ΤΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΚΔΟΤΗ: AS TIME GOES BY (καθώς ο χρόνος μας αποχαιρετά…)
Ο ελληνικός λαός -όπως και κάθε λαός-είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, συνεπώς είναι υπεύθυνος για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα. Για όποιο κακό συνέβη στην ιστορία μας ο ελληνικός λαός δε φέρει καμία ευθύνη. Έτσι, μόλις έρθουν τα δύσκολα και πάρουμε λάθος αποφάσεις και ακολουθήσουν οι συνέπειες των δικών μας λαθών, τι κάνουμε; Ρίχνουμε τις ευθύνες στους άλλους. Πάντα φταίει κάποιος άλλος. Ποτέ εμείς.
Για κάθε καταστροφή υπεύθυνοι είναι οι άλλοι,
οι οποίοι εισέβαλλαν,
οι οποίοι μας ξεγέλασαν,
οι οποίοι μας εκμεταλλεύτηκαν.
Ως πότε όμως; Ως πότε θα ρίχνουμε τις ευθύνες στους άλλους; Δεν δικάζουμε κανέναν. Μιλάμε για ιστορική και πολιτική ευθύνη. Ο ελληνικός λαός δε μπόρεσε ως τώρα να δημιουργήσει μια στοιχειώδη πολιτική κοινωνία. Μια πολιτική κοινωνία, στην οποία, ως ένα μίνιμουμ, θα θεσμισθούν και θα κατοχυρωθούν στην πράξη τα δημοκρατικά δικαιώματα τόσο των ατόμων όσο και των συλλογικοτήτων.
Κορνήλιος Καστοριάδης, 11/03/1922 – 26/12/1997
«Είμαστε υπεύθυνοι για την ιστορία μας»
Είναι σχεδόν φυσική διαδικασία. Κάθε χρόνος που πλησιάζει στο τέλος του προκαλεί ένα τελευταίο βλέμμα σε όσα πέρασαν, όσα μας πόνεσαν, όσα μας έκαναν να χαρούμε, όσα σημαντικά ή ασήμαντα –γιατί υπάρχουν και τα ασήμαντα– εντυπώθηκαν στην ατομική και συλλογική μας μνήμη. Τούτες οι δυο μνήμες γίνονται ένα στην ψυχή του κοινωνικού όντος και πολιτικού ζώου, υπό την έννοια πως ό,τι συμβαίνει στην κοινωνία, αφορά και το άτομο. Κατά πόσον όμως πολιτική είναι αυτή η κοινωνία και αντίστοιχα τα άτομα τα οποία τη συναποτελούν; Πόσο έχουμε δημιουργήσει θεσμούς οι οποίοι να λειτουργούν, διαχέοντας και καλλιεργώντας σταθερά την αίσθηση της όντως ούσας δημοκρατικής και δίκαιης κοινωνικής συνθήκης;
Και σήμερα ακόμα αν ρωτούσαμε τον Κορνήλιο Καστοριάδη, θα μας απαντούσε ότι εμείς «φταίμε» ή πιο σωστά, ότι εμείς ευθυνόμαστε. Για μία σειρά από λόγους και όχι μόνο για τον προφανή, ότι δηλαδή εμείς αναδεικνύουμε κάθε φορά το πολιτικό προσωπικό το οποίο διαχειρίζεται τις τύχες μας. Και για να πάμε ένα βήμα παραπέρα, ως πότε θα οικτίρουμε την εθνική μας μοίρα, για το γεγονός ότι τούτος ο τόπος δεν ευτύχησε να βιώσει Διαφωτισμό ή μια Γαλλική Επανάσταση; Ο ίδιος ο Καστοριάδης αναφέρει την κρίσιμη υπενθύμιση του Γιώργου Καρτάλη:«Κορνήλιε, ξεχνάς ότι στην Ελλάδαδεν έγινε Γαλλική Επανάσταση». Παρότι μόνιμος κάτοικος του Παρισιού, επιφανής Γάλλος πια πολίτης και διανοούμενος με διεθνή απήχηση, έφερε βαρέως οτιδήποτε στραβό κι ανάποδο συνέβαινε στην πατρίδα. Κάποια στιγμή όμως θα πρέπει, κατά την προτροπή του ίδιου του Καστοριάδη, να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας. Να υπάρξει έστω και όψιμα μια εποχή στην οποία ο λαός να επιβάλλει έστω στοιχειωδώς τα δικαιώματά του.
Αυτό το οποίο συμβαίνει τις τελευταίες εβδομάδες με αφορμή την υπόθεση της Καϊλή, συνιστά ένα απολύτως χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας πάθησης, η οποία αγγίζει όλο το φάσμα των αξιοπρεπών, νομοταγών δημοκρατών πολιτών, ανεξαρτήτως πολιτικής πεποίθησης. Σκεπτόμαστε και μιλάμε για τους Βέλγους δικαστικούς, το βελγικό σύστημα δικαιοσύνης, την αστυνομία και εν γένει τους θεσμούς τους, λες είναι εξωγήινοι. Φαντάζει στα μάτια μας τόσο εξωπραγματικά εκπληκτικό, τόσο εξωελληνικά υπέροχο αυτό το οποίο συμβαίνει. Ο τρόπος δηλαδή με τον οποίο λειτουργεί ένα πραγματικό κράτος δικαίου σε μία χώρα η οποία ανήκει στην ευρωπαϊκή οικογένεια και είναι δυο ώρες μακριά με το αεροπλάνο, μοιάζει με ταινία επιστημονικής φαντασίας για τον φιλότιμο τον Ρωμιό.
Γιατί; Γιατί αυτή η κοινωνία δε θέλησε να χειραφετηθεί ποτέ. Γιατί ο Ρωμιός δε θέλησε ποτέ να αναλάβει ένα μέρος έστω της ευθύνης η οποία του αναλογεί. Στο χώρο εργασίας, στη γειτονιά του, στο χωριό ή την πόλη του. Δε βασιλεύει μόνο η διαφθορά και η ανομία, αλλά ακόμη η ωμή κοινωνική αδικία και παράλληλα η απορρύθμιση θεμελιωδών πια κρατικών λειτουργιών. Μας κλέβουν πλέον όχι μόνο με μίζες, μέσω των εκατοντάδων αν όχι χιλιάδων ημετέρων, αλλά στα σούπερ μάρκετ, στους λογαριασμούς του ρεύματος, κλπ. Παρακολουθούν δικαστικούς, στρατιωτικούς, πολιτικούς και δεν έχει ανοίξει ρουθούνι. Δεν φταίνε όμως αυτοί. Εσύ φταις, εγώ φταίω, εμείς φταίμε που το επιτρέπουμε. Που το έχουμε επιτρέψει όλα αυτά τα χρόνια. Που εδώ δεν είναι Βέλγιο αλλά ούτε καν Βαλκάνια. Γιατί τελικά, εμείς είμαστε υπεύθυνοι για την ιστορία μας.
Ο εκδότης
