Τo χρονογράφημα: Η πρόκληση των επτά μηνών

Συχνά ακούω γονείς να αναρωτιούνται μεγαλοφώνως αναφορικά με το τι καλύτερο θα μπορούσαν να κάνουν με το παιδί ή τα παιδιά τους. Ο κόσμος προχώρησε πολύ και γι’ αυτό, γενικώς χαίρομαι, γιατί βλέπω για παράδειγμα μπαμπάδες, οι οποίοι είναι πολύ πιο κοντά στα μικρά τους απ’ ότι οι προηγούμενες γενιές. Πρόκειται για μία αναμφίβολα θετική εξέλιξη για το «αύριο». Ωστόσο, η διαπίστωση ότι τα πράγματα άλλαξαν πολύ σε σχέση με παλιότερα, έχει πολλές διαστάσεις. Μία εξ’ αυτών είναι φυσικά η τεχνολογία και ειδικότερα το διαδίκτυο, ή ακόμη πιο ειδικά οι οθόνες.

Σκεφτείτε το. Η οθόνη αποτελεί πλέον τόσο βασικό κομμάτι της ζωής, που δύσκολα θα μπορούσε κανείς να φανταστεί έναν κόσμο χωρίς οθόνες. Ακριβώς την στιγμή που γράφονται τούτες οι γραμμές, έχω αντίκρυ μου μία οθόνη. Πίσω μου πάλι, η τηλεόραση παίζει μία απ’ αυτές τις ενημερωτικές εκπομπές που δεν βλέπονται και σε λίγο καιρό μπορεί να μην ακούγονται κιόλας. Δίπλα μου, το κινητό. Ποιος θα το φανταζόταν πριν μερικές δεκαετίες… Σήμερα, από την μικρή ή όχι και τόσο μικρή οθόνη ενός κινητού, μπορεί κανείς να διαβάσει τις εφημερίδες, να πραγματοποιήσει μία βιντεοκλήση στην άλλη άκρη του κόσμου, να παρακολουθήσει μία ταινία, ή ακόμα και να πληρώσει έναν λογαριασμό.

Και αφού αυτή η αλματώδης εξέλιξη της τεχνολογίας είχε τόσο γιγαντιαίο αντίκτυπο στη ζωή των ενηλίκων, δεν θα μπορούσε να ισχύσει κάτι διαφορετικό και για τα παιδιά, τα οποία πλέον από πολύ μικρή ηλικία είναι ίσως υπερβολικά εξοικειωμένα με τις οθόνες και το διαδίκτυο. Είναι χαρακτηριστικό ότι ένα δίχρονο μπορεί να αντιληφθεί και να χειριστεί την οθόνη αφής καλύτερα από πολλούς πενηντάρηδες. Δυστυχώς όμως όλη αυτή η έκθεση στις οθόνες έχει δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα απ’ όσα έχει λύσει. Γι’ αυτό ακριβώς μία μαμά-blogger, αποφάσισε να απαγορεύσει εντελώς στα παιδιά της τις οθόνες, εφόσον ακόμα και ο ήπιος περιορισμός σε μία ώρα την ημέρα, δεν είχε τα επιθυμητά αποτελέσματα. Το πείραμα κράτησε περίπου επτά μήνες και η αλλαγή στην συμπεριφορά των παιδιών, όπως εξομολογείται η ίδια στον λογαριασμό της στο facebook, ήταν συγκλονιστική. Ήταν πιο ήρεμα, έπαιζαν πολύ περισσότερο μεταξύ τους, αλλά και η ίδια ως γονέας, ασχολήθηκε πιο πολύ με τα ενδιαφέροντά τους.

Τα παιδιά ιδιαίτερα όταν είναι βρέφη ή νήπια όπως είναι εύκολα αντιληπτό σε αυτή την ηλικία δεν ωφελούνται παρακολουθώντας τηλεόραση, αντιθέτως στερούνται ουσιαστικό χρόνο από το παιχνίδι και την αλληλεπίδραση με τα πρόσωπα γύρω τους. Προσπαθήστε να τους δώσετε εναλλακτικούς τρόπους να διοχετεύσουν την ενέργεια και τη φαντασία τους. Παίξτε, ζωγραφίστε, διαβάστε ένα παιδικό βιβλίο μαζί.

Σε λίγες μέρες θα κλείσουν τα σχολεία για τις Χριστουγεννιάτικες διακοπές. Αναπόφευκτα σχεδόν τα παιδιά θα εκτεθούν μπροστά στην τηλεόραση ή σε κάποιο άλλο ηλεκτρονικό μέσο. Δε χρειάζεται να είμαστε υπερβολικοί ως προς αυτό, αλλά να θυμόμαστε να έχουμε ένα μέτρο, καθώς τα πρώτα χρόνια της ζωής ο εγκέφαλος ενός παιδιού είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος. Χρειάζεται πληθώρα απλών και γόνιμων ερεθισμάτων από τους γονείς και το περιβάλλον ώστε να αναπτυχθεί.

Συμπέρασμα; Το ζητούμενο είναι πάντοτε να περνούν οι γονείς όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο με τα παιδιά τους. Αλλά επειδή αυτό δεν είναι πάντοτε εφικτό, το καλύτερο που μπορούν να κάνουν είναι να μην τα παρατάνε μπροστά σε μία οθόνη. Είναι μία υπερβολικά ελκυστική λύση, με δυσανάλογα αρνητικά αποτελέσματα.