ΤΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΚΔΟΤΗ: Επιτελών το καθήκον του

[vc_row][vc_column][vc_single_image image=”156922″ img_size=”full”][vc_column_text]Δεν είναι μόνο ο χαρακτήρας. Δεν είναι μόνο η προσωπικότητα. Δεν είναι μόνο η ικανότητα, η γνώση ή το ταλέντο. Είναι και η στιγμή. Είναι η συγκυρία. Είναι ο λεγόμενος ιστορικός χρόνος, ο οποίος δεν είναι ακόμη ιστορικός αλλά θα καταστεί ιστορικός, με την έννοια της ιστορικότητας των γεγονότων κι όχι απλώς λόγω παρελθόντος χρόνου. Και τι είναι αυτό που καθορίζει τη στιγμή, για έναν άνθρωπο; Η απάντηση είναι η τύχη. Η τύχη είναι αυτή που τοποθετεί το εν δυνάμει ιστορικό υποκείμενο, στον κατάλληλο τόπο και χρόνο. Γιατί χρειάζεσαι τύχη στη ζωή. «Να είναι γερό και τυχερό», εύχονται όταν γεννιέται ένα παιδί.

Ο Χρήστος Σαρτζετάκης είχε και τα δύο. Άντεξε ενενήντα τρία ολόκληρα χρόνια πάνω σε τούτη τη γη και είχε την τύχη να διαδραματίσει εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στο πολιτικό γίγνεσθαι και την ιστορία της χώρας. Γιατί ο Σαρτζετάκης είχε την τύχη να βρεθεί στον πυρήνα μιας υπόθεσης, η οποία έμελλε να τον καταστήσει σύμβολο όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε διεθνές επίπεδο. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι ήταν ακριβώς η διεθνής κατακραυγή η οποία οδήγησε το καθεστώς των συνταγματαρχών να τον απελευθερώσουν το 1971. Αρχικά τον απέλυσαν (1968) από το δικαστικό σώμα. Ακολούθως, αφού τον συνέλαβαν δύο φορές, τον υπέβαλαν σε βασανιστήρια και τελικά τον φυλάκισαν χωρίς δίκη.

Δε θα του συγχωρούσαν ποτέ την αγέρωχη και αμείλικτη στάση του στο έργο της ανάκρισης για τη δολοφονία του βουλευτή της ΕΔΑ, Γρηγόρη Λαμπράκη και την πλήρη διαλεύκανσή της υπόθεσης. Το «Ζ» του Κώστα Γαβρά, σε σενάριο του Χόρχε Σεμπρούν, το οποίο στηρίχτηκε στο ομώνυμο βιβλίο του Βασίλη Βασιλικού, μετέφερε αριστοτεχνικά στις μεγάλες οθόνες του εξωτερικού τον υποδειγματικό χειρισμό της υπόθεσης, με βάση τον οποίο δεν απέδωσε η προσπάθεια να παρουσιαστεί ο θάνατος του Λαμπράκη ως τροχαίο ατύχημα. Παρά τις ασφυκτικές πιέσεις τις οποίες δεχόταν από την τότε κυβέρνηση και την ηγεσία της Δικαιοσύνης και των Σωμάτων Ασφαλείας, ο Σαρτζετάκης προχώρησε με αποφασιστικότητα και αμεροληψία στην ταυτοποίηση των ενόχων και την απόδοση των ευθυνών.

Το τρίκυκλο του Γκοτζαμάνη δεν ήταν ένα τυχαίο τροχαίο. Ήταν το τρίκυκλο του παρακράτους, του οποίου η πορεία θα οδηγούσε τελικά στην κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος και τη χούντα των συνταγματαρχών. Μέχρι τότε όμως, στο πρόσωπο του Σαρτζετάκη αναγνωριζόταν ήδη ένα σύμβολο γενναίας και αδιαπραγμάτευτης αντίστασης, το οποίο ενέπνεε και έδινε δύναμη στους αντιφρονούντες και δημοκράτες πολίτες αυτού του τόπου. Ήταν η κορυφαία στιγμή του, η κορυφαία πράξη της ζωής του, η οποία υπερβαίνει συνολικά τις μετέπειτα διακρίσεις του, ακόμα και την εξαιρετικά επιτυχημένη θητεία του ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ιδιαίτερα κατά την ταραχώδη περίοδο 1989-1990, όταν οι εκλογικές αναμετρήσεις δεν έδωσαν απόλυτη πλειοψηφία σε κανένα κόμμα.

Γιατί όπως δήλωσε ο Γαβράς, με αφορμή το θάνατό του, πάνω απ’ όλα ο Σαρτζετάκης «είναι ένα τέλειο παράδειγμα δικαστή. Την έκανα την ταινία γιατί ήταν παράδειγμα δικαστή. Μέσα σε τόσο δύσκολη κατάσταση, με μία βασιλική οικογένεια που είχε όλο τον στρατό μαζί της και εναντίον του, αυτός αποφάσισε να συνεχίσει και να πάει μέχρι το τέλος το δικαστικό του καθήκον. Ήταν τελείως απίθανο».

Και συνεχίζει επισημαίνοντας καίρια τη σημασία του βιβλίου το οποίο εξέδωσε με τίτλο “Επιτελών το καθήκον μου”, που περιγράφει λεπτομερώς όσα εκτυλίχθηκαν το 1963: «Έβγαλε τους δύο τόμους της ζωής του και όλοι οι νέοι δικαστές Αθηνών πρέπει να το διαβάσουν. Είναι ο τέλειος κατάλογος του τι υπέστη εκείνη την εποχή. Είναι καταπληκτικό βιβλίο. Δύο τόμοι απίθανοι. Όλες οι λεπτομέρειες που είχε γράψει, τι συνέβαινε κάθε μέρα στην υπόθεση. Το πήγε μέχρι το τέλος. Αυτό ήταν το παράδειγμά του. Τα έκανε όλα αυτά σε μία κατάσταση που ήταν πολύ επικίνδυνη για εκείνον». Και έτσι θα τον θυμούνται πάντοτε όλοι οι δημοκράτες πολίτες, παραμερίζοντας τα υπόλοιπα επιτεύγματά του ή και τις άτυχες στιγμές του: Ως έναν ηρωικό δικαστικό, ο οποίος την πιο κρίσιμη ώρα, επιτέλεσε με αυταπάρνηση το καθήκον του.

Ο εκδότης[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]