Κ. Γεωργουσόπουλος: «Ο Ρήγας λειτουργούσε συνειδητά ως διαφωτιστής των μαζών»

Μνημειώδης η ομιλία του Κώστα Γεωργουσόπουλου στον Πύργο για τον Ρήγα Φεραίο και το έργο του ΤΑ ΟΛΥΜΠΙΑ

Την εκδήλωση συνδιοργάνωσαν τέσσερις φορείς της Ηλείας

Με μια μνημειώδη ομιλία για το προεπαναστατικό θεατρικό έργο ΤΑ ΟΛΥΜΠΙΑ του Ρήγα Φεραίου που αποτελεί διασκευή του ομώνυμου ιταλικού δράματος του  Metastasio και γράφτηκε από τον Ρήγα για να συνδεθεί η επικείμενη Εθνεγερσία των Ελλήνων με την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων, την Γαλλική Επανάσταση και τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό, ο Καθηγητής θεατρολογίας του Παν/μιου Αθηνών Κώστας Γεωργουσόπουλος καθήλωσε στην κυριολεξία το κοινό το βράδυ του Σαββάτου στην εκδήλωση Ιστορικής Μνήμης και Πολιτισμού που πραγματοποιήθηκε στο συνεδριακό κέντρο της ΠΕ Ηλείας.  Την παραπάνω εκδήλωση συνδιοργάνωσαν η Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας, ο Δικηγορικός Σύλλογος Ηλείας, η Εφορεία Αρχαιοτήτων και το Επιμελητήριο Ηλείας, ως τιμητικό προοίμιο για τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής επανάστασης του 1821, καθώς η σκηνή του δράματος τιμά ιδιαίτερα τον τόπο των Ηλείων καθότι συμφώνα με την Μεγάλη Χάρτα του Ρήγα εξελίσσεται μεταξύ Ολυμπίας και Ήλιδος, προς τις όχθες του ποταμού Αλφειού και πλησίον της σημερινής πόλης του Πύργου, στα Λέτρινα

Ο κ. Γεωργουσόπουλος χαρακτήρισε τον Ρήγα Φεραίο ως ιδιοφυία και διαφωτιστή των μαζών και τα ΟΛΥΜΠΙΑ ως ένα κείμενο υψηλής στρατηγικής, αφού  όπως είπε χαρακτηριστικά «ο Ρήγας πέρασε την επαναστατική άποψη ουσιαστικά μέσα από ένα ρομαντικό κείμενο της εποχής, ένα διήγημα της μόδας» εννοώντας ότι χρησιμοποίησε μια απλή φόρμα γραφής προσιτή στο λαό, με στόχο να προσεγγίσει  τις πλατιές μάζες, να περάσει τα μηνύματά του και να μπολιάσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Που βεβαίως καμία σχέση δεν έχουν με τους σημερινούς όπου έκανε λόγο για εμπορικό αλισβερίσι.

«Αν λοιπόν θέλουμε να δώσουμε αξία σε αυτό το έργο, στα ΟΛΥΜΠΙΑ, τιμάμε τον διασκευαστή Ρήγα που λειτουργούσε συνειδητά ως ένας διαφωτιστής  των μαζών. Προσπαθεί να βάλει τους έλληνες μέσα στο νέο πνεύμα της εποχής με τα έργα του. Έρχεται να βάλει μπουρλότο στα θεμέλια μιας αντίληψης εφησυχασμού  και στα συμφέροντα της ανώτερης τάξης, γι αυτό  θεωρήθηκε ως επαναστάτης όχι μόνο από το κατεστημένο, το  Πατριαρχείο  και τους προύχοντες. Έχει  καταντήσει να είναι ο κυνηγημένος της Ευρώπης, αυτός και ο Κάλβος. Δεν είναι ένας τυχαίος άνθρωπος, είναι ενημερωμένος και συνειδητός, θέλει να ξυπνήσει το γένος όχι με σαλπίσματα και φανφαρονισμούς, αλλά με μαθηματικά, με φυσική και πειράματα, θέλει να εντάξει τα πάθη των ανθρώπων σε νόμους που ελέγχονται. Αυτό ήταν το μήνυμα των Ολυμπιακών Αγώνων και καμία σχέση δεν έχει με αυτό που συμβαίνει τώρα και δεν εννοώ μόνο τα φάρμακα, αυτό το εμπορικό αλισβερίσι που υπάρχει σήμερα δεν έχει καμία σχέση με τους αρχαίο Ιδεώδες. Γι αυτό και έχει σημασία με το έργο αυτό ότι ήθελε να αναβιώσει τους Ολυμπιακούς αγώνες.»

Μάλιστα ο κ. Γεωργουσόπουλος στην εξαιρετική ανάλυση που έκανε στην πορεία της ομιλίας του και θέλοντας να δώσει στο κοινό να κατανοήσει γιατί ο Ρήγας επέλεξε να περάσει τόσο σημαντικά μηνύματα μέσα από απλά και εύπεπτα στην ουσία διηγήματα, αναφέρθηκε στον Θούριο του Ρήγα όπου για η μουσική του όχι, μόνο δεν ήταν πρωτότυπη,  αλλά ένα ήταν εμπορικό, λαϊκό σουξέ της εποχής.

«Σε αυτην την μελωδία έβαλε ο Ρήγας τους επαναστατικούς του στίχους. Αυτή ήταν μια ύψιστη στρατηγική διείσδυσης προς τα μεγάλα πλήθη. Όταν θες να περάσεις ένα μήνυμα το περνάς μέσα από κάτι που είναι οικείο και αυτό κάνει σήμερα η Ελληνική επιθεώρηση που περνά τη σάτιρα μέσα από σουξέ της εποχής.  Δυο φορές αποπειράθηκαν σημαντικοί έλληνες συνθέτες να γράψουν πρωτότυπη μουσική για την ελληνική επιθεώρηση και απέτυχαν και τα ονόματα δεν είναι μικρά, μιλάω για τον Μάνο Χατζηδάκη και τον Διονύση Σαββόπουλο και τέτοιες παραστάσεις κατεβήκανε την άλλη βδομάδα. Γιατι ο κόσμος περίμενε τη σάτιρα να περάσει μέσα από τη «Μαντουβάλα» από κάτι οικείο και να φέρει την ανατροπή. Αυτή η ιδιοφυία που λεγότανε Ρήγας, βρήκε αυτήν την μελωδία της εποχής, την ανασύστασε, ένα βαλσάκι στο πιάνο ήτανε και πάνω εκεί έγραψε το «Ως πότε παλικάρια θα ζουμε στα στενά» και έγινε αυτομάτως επαναστατικό εγερτήριο. Το ίδιο έγινε και με τα ΟΛΥΜΠΙΑ , το οποίο ηταν έργο ένος μεγάλου ποιητή του λεγόμενου νεοκλασικισμού ο οποίος γιγαντώθηκε πριν και μετά την Γαλλική Επανάσταση, στην περίφημη επανάσταση του πνεύματος και της πολιτικής που ονομάστηκε ο Διαφωτισμός  και ήρθε να παραμερίσει τα στεγανά και τις θρησκοληψίες του Μεσαίωνα.»

Παράλληλα ο κ. Γεωργουσόπουλος αναφέρθηκε στα κοινωνικοπολιτικά ρεύματα της εποχής, στον Διαφωτισμό, τον νεοκλασικισμό, τον ρομαντισμό, αλλά και στην

εποχή της Αλεξάνδρειας, όπου η μετάφραση των  Εβδομήκοντα της Παλαιάς Διαθήκης , ήταν η πρώτη στην ιστορία του  Πολιτισμού μετάφραση λογοτεχνικού κειμένου από την εβραϊκή στην ελληνιστική κοινή γλώσσα από ελληνόγλωσσους Ιουδαίους.

 Ο Ρήγας μπόλιασε τους Ολυμπιακούς Αγώνες με ένα ρομαντικό κείμενο

Αναφερόμενος στους Ολυμπιακούς Αγώνες και στο κείμενο ΟΛΥΜΠΙΑ, τόνισε ότι

«Τα έργα του Μεταστάζιο ήταν γεμάτα από αρχαίες νύμφες, αρχίζουν δηλαδή τότε να αναβιώνουν οι παλιές αξίες. Τι μπόλιασε λοιπόν ο Ρήγας σε μια διασκευή του;  Μπόλιασε τους Ολυμπιακούς αγώνες. Δεν ήταν μόνο ένα αθλητικό γεγονός, ούτε αυτό που κατάντησε σήμερα, εμπόριο, είναι μια ηθική που εξαίρει σε υπέρτατο βαθμό την άμιλλα ως αρετή και συστατικό της Δημοκρατίας. Έχουμε την  άμιλλα στη ρητορική, στην ποίηση και τον αγωνισμό των σωμάτων κάτω από  κανόνες που συνάδουν κάτω από την αντίληψη για την υγεία, την αρμονία και το μέτρο. Όταν λοιπόν ο Ρήγας μπολιάζει σε ένα ρομαντικό κείμενο αυτές τις ιδέες σε μια θεατρική μορφή αφηγήματος, δεν ήταν τυχαίο. Ήταν η υλοποίηση της δημοκρατικής άμιλλας και του διαλόγου. Μέσα σε αυτό έρχεται ο Ρήγας και παρεμβάλει το θέμα των Ολυμπιακών Αγώνων περισσότερο ως ηθική της παρέμβασης του σώματος και της ψυχής. Σώμα και ψυχή είναι  ένα.  Ο Ρήγας παρεμβάλλει σε αυτό το κινημα έναν δημοκρατικό θεσμό, όπου αντίπαλοι και εχθροί ανταγωνίζονται κάτω από ορισμένους κανόνες που τους σέβονται όλοι και αυτό είναι το ιδανικό του Ολυμπιακού ιδεώδους, να μετατοπίσουμε το θηρίο που κρύβουμε μέσα μας και να το εντάξουμε σε νόμους, να το κάνουμε ανταγωνισμό, άμιλλα και όχι αντιπαλότητα».

Τον κ. Γεωργουσόπουλο παρουσίασε ο καθηγητής κ. Τάκης Σπυρόπουλος που επέλεξε και το θέμα και συνέβαλλε καθοριστικά στην υλοποίηση της εκδήλωσης την οποία μεταξύ άλλων παρακολούθησαν οι βουλευτές Μ. Μπαλαούρας και Κ. Τζαβάρας, ο αντιπεριφεριάρχης Ηλείας Γ. Γεωργιόπουλος, ο πρόεδρος του ΕΒΕ Ηλείας κ. Νικολούτσος, ο Δ/ντής Δευτεροβάθμιας Β. Δημητρέλος, ο αρχαιολόγος Κ. Λιάγκουρας – που ανέγνωσε και χαιρετισμό της Εφόρου Αρχαιοτήτων Ε. Κόλλια που δεν μπόρεσε να παρευρεθεί- κ.α και βεβαίως ένα κοινό που σηκώθηκε όρθιο και χειροκρότησε τον Κώστα Γεωργουσόπουλο για την εκπληκτική του ομιλία.