακού Κέντρου Φυσικών Επιστημών (ΕΚΦΕ), έχει βραβευτεί τρεις φορές σε πανευρωπαϊκούς διαγωνισμούς που αφορούν την καινοτομία στην εκπαίδευση, για τις μοναδικές του μεθόδους παρουσίασης των φυσικών φαινομένων με εποπτικό τρόπο, ενώ έχει να επιδείξει και αρκετές συμμετοχές στα TEDx συνέδρια με σκοπό τη διάδοση ιδεών που αξίζουν.
Το Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστημών (Ε.Κ.Φ.Ε.) Ηλείας επισκέφθηκαν οι εκπαιδευόμενοι του Σ.Δ.Ε. Πύργου, την περασμένη Πέμπτη 20 Οκτωβρίου. Ο πολυβραβευμένος υπεύθυνος του κέντρου κ. Ηλίας Καλογήρου, υποδέχθηκε τους ενήλικους μαθητές λέγοντας:
«Υποδεχόμαστε σήμερα εκπληκτικούς μαθητές! Και λέω εκπληκτικούς, γιατί αυτή η εκ των υστέρων επιθυμία για γνώση, δηλ. μια γνώση που ζητείται αργότερα απ’ ότι στην ώρα της, δείχνει ανθρώπους που αναγνωρίζουν αξία στη γνώση, με την έννοια της κατανόησης του φυσικού κόσμου, αλλά και απόκτησης της ικανότητας να αντιλαμβάνονται την τεχνολογική εξέλιξη».
Στόχος της επίσκεψης ήταν η γνωριμία των εκπαιδευομένων με το εργαστήριο Φυσικών Επιστημών και η επαφή τους με τα επιστημονικά όργανα και τα πειράματα. Αξίζει να αναφερθεί ότι στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας ενώ διδάσκεται το μάθημα του Επιστημονικού Γραμματισμού δεν προβλέπεται εργαστήριο Φυσικών Επιστημών. Έτσι, οι επισκέψεις στο ΕΚΦΕ έχουν σκοπό να καλύψουν αυτό το κενό.
Σε συνεννόηση με το Φυσικό του Σχολείου, κ. Βασίλη Ηλιόπουλο, είχαν ετοιμαστεί δύο θεματικές περιοχές προς ανίχνευση και πειραματική διερεύνηση:
α) Η διάσπαση του νερού με ηλεκτρόλυση και η ανίχνευση των συστατικών στοιχείων του και
β) Βασικά στοιχεία όρασης, σφάλματα όρασης και διόρθωσή τους με χρήση φακών.
Τι είναι Οξυγόνο, τι σημαίνει καύση, τι σημαίνει Υδρογόνο, τι γίνεται με το μαγκάλι, το μονοξείδιο και το διοξείδιο του άνθρακα, πως λειτουργεί η στάχτη για τους κουραμπιέδες και τη μουσταλευριά, πως μπορούμε να φτιάξουμε διάφανη πορτοκαλάδα και τι σχέση έχουν αυτά με το ΣΔΕ Πύργου, ήταν τα πρώτα θέματα που διευκρινίστηκαν από την πλευρά του κου. Καλογήρου. Ένα «Υβριδικό Αυτοκινητάκι» με εναλλακτική λειτουργία: φωτοβολταϊκής κυψελίδας και χρήσης υδρογόνου, ήταν ένα από κοινού κατασκεύασμα του ΕΚΦΕ Ηλείας με το Σ.Δ.Ε. Πύργου επί κου. Κοτσανά, πριν μερικά χρόνια.
Μερικές ιδιότητες των υγρών και την αρχή των συγκοινωνούντων δοχείων είχαν την ευκαιρία να διαπιστώσουν οι εκπαιδευόμενοι του ΣΔΕ, μέσα από έξυπνα μικρά τεχνάσματα-πειράματα του κου Καλογήρου. Ακολούθως αναλύθηκε το μόριο του νερού μέσα από ένα τρισδιάστατο μοντέλο: με κόκκινη μπαλίτσα για το Οξυγόνο, λευκή για το Υδρογόνο και μοβ γραμμές που συνδέουν τα μόρια. Εξηγήθηκε η ρευστότητα του νερού και η χαλαρότητα των δεσμών μεταξύ των μορίων σε σχέση με τη συμπαγή δομή τους στη μορφή του πάγου και τελείως ελεύθερη σύνδεση των μορίων στη μορφή των υδρατμών.
Πείραμα Ηλεκτρόλυσης του Νερού: Ο Δημήτρης Παπαδάτος ρεγουλάρει την αριστερή στρόφιγγα στο σωλήνα που θα συγκρατήσει το Υδρογόνο. Στο δεξιό σωλήνα θα συγκεντρωθεί το οξυγόνο. Στο φόντο ο Ηλίας Καλογήρου εξηγεί ότι: ο μεσαίος σωλήνας τις διάταξης είναι απαραίτητος για την εκτόνωση της πίεσης που δημιουργούν οι τεράστιοι όγκοι των αερίων που παράγονται, σε σχέση με το νερό από το οποίο παράγονται.
Ακολούθησε η ηλεκτρόλυση του νερού (με 10% οξύ) και χρήση τάσης 10Volt. Τα αέρια που εκλύθηκαν, συγκεντρώθηκαν σε δοκιμαστικούς σωλήνες. Έγινε συλλογή του Υδρογόνου σε αντεστραμένο σωλήνα (για να μη διαφύγει) και με το άναμμα του παράχθηκε ένα έντονο σύριγμα. Με ένα σβησμένο φυτίλι που μπήκε στην έξοδο του δεξιού σωλήνα, ανιχνεύθηκε το Οξυγόνο. Οι εκπαιδευόμενοι δοκίμασαν την ικανότητά τους να συλλέξουν τα δύο αέρια και να τα ανιχνεύσουν.
Οι επόμενες εικόνες ήταν από καταλύτη αυτοκινήτου και διαπραγματεύτηκαν η χρησιμότητα του υδρογόνου και του οξυγόνου, αλλά και του φυσικού αερίου (και υγραερίου) στην παραγωγή ενέργειας και κίνησης.
Διάταξη για τη λειτουργία της όρασης: Δέσμη ακτίνων φωτός πέφτουν στο μάτι. Πως λειτουργεί ο φακός του ματιού; Ποιος είναι ο αμφιβληστροειδής χιτώνας; Που βρίσκεται το οπτικό νεύρο; Πως βλέπουμε ;
Κατόπιν εξετάστηκε το δεύτερο θέμα, Όραση:Προβλήματα-Διόρθωση. Παρουσιάστηκαν τα χαρακτηριστικά και η λειτουργία του φωτός, αλλά και τα είδη των φακών και η λειτουργία τους. Ο οφθαλμικός βολβός, ο φακός του ματιού, ο αμφιβληστροειδής χιτώνας και το οπτικό νεύρο παρουσιάστηκαν σε αντίστοιχη πειραματική διάταξη. Πως μπαίνουν οι ακτίνες στο μάτι μας και βλέπουμε; Πότε έχουμε μυωπία και πότε πρεσβυωπία; Τι φακό χρειαζόμαστε σε κάθε περίπτωση;
Πρόβλημα: Αφήνουμε μια σφαίρα να πέσει, χωρίς αρχική ταχύτητα. Μέχρι που μπορεί αυτή να αναπηδήσει; Μπορεί χωρίς αρχική ταχύτητα, να αναπηδήσει ψηλότερα από κει που την αφήσαμε;
Σε αυτό το θέμα προβληματίστηκαν οι εκπαιδευόμενοι του ΣΔΕ και έδωσαν τις αναμενόμενες απαντήσεις. Όμως εκεί υπήρχε και η έκπληξη. Ο κος Καλογήρου παρουσίασε μια παράξενη διάταξη ελαστικών σφαιρών που πολλαπλασιάζει τη δύναμη (ορμή) της σφαίρας, με αποτέλεσμα η σφαίρα να τινάζεται σε πολλαπλάσιο ύψος από το αρχικό της.
Διάταξη 5 ίδιων μεταλλικών σφαιριδίων: Ένα ευχάριστο πείραμα για τη μετάδοση της ενέργειας μεταξύ ίδιων σωμάτων
Η όλη διαδικασία εξελίχθηκε μέσα σε ένα χαλαρό μεν, γόνιμο δε πλαίσιο αποριών και ενδιαφέροντος γύρω από το φυσικό κόσμο, με την ενεργή συμμετοχή των εκπαιδευομένων σε κάθε πείραμα. Διατυπώθηκαν πολλές ερωτήσεις πάσης φύσεως και ήταν εμφανές το ενδιαφέρον των εκπαιδευόμενων για τα θέματα και τη σχέση που έχουν εν τέλει με την καθημερινή ζωή και τον κόσμο που ζούμε.
Ο Αλέξης Γκάτσης ανιχνεύει Υδρογόνο.
