ΤΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΚΔΟΤΗ: Η ψυχική πανδημία των εφήβων
«Τα παιδιά είναι το αύριο! Τα παιδιά είναι το μέλλον! Τα παιδιά είναι η ελπίδα της χώρας! Τόπο στα παιδιά και τις μελλοντικές γενιές!
Αν είχα ένα ευρώ ή μια λίρα, όπως συνηθίζουν να λένε οι Άγγλοι, κάθε φορά που άκουγα να επαναλαμβάνονται μονότονα μέσα στα χρόνια αυτές οι μεγαλοστομίες, σίγουρα σήμερα θα ήμουν πλούσιος. Δεν πείθουν, κι όμως επιμένουν, όπως επιμένουν να αδιαφορούν ουσιαστικά για το… μέλλον αυτού του τόπου. Και το χειρότερο είναι ότι το πρόβλημα με το μέλλον αυτής της χώρας διογκώνεται, είτε από εξωγενείς, είτε από ενδογενείς παράγοντες. Είναι γνωστό ότι η Ελλάδα τρώει τα παιδιά της. Αυτό που δεν ήταν γνωστό μέχρι σήμερα είναι ότι πλέον τρώνε τα ίδια τις σάρκες τους.
Τις τελευταίες μέρες διεξάγεται στο κτίριο του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, στα Προπύλαια ένα εξαιρετικά σημαντικό συνέδριο, το 22ο Συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης για την Υγεία των Εφήβων, το οποίο διοργανώνεται σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Εφηβικής Ιατρικής και εξετάζει τις εξελίξεις στη σωματική και την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη παιδιών και εφήβων. Προφανώς η δύσκολη, ιδιαίτερα για τις μικρότερες ηλικίες, περίοδος των lockdown βρέθηκε στο επίκεντρο των εισηγήσεων και των συζητήσεων, Κοινό τόπο αποτέλεσε το αρνητικό συνεχές των γενεών οι οποίες περνούν από τη μία κρίση στην άλλη. Από την δεκαετία των μνημονίων και την οικονομική κρίση, στην κλιματική αλλαγή και την οικολογική κρίση, έπειτα στην πανδημία και την υγειονομική κρίση, και κατόπιν στην ενεργειακή κρίση και φτώχεια.
Δυστυχώς, φαίνεται ότι είμαστε ακόμη στην αρχή της καταγραφής των πολλαπλών συνεπειών που προκάλεσε η πανδημία στα νέα παιδιά. Είναι απολύτως ενδεικτικά και οφείλουν να αποτελέσουν καμπανάκι για τους αρμόδιους φορείς, τα όσα ανησυχητικά επεσήμανε στο εξαιρετικό ρεπορτάζ της «Καθημερινής» η αναπληρώτρια καθηγήτρια Παιδιατρικής-Εφηβικής Ιατρικής στο ΕΚΠΑ και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής (ΕΕΕΙ), Άρτεμις Κ. Τσίτσικα:
«Σύμφωνα με τις μελέτες της ομάδας έρευνας για την πανδημία COVID-19 του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ «Στρατηγικές Αναπτυξιακής και Εφηβικής Υγείας», η απομάκρυνση των παιδιών από τον φυσικό χώρο του σχολείου δυσκόλεψε σημαντικά τη μαθησιακή διαδικασία και εκτόξευσε τα ποσοστά διαδικτυακής εξάρτησης και διαδικτυακών συμπεριφορών υψηλού κινδύνου, που ήδη ήταν υψηλά στην προ COVID εποχή. Συγκεκριμένα, οι συμπεριφορές διαδικτυακής εξάρτησης φθάνουν στο 62,7% στον εφηβικό πληθυσμό έναντι 40% προ καραντίνας, με περίπου 20% να εκδηλώνουν σοβαρή παραίτηση από καθημερινές υποχρεώσεις και δραστηριότητες».
Στα παιδιά αυτά παρατηρήθηκε σημαντική συσχέτιση με διατροφικές παρεκτροπές, υπερβαρότητα, έλλειμμα φυσικής άσκησης και επιβάρυνση της σωματικής τους υγείας, καθώς και με αναστροφή του ωραρίου του ύπνου, άγχος, καταθλιπτικό συναίσθημα και απόσυρση. Τα αγόρια ασχολούνται κυρίως με παιχνίδια-gaming και εκδηλώνουν θυμό, βίαιες συμπεριφορές και επιθετικότητα, ενώ τα κορίτσια επιδίδονται σε υπερβολική χρήση των κοινωνικών δικτύων με εκφράσεις εσωτερίκευσης και απόσυρσης, χαμηλής αυτοεκτίμησης και καταθλιπτικού συναισθήματος που μπορεί να φθάσει και στο 40% (έναντι του 20% προ COVID-19). O αυτοτραυματισμός (cutting) παρουσιάζει επίσης αυξητική τάση στα κορίτσια και φθάνει στο 10%, έναντι 3%-5% πριν». Η κ. Τσίτσικα τα λέει όπως τα λένε οι συνάδελφοί της και οι επιστήμονες οι οποίοι δραστηριοποιούνται στο συγκεκριμένο πεδίο.
Άραγε θα ιδρώσει ποτέ το αυτί κανενός; Θα ενδιαφερθεί κανείς να λάβει πρωτοβουλίες, δουλεύοντας στην κατεύθυνση του μετριασμού του αυτοκαταστροφικού κύματος, το οποίο επελαύνει στον κατά τα άλλα ανθό της χώρας; Δεν ελπίζω σε πολλά ακριβώς επειδή σε μία χώρα στην οποία «ο άλλος» παίρνει μίζα ακόμα και στο σχολείο που πηγαίνει το παιδί του, είναι σαφές ότι η ελπίδα, η κάθε ελπίδα, έχει χαθεί προ πολλού. Είναι δυνατόν να ενδιαφερθεί ποτέ ένας τέτοιος τύπος, με την ανθρωπολογική έννοια του όρου, για την ψυχική πανδημία των νέων;
Ο εκδότης
