«Η παραδοσιακή μουσική να περάσει στις επόμενες γενιές για να διασωθεί»
Ολοκληρώθηκε την Κυριακή με μια σπουδαία εκδήλωση στο 1ο Γυμνάσιο Πύργου το τριήμερο επιμορφωτικό σεμινάριο του Κέντρου Ελληνικής Μουσικής Φοίβος Ανωγειανάκης και του Λυκείου Ελληνίδων Πύργου με τη χορηγία του ιδρύματος “Γεωργίου και Βικτωρίας Καρέλια”
-Συγκινητική η βράβευση των παλαιών τραγουδιστάδων και οργανοπαιχτών της Ηλείας
-Εξαιρετική η παρουσία του ΚΑΠΗ Πύργου και η συναυλία του Μουσικού Σχολείου Βαρθολομιού
Με μια σπουδαία πραγματικά εκδήλωση, που μας συγκίνησε αλλά και μας γέμισε υπερηφάνεια, την βράβευση παλαίμαχων τραγουδιστών και οργανοπαιχτών της λαϊκής και δημοτικής μας παράδοσης, ανθρώπων που για χρόνια υπήρξαν ενεργοί φορείς του λαϊκού πολιτισμού της Ηλείας, με τα τραγούδια τους, το κλαρίνο, το βιολί και το λαούτο που τους συνόδεψαν στα γλέντια και τα πανηγύρια μας, ολοκληρώθηκε χθες στο χώρο του 1ου γυμνασίου Πύργου, το τριήμερο εκπαιδευτικών δράσεων για την την έρευνα, καταγραφή και διάσωση της ελληνικής μουσικής παράδοσης, που διοργάνωσε στο νομό μας το «Κέντρο Ελληνικής Μουσικής – Φοίβος Ανωγειανάκης μαζί με το Λύκειο Ελληνίδων Πύργου με την υποστήριξη πολλών ακόμα φορέων.
Σε όλα τα επιμορφωτικά σεμινάρια που έγιναν, στο Μουσικό Σχολείο Βαρθολομιού, στο ΚΑΠΗ Πύργου, στο Συνεδριακό της ΠΕ Ηλείας για εκπαιδευτικούς αλλά και στο 6ο δημοτικό, ήταν παρών και δίδαξε ο κορυφαίος εθνομουσικολόγος Καθηγητές Παν/μίου κ. Λάμπρος Λιάβας ο οποίος έχει αναπτύξει ερευνητική, εκπαιδευτική κι επιμορφωτική δραστηριότητα σε όλα τα είδη της ελληνικής μουσικής (λόγια, δημοτική, αστική και νεότερο ελληνικό τραγούδι) και τα όσα δίδαξε ήταν πράγματι μοναδικά.
Στην χθεσινή εκδήλωση στο 1ο Γυμνάσιο Πύργου μετά τις βραβεύσεις των λαϊκών τραγουδιστών και οργανοπαιχτών, ακολούθησαν παραδοσιακά τραγούδια, μουσική και χοροί από το ΚΑΠΗ Πύργου και μουσικό πρόγραμμα από το Μουσικό Σχολείο Βαρθολομιού, από μαθητές και καθηγητές παραδοσιακών μουσικών οργάνων και τα «αηδόνια» της χορωδίας του σχολείου, μια συναυλία που αποδεικνύει το σπβαρο έργο που επιτελεί το Μουσικό Σχολείο και χρειάζεται την αμέριστη στήριξη όλων μας.
Παράλληλα, το Λύκειο Ελληνίδων τίμησε τον Εθνομουσικολόγο Λάμπρο Λιάβα και τον συνεργάτη του Γρηγόρη Φιλίδη, ενώ η πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων κ. Τούλα Καλαμπόκα καλωσορίζοντας τον κόσμο, ευχαρίστησε όλους όσους συμμετείχαν και όσους στήριξαν το τριήμερο εκπαιδευτικών δράσεων, τονίζοντας ότι σημασία δεν έχει μόνο η παρουσίαση και διάσωση της παραδοσιακής μας μουσικής, αλλά και η διατήρησή της μέσα από τις νεότερες γενιές, που είναι μια σημαντική παρακαταθήκη για την πολιτιστική μας κληρονομιά.
Επίσης το μέλος του Δ.Σ του Λυκείου Ελληνίδων, η κ. Παρασκευοπούλου, που άνοιξε και την εκδήλωση, επισήμανε ότι ήτνα πολλοί εκείνοι που στήριξαν αυτό το μεγάλο εγχείρημα και μεταξύ άλλων ευχαρίστησε τον Περιφερειάρχη Ηλείας κ. Γιώργο Γεωργιόπουλο / τον Δήμαρχο Πύργου κ. Λιατσή / την Αντιδήμαρχο και Πρόεδρο του ΚΑΠΗ κα Αγγελακοπούλου,/ τους Διευθυντές της Α/θμιας και β/θμιας εκπαίδευσης κ. Ζεύλα και κ. Δημητρέλλο, τις υπεύθυνες στα αντίστοιχα γραφεία κυρίες Ηλιοπούλου και Τερζή αντίστοιχα/ τον Δ/ντη του 6ου Δημοτικού Σχολείου κ. Νίκο Κουσάβελλο και τον Διευθυντή του 1ου Γυμνασίου Πύργου κ. Παπαγρηγορίου, καθώς και το ιδρυμα “Γεωργίου και Βικτωρίας Καρέλλια” που ήταν χορηγός των εκπαιδευτικών δράσεων για την Ελληνική Παραδοσιακή Παράδοση στην πόλη μας.
Ο κ. Λάμπρος Λιάβας από την πλευρά του, ευχαρίστησε το Λύκειο Ελληνίδων Πύργου για αυτό το εξαιρετικό τριήμερο και για την συνεργασία που είχαν, ενώ τόνισε ότι είναι πολύ συγκινημένος για την εδώ παρουσία του για ένα ακόμα λόγο, γιατί η Ηλεία είναι και η πατρίδα του μεγάλου δασκάλου του Σίμωνα Καρά, κοντά στον οποίο διδάχθηκε Βυζαντινή Μουσική και Ελληνικό Δημοτικό Τραγούδι και χάρη στην πολύχρονη και επίπονη ερευνητική του προσπάθεια διασώθηκε ένα μεγάλο κομμάτι της παραδοσιακής μουσικής, την οποία κατέγραψε σε όλο το φάσμα της ελληνικής επικράτειας.
Συνεχάρη του παλαίμαχους τραγουδιστάδες και οργανοπαίχτες, τονίζοντας ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι αποτελούν τη ρίζα του δέντρου της παραδοσιακής μας μουσικής και τα νέα παιδιά, θα πρέπει να αποτελέσουν τα κλαδιά του. Γι αυτό και στόχος είναι να περάσει το δημοτικό τραγούδι και η παραδοσιακή μουσική στις επόμενες γενιές και να συνεχίσουνε και να το προωθήσουνε περισσότερο. Άλλωστε όπως ανέφερε, για τον λόγο αυτό το τριήμερο επιμορφωτικό σεμινάριο, ξεκίνησε από το Μουσικό Σχολείο Βαρθολομιού και την σημαντική δουλειά που κάνει πάνω στην διάσωση και διατήρηση της παραδοσιακής μουσικής και ολοκληρώθηκε με την συναυλία των μαθητών και δασκάλων του, ενώ εξήρε το έργο του Δ/ντή του σχολείου π. Γιώργου Αναγνωστόπουλου που έπαιξε βιολί και διεύθυνε την ορχήστρα και την χορωδία του σχολείου, που ξεκίνησαν το μουσικό τους πρόγραμμα με το παραδοσιακό τραγούδι «μενεξέδες και ζουμπούλια».
Οι παλαίμαχοι τραγουδιστάδες και οργανοπαίχτες που τιμήθηκαν
Οι παλαίμαχοι οργανοπαίχτες και τραγουδιστές που τιμήθηκαν από το Κέντρο Ελληνικής Μουσικής “Φοίβος Ανωγειανάκης” και από το Λυκειο Ελληνίδων Πύργου, ήταν συνολικά 12, κάποιοι από αυτούς λόγω ηλικίας δεν μπόρεσαν να παρευρεθούν και πήραν τους επαίνους είτε τα παιδιά τους ή συγγενικά πρόσωπα και για κάποιους ο κ. Τζανέτος, ενώ ορισμένοι από τους παρόντες τραγούδησαν για τον κόσμο, αποδεικνύοντας ότι παρά τα χρόνια τους, το λέει η καρδούλα τους και καταχειροκροτήθηκαν από το κοινό, γιατί η φωνή και το ταλέντο είναι θείο δώρο! Παραθέτουμε τα ονόματά τους και ένα σύντομο βιογραφικό τους, πολύ μικρότερο από το εύρος της πορείας τους μέσα στο χρόνο και της συμβολής τους στο παραδοσιακό τραγούδι:
Βασιλόπουλος Θέμης (τραγούδι) (82 ετών)
Γεννήθηκε το 1934 στο Ξηροχώρι Ζαχάρως όπου και ζει ακόμα. Είναι αυτοδίδακτος λαϊκός τραγουδιστής και απασχολείται επαγγελματικά με το τραγούδι και το δημοτικό και το λαϊκό από 18 ετών. Θυμάται ότι το 53 πληρωνόταν σε χάρτινα δεκάρικα. Έχει γυρίσει όλα τα χωριά της Πελοποννήσου αλλά και της Ευρυτανίας, Μεσσηνίας, Λακωνίας και τα χωριά της Πάτρας, τραγουδώντας σε πανηγύρια, γάμους και μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις. Κάποια χρόνια, έζησε στην Αθηνά και δούλεψε σε μεγάλα μαγαζιά και συνεργάστηκε με μεγάλα ονόματα όπως ο Καλύβας και η Μπέλλου. Επίσης με μεγάλους κλαριντζήδες και μουσικούς -τραγουδιστές όπως ο Κωτσάκης, ο Μάλλιος, ο Κυριακόπουλος, ο Μαργέλης κλπ. Δούλεψε με τους Κονιτοπουλέους, τα παιδιά του Μάρκου Βαμβακάρη. Ίδρυσε μια κομπανία που λεγόταν «Ολυμπιακή Κομπανία». Να θυμηθούμε ότι στον Πύργο το 1966 δούλευε στο «Τζάκι» – μαγαζί κάτω απ’ το Επαρχείο.
Σταμάτησε τη δουλειά πριν από 7 χρόνια που έχασε το γιο του, το μοναχοπαίδι του και ζει πια με τη γυναίκα του στο χωριό χωρίς πια να τραγουδά αλλά με νοσταλγία πάντα για τα τόσα ωραία χρόνια που πέρασε με τη μουσική.
Βασιλόπουλος Παναγιώτης του Αγγέλου, Κρυονέρι Αμαλιάδας (68 ετών)
Δημοτικό τραγούδι –
Γεννήθηκε το 1948 στο Κρυονέρι όπου και κατοικεί. Τραγουδάει επαγγελματικά από 19 ετών. Είναι και ψάλτης. Το τραγούδι το έμαθε απ’ τον πατέρα του που τραγούδαγε και αυτός στο χωριό του. Έχει γυρίσει όλα τα πανηγύρια στα χωριά του Πύργου και της Αμαλιάδας, στη Ζαχάρω, στη Κυπαρισσία αλλά και στην Πάτρα, στην Καλαμάτα, στο Γύθειο και στην Αιτολωακαρνανία. Τραγούδησε όπως μας είπε με τα κλαρίνα του Ευαγγελόπουλου, του Κωστόπουλου, του Μαργέλη, του Σούκα. Σταμάτησε το τραγούδι πριν τέσσερα χρόνια.
Γεωργουλοπούλου Ανέττα, συζ. Διονυσίου, Τριπόταμα Αχαΐας
Ερασιτέχνης παραδοσιακή τραγουδίστρια –
Η Ανέττα γεννήθηκε στα Τριπόταμα των Καλαβρύτων σε οικογένεια βοσκών. Aκάματη όλη τη μέρα, από τα ξημερώματα ως αργά το βράδυ, εργάζεται στα ζώα και στη γη, φτιάχνει εξαιρετικό τυρί και βούτυρο και νοιάζεται -σαν γνήσια Ελληνίδα μάνα- για όλους και για όλα! Μέτρο και καταλύτης στη ζωή, στην καθημερινότητά της είναι το τραγούδι που κληρονόμησε από τη μάνα της την Τασούλα, επίσης εξαιρετική τραγουδίστρια. Έχει μια μνήμη αστείρευτη σε κείμενα και μελωδίες. Ανάμεσα στ’ άλλα λειτουργεί και ως κιβωτός των παλαιών ιστορικών και Κολοκοτρωνέικων τραγουδιών του Μοριά.
Δανίκας Ιωάννης του Σωτηρίου, Περιστέρι Αμαλιάδας (69 ετών)
Δημοτικό τραγούδι-
Γεννήθηκε το έτος 1947 στα Άγναντα, κατοικεί δε στο Περιστέρι Αμαλιάδας. Από 17 ετών ασχολείται επαγγελματικά με το τραγούδι. Είναι αυτοδίδακτος. Κατά ένα τρόπο το τραγούδι το κληρονόμησε απ’ το σόι της μητέρας του, την οικογένεια Δούμα που ήταν κατά παράδοση μουσική οικογένεια. Μικρός πήγε στην Αθήνα και δούλεψε σε διάφορα κέντρα, από 24 ετών όμως ήρθε στην επαρχία και τραγούδησε σε όλη την Ηλεία, Γορτυνία, Τρίπολη και Καλαμάτα. Συνεργάστηκε με τον Βασιλειάδη και τον Μπέκο αλλά και με τους κλαριντζήδες Σάκη Καψοκοίλη, Γιώργο Κωστόπουλο, Θεοδωρή Χριστόπουλο. Οπότε μπορεί τραγουδάει ακόμα. Έχει 8 παιδιά και 14 εγγόνια. Μόνο ένας εγγονός του τραγουδά και είναι επτά ετών.
Ευαγγελόπουλος Αναστάσιος του Περικλή, Αμαλιάδα Ηλείας (75 ετών)
Κλαρίνο και κατασκευή παραδοσιακών μουσικών οργάνων.
Γεννήθηκε στα Άγναντα το 1941. Είναι αυτοδίδακτος κλαριντζής. Από μικρός παίζει κλαρίνο. Έμαθε κοντά σε άλλους μουσικούς.
Από 20 χρονών πήγαινε σε πανηγύρια στα χωριά του Πύργου, της Καλαμάτας και της Πάτρας. Από το 1970 είχε συγκρότημα μέχρι και πριν δέκα χρόνια. Σήμερα ασχολείται με την κατασκευή μουσικών οργάνων και ψέλνει.
Καψοκοίλης Σάκης (κλαρίνο) (68 ετών)
Γεννήθηκε το 1948 στα Μακρίσια Ηλείας όπου και κατοικεί μέχρι και σήμερα. Είναι αυτοδίδακτος στο κλαρίνο.
Ξεκίνησε να ασχολείται επαγγελματικά το 1965 και συνεχίζει μέχρι και σήμερα.
Έπαιξε σε πανηγύρια, εκδηλώσεις, γιορτές κλπ σε όλη την Πελοπόννησο. Εκτός από την Ηλεία και τα χωριά της, έπαιξε στη Μεσσηνία, Λακωνία, Αρκαδία αλλά και στον Καναδά. Συνεργάστηκε με τους περισσότερους τραγουδιστές και οργανοπαίχτες του τόπου μας που μερικοί από αυτούς είναι μαζί μας σήμερα αλλά και με τη Φιλιώ Πυργάκη, την Καραγιάννη, το Δημήτρη Ζάχο.
Έχει δυο κόρες, μόνο όμως ο εγγονός του 15 ετών ασχολήθηκε με τη μουσική.
Κωνσταντόπουλος Νίκος (κλαρίνο) (71 ετών
Γεννήθηκε στην Κλεινδιά Ηλείας, το 1945, κατοικεί δε στον Πύργο. Είναι σήμερα συντ/χος αστυνομικός, παράλληλα όμως τα τελευταία 30 χρόνια ασχολήθηκε επαγγελματικά με το κλαρίνο. Είναι αυτοδίδακτος. Έπαιξε σε πανηγύρια, γιορτές και εκδηλώσεις στα χωριά του Πύργου, της Ζαχάρως, της Κυπαρισσίας. Σταμάτησε πριν λίγα χρόνια. Έχει δυο αγόρια, κανένα όμως δεν ασχολήθηκε με τη μουσική.
Κωστόπουλος Γιώργος (κλαρίνο) (69 ετων)
Γεννήθηκε το 1947 στον Πύργο όπου και κατοικεί.
Παίζει κλαρίνο από μικρό παιδί. Το έμαθε απ’ το πατέρα του που και αυτός έπαιζε. Δεν έμαθε γράμματα, αλλά είχε πάθος με το κλαρίνο.
Έχει γυρίσει όλα τα πανηγύρια στον Πύργο, στη Πλατιάνα, στο Πελόπιο στου Λάλα , στη Ζαχάρω, στην Αμαλιάδα, στην Πάτρα στα Καλάβρυτα και στην Καλαμάτα. Συνεργάστηκε με πολλούς τραγουδιστές όπως ο Δημήτρης Ζάχος, ο Θέμης Βασιλόπουλος απ’ τη Ζαχάρω, ο Θεόδωρος Σωτηρόπουλος απ’ την Αμαλιάδα. Όλοι μας είπαν ότι ήταν απ’ το πιο καλά κλαρίνα.
Τα 4-5 τελευταία χρόνια έχει σταματήσει για λόγους υγείας. Έχει 7 παιδιά και ο γιος του ο Βαγγέλης ακολούθησε τ΄ αχνάρια του και παίζει επαγγελματικά κλαρίνο.
Παρασκευάς Παναγιώτης (βιολί) (95 ετών)
Γεννήθηκε στους Σχίνους Ζαχάρως το 1921. Είναι 95 ετών κάτοικος Ζαχαρως. Μικρός που ήταν αρρώστησε και δεν πήγε σχολείο, αλλά ο πατέρας του του πήρε ένα βιολί και από 10 χρονών, χωρίς σπουδές και δάσκαλο, αυτοδίδακτος, έμαθε μονός του να παίζει. Σε όλα τα χωριά του Νομού, στον Πύργο, στην Αμαλιάδα, στην Ανδρίτσαινα στην Κυλλήνη αλλά και στη Καλαμάτα έπαιξε το βιολί του. Από 18 χρονών και μέχρι πριν από 10 χρόνια που σταμάτησε. Όλη του τη ζωή σε πανηγύρια και γιορτές, σε γλέντια και χορούς, μαζί με τον Κώστα Κυριακόπουλο, το Γιώργη Καψοκοίλη, το Μήτσο Χαλιλόπουλο και άλλους πολλούς κλαριτζήδες και οργανοπαίχτες που δεν θυμάται πια να μας πει. Έχει δυο κόρες αλλά δεν ήθελε ο ίδιος να κάνουν αυτή τη δουλειά ούτε να μάθουν μουσική, αλλά να γίνουν κάτι καλύτερο από αυτόν.
Σωτηρόπουλος Θεόδωρος του Ιωάννη, Αμαλιάδα (70 ετών)
Λαουτιέρης, κιθαρίστας, τραγουδιστής
Γεννήθηκε το έτος 1946 στη Δάφνη Καλαβρύτων και κατοικεί στην Αμαλιάδα. Τραγουδάει και παίζει Λαούτο αλλά και κιθάρα. Είναι αυτοδίδακτος. Ξεκίνησε όταν πήγαινε 6η δημοτικού πηγαίνοντας στα πανηγύρια στη περιοχή των Καλαβρύτων. Ήρθε στον τόπο μας στην 3η γυμνασίου ήτοι σε ηλικία 14 χρονών όπου επίσης πήγαινε σε γιορτές και πανηγύρια και έπαιζε. Επαγγελματικά ασχολήθηκε όταν απολύθηκε από το στρατό. Γύρισε όλη την Πελοπόννησο και όλα τα χωριά της Ηλείας. Συνεργάστηκε με τον αείμνηστο κλαριντζή Χρήστο Κουρμπανά αλλά και με τον Γιώργο Κωστόπουλο και από τους νεότερους τον Βαγγέλη Κωτσάκη. Το τραγούδι και το λαούτο το «κληρονόμησε» απ’ τον πατέρα του. Έπαιζε και τραγουδούσε μέχρι και πριν λίγα χρόνια που η οικονομική κρίση «χτύπησε» τη χώρα μας και έτσι σταμάτησε.
Ζήτησε να φέρει το λαούτο του και να μας πει ένα τραγούδι
Τζανέτος Δημήτριος του Νεονέλλη (τραγούδι – Λαούτο) (76 ετών)
Γεννήθηκε στου Σκλήβα το 1940. Είναι συντ/χος δάσκαλος 76 ετών. Παίζει κλαρίνο, βιολί και λαούτο και τραγουδά από μικρό παιδί τα δημοτικά μας τραγούδια, ενώ γνωρίζει και βυζαντινή μουσική και είναι ψάλτης.
Ανήκει σε οικογένεια λαϊκών οργανοπαιχτών και τραγουδιστών από τους οποίους έμαθε το τραγούδι και τα μουσικά όργανα και κυρίως το λαούτο. Συμμετείχε επαγγελματικά σε πολλά πανηγύρια, γάμους, εκδηλώσεις από μικρός παίζοντας λαούτο και τραγουδώντας σε πολλά μέρη του τόπου μας όπως στα χωριά του Πύργου, της Αμαλιάδας, της Ολυμπίας και της Τριφυλλίας.
Συνεργάστηκε με τον Χρήστο Κουρμπανά (τον αείμνηστο κλαριντζή απ΄τη Μαγούλα) όπως και με τον Γιώργο Αναστασόπουλο, τον Κώστα Κωτσάκη, τον Μυλωνά και τον Σίμωνα Καρρά. Έχει κάνει μια αξιόλογη συλλογή παλιών δημοτικών τραγουδιών του τόπου του και έχει συγγράψει τη λαογραφία του χωριού του στο βιβλίο «Οι ρίζες μας». Έχει τέσσερα παιδιά, όμως κανένα δεν ασχολήθηκε με τη μουσική.
Χριστόπουλος Βαγγέλης (βιολί και τραγούδι) (79 ετών)
Γεννήθηκε το 1937 στα Μυρώνια Ολυμπίας. Είναι κάτοικος Καλήδονας Ζαχάρως. Από 16 ετών τραγουδά και παίζει βιολί. Είναι αυτοδίδακτος και έμαθε μόνος του ακούγοντας τους δίσκους του Παπασιδέρη αλλά και ακολουθώντας κομπανίες σε πανηγύρια. Έπαιξε και τραγούδησε σε πανηγύρια, γάμους, γλέντια και δεξιώσεις, σε πολλά χωριά της Ολυμπίας, της Τριφυλλίας, της Μεσσήνης και συνεχίζει ακόμα όσο αντέχει. Θυμάται δυο μεγάλα κλαρίνα με τα οποία συνεργάστηκε, το Γιώργη Καψοκοίλη και τον Σπύρο Χαλιλόπουλο. Έχει τρία παιδιά αλλά κανένα από αυτά δεν συνέχισε το έργο του. Αυτός ωστόσο θέλει και τώρα να πει ένα τραγούδι για να δείξει ότι και οι άνθρωποι της δικής του ηλικίας μπορούν, αντέχουν και τραγουδάνε.
Φωτο: Γιάννης Σπυρούνης
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_media_grid grid_id=”vc_gid:1484560681882-b8955ea8-6c32-7″ include=”15819,15818,15817,15816,15815,15814,15813,15812,15811,15810,15809,15808,15807,15806,15805,15804,15803,15802,15801,15800,15799,15798″][/vc_column][/vc_row]
