Το σημείωμα του εκδότη: Το ναυάγιο του «αναπτυξιακού θαύματος» και ο κορονοϊός

[vc_row][vc_column][vc_single_image image=”106940″ img_size=”full”][vc_column_text]Δυστυχώς για την κυβέρνηση των αρίστων, αυτή η ριμάδα η πραγματικότητα επιμένει να διαφωνεί μαζί της. Η αναπτυξιακή…  απογείωση του 4% προσγειώθηκε απότομα στο 1%, η «έκρηξη» των επενδύσεων μετατράπηκε σε απόλυτη στασιμότητα, και η ιδιωτική κατανάλωση βούλιαξε μαζί με το σχεδόν ανύπαρκτο πια κοινωνικό μέρισμα. Και το χειρότερο είναι, ότι αυτή η αμείλικτη αλήθεια των αριθμών δεν αφήνει περιθώρια επικοινωνιακής διαχείρισης-προσφιλές σπορ-των εμπνευστών της νέας κανονικότητας.

Η καθίζηση της οικονομίας στο τέταρτο τρίμηνο του 2019 που αποκάλυψαν τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ – και τα οποία, παρεμπιπτόντως, ελάχιστα έως καθόλου προβλήθηκαν από τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης – ήρθαν να επιβεβαιώσουν το πλήρες πάγωμα της αγοράς που εξέπεμπαν τους τελευταίους μήνες οι οιωνοί από τους περισσότερους επαγγελματικούς κλάδους. Και, ταυτοχρόνως, έφεραν την κυβέρνηση, τους φορολογούμενους και τους εργαζόμενους ενώπιον του χειρότερου δυνατού σεναρίου: εκείνου μιας ενδεχόμενης νέας ύφεσης, καθώς την αναπτυξιακή κατάρρευση του τέταρτου τριμήνου ακολουθούν τώρα οι κραδασμοί που φέρνει και στην παγκόσμια και την ελληνική οικονομία η απειλή του κορονοϊού.

Τα βασικά και πλέον ανησυχητικά στοιχεία που συνέβαλαν στην αναπτυξιακή βουτιά του τελευταίου τριμήνου του 2019 είναι τρία: Το  βαθύ «μαχαίρι» στις δημόσιες επενδύσεις, το φρένο στα καταναλωτικές δαπάνες που αποδίδεται, σε μεγάλο βαθμό, στην επιλογή της κυβέρνησης να μην χορηγηθεί ουσιαστικά πέρσι κοινωνικό μέρισμα και η κατρακύλα των εξαγωγών.

Αναλυτικά, οι δημόσιες επενδύσεις ήταν μειωμένες κατά 1,1 δις ευρώ, οι καταναλωτικές δαπάνες αυξήθηκαν μόλις κατά 0,4% σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο, ενώ οι εξαγωγές εμφάνισαν – και πάλι σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο – μείωση της τάξης του 3,5%.

Από την εικόνα αυτή προκύπτουν τρία αρνητικά ρεκόρ, που καμία σχέση δεν έχουν με την αναπτυξιακή κοσμογονία που υποσχόταν προεκλογικά και μετεκλογικά η κυβέρνηση.  Η μείωση του ΑΕΠ κατά 0,7% στο τελευταίο τρίμηνο του 2019 σηματοδοτεί, σε αναπτυξιακούς όρους, το χειρότερο τρίμηνο που έχει γνωρίσει η ελληνική οικονομία από το 2015. Ο ρυθμός ανάπτυξης στο δεύτερο εξάμηνο του έτους – και πρώτο εξάμηνο διακυβέρνησης της ΝΔ– έπεσε στο 1,6% από 2,2% που ήταν στο πρώτο ήμισυ του 2019. Σημειώνεται, δε, ότι αυτή η επίδοση (2,2%) αποτελούσε και τον υψηλότερο τριμηνιαίο ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας από το 2007.
Το τρίτο στοιχείο  είναι πως στο εξάμηνο διακυβέρνησης της ΝΔ ο ρυθμός αύξησης των επενδύσεων ήταν μόλις 0,09% (δηλαδή, όλα κι όλα 10 εκατ. ευρώ) έναντι αύξησης 10,2% στο εξάμηνο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ το ίδιος έτος.

Μετά από αυτή την εξέλιξη, που προφανώς απέχει μακράν από τις διακηρύξεις Μητσοτάκη και Γεωργιάδη περί «έκρηξης επενδύσεων» και «ολοκληρωτικής και θετικής μεταστροφής του οικονομικού κλίματος», ο όλος σχεδιασμός της κυβέρνησης καθώς και οι προβλέψεις του προϋπολογισμού τίθενται υπό σοβαρή αμφισβήτηση ως προς τον ρεαλισμό τους.

Η κυβερνητική φιλοδοξία για ετήσια ανάπτυξη 4% θα απαιτούσε αύξηση των συνολικών επενδύσεων τουλάχιστον κατά 15% φέτος και 17% του ΑΕΠ το 2021, πράγμα που με τα σημερινά δεδομένα κρίνεται «εξαιρετικά μη ρεαλιστικό». Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της μελέτης υπό τον τίτλο «Ελλάδα: Ζητούνται επενδυτές», της οποίας οι συγγραφείς (Δημήτρης Παπαδημητρίου, πρώην υπουργός Οικονομίας, Μιχάλης Νικηφόρος και Gennaro Zezza) υπέβαλαν σε μελέτη τα πιο πρόσφατα στοιχεία για τις δυναμικές της ελληνικής οικονομίας.

Σημειώνεται ότι τα ευρήματα της μελέτης, δεν είχαν «προλάβει» τις εκτιμήσεις για τις επιπτώσεις της επιδημίας COVID-19, πράγμα που σημαίνει ότι η επικαιροποίησή τους θα καταλήξει σε ακόμη δυσμενέστερες προβλέψεις για την ανάπτυξη.

Ο, ήδη υπερ-φιλόδοξος, στόχος του προϋπολογισμού για ανάπτυξη 2,8% το 2020 θεωρείται πλέον οριστικά χαμένος, ενώ οι αναλυτές προειδοποιούν πως η έκταση της τελικής αναπτυξιακής οπισθοδρόμησης θα κριθεί πλέον στις αντοχές του τουρισμού ενώπιον του κορονοϊού και στις διαστάσεις που θα πάρει στην χώρα μας η διασπορά του ιού, ενώ οι εκτιμήσεις για τον τελικό ρυθμό ανάπτυξης του 2020 δίνουν – με συντηρητικούς όρους – επιβράδυνση στο 1,8%.

Μεγάλο ερώτημα καθίσταται και το τι μέλει γενέσθαι τόσο με την επίτευξη του στόχου για το πλεόνασμα το 2020, όσο και με την περίφημη διαπραγμάτευση για μείωση των στόχων για τα πλεονάσματα κάτω από το 3,5% από το 2021. Στο οικονομικό επιτελείο ευελπιστούν ότι ο κορονοϊός, εκτός από άλλοθι μπορεί να αποτελέσει και σανίδα για ναυαγούς  και εναποθέτουν τις ελπίδες τους σε μια απόφαση του Eurogroup για συνολική δημοσιονομική χαλάρωση στην ευρωζώνη λόγω του ιού.

Ο εκδότης[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]