ΤΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΚΔΟΤΗ: Από το Άλφα ως το Ωμέγα

Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας

Τούτη τὴνὥρααἰσθάνομαιπὼςεἶμαι ὁ ἴδιος μία ἀντίφαση. Ἀλήθεια, ἡ Σουηδικὴ Ἀκαδημία, ἔκρινεπὼς ἡ προσπάθειά μου σὲ μία γλώσσα περιλάλητη ἐπὶαἰῶνες, ἀλλὰστὴνπαροῦσα μορφή της περιορισμένη, ἄξιζεαὐτὴτὴνὑψηλὴ διάκριση. Θέλησε νὰ τιμήσει τὴ γλώσσα μου, καὶ νὰ – ἐκφράζω τώρα τὶςεὐχαριστίες μου σὲ ξένη γλώσσα. Σᾶςπαρακαλῶνὰμοῦ δώσετε τὴ συγνώμη ποὺ ζητῶ πρῶτα -πρῶτα ἀπὸ τὸν ἑαυτό μου.

Ἀνήκωσὲ μία χώρα μικρή. Ἕνα πέτρινο ἀκρωτήριστὴ Μεσόγειο, ποὺ δὲν ἔχει ἄλλο ἀγαθὸ παρὰ τὸν ἀγώνα τοῦ λαοῦ, τὴ θάλασσα, καὶ τὸ φῶς τοῦ ἥλιου. Εἶναιμικρὸς ὁ τόπος μας, ἀλλὰ ἡ παράδοσή του εἶναι τεράστια καὶ τὸ πράγμα ποὺ τὴ χαρακτηρίζει εἶναιὅτι μας παραδόθηκε χωρὶς διακοπή. Ἡ ἑλληνικὴ γλώσσα δὲνἔπαψε ποτέ της νὰ μιλιέται. Δέχτηκε τὶςἀλλοιώσειςποὺ δέχεται καθετὶ ζωντανό, ἀλλὰδὲν παρουσιάζει κανένα χάσμα.

Η εκτενής, για το μέγεθος της ομιλίας του, αναφορά του Σεφέρη στην ελληνική γλώσσα, κατά την απονομή του Νόμπελ λογοτεχνίας στη Στοκχόλμη, συνιστά εκτός από κορυφαία στιγμή για τον ελληνικό πολιτισμό και μία καίρια καταγραφή αυτοσυνειδησίας της ελληνικότητας στη σύγχρονη εποχή. Εκείνη την ώρα, που ο ποιητής στέκεται ενώπιον των μελών της Σουηδικής Ακαδημίας, θέτει ευθύς αμέσως το ζήτημα τα γλώσσας. Και ακολούθως επισημαίνει ότι μπορεί στην παρούσα της μορφή να είναι περιορισμένη, αλλά μας παραδόθηκε χωρίς διακοπή. Η παρατήρηση του Σεφέρη αναδεικνύει αυτό το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ελληνικής, το οποίο ίσως μοιράζεται μόνο με την κινεζική.

Η διατήρηση και ενδυνάμωση αυτής της μακράς παράδοσης δεν αποτελεί μια τυπική υπόθεση αλλά ένα ουσιαστικό διακύβευμα για την κατανόηση της ταυτότητάς μας και την αξιοποίηση του πολιτιστικού μας παρελθόντος. Και γι’ αυτό έχει ή οφείλει να έχει μεγαλύτερη αξία για μας τους Έλληνες. Διότι μέσα από αυτήν την ίδια γλώσσα, δεν καταλαβαίνουμε καλύτερα μόνο τον κόσμο, αλλά επιπλέον καταλαβαίνουμε τον εαυτό μας. Η γλώσσα, εκτός από βασικό εργαλείο επικοινωνίας, είναι και απαραίτητο εφόδιο στο δύσκολο μονοπάτι του συλλογικού «γνώθι σαυτόν». Υπ’ αυτήν την έννοια, η καθιέρωση της 9^ης Φεβρουαρίου –ημέρα μνήμης του εθνικού μας ποιητή Διονύσιου Σολωμού– από την Ελληνική Πολιτεία ως Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, αποτέλεσε το πρώτο σημαντικό βήμα για την αναγνώριση και τη διάδοσή της.

Χρειάστηκαν μόλις λίγα χρόνια για να λάβουν μεγαλύτερες διαστάσεις οι εορτασμοί. Στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας, το Γενικό Επίτιμο Προξενείο της Ελλάδας στο Τορίνο, σε συνεργασία με την Ιταλο-Ελληνική Οργάνωση για την Εκπαίδευση «μicrokosmos», διοργάνωσε ένα τριήμερο εκδηλώσεων από τις 8 έως τις 10 Φεβρουαρίου 2024, με τίτλο «Από το α ώς το ω», με στόχο την προώθηση της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού στο Τορίνο, αλλά και στην Ευρώπη.

Μάλιστα, το Τορίνο ήταν η μόνη Ευρωπαϊκή πόλη που ντύθηκε στα γαλανόλευκα, αφού η Mole Antonelliana, το εμβληματικό μνημείο της πόλης,φωταγωγήθηκε με τα χρώματα της ελληνικής σημαίας, αποτυπώνοντας έτσι τη σημαντική συνεργασία ανάμεσα στην Ιταλία και την Ελλάδα στον τομέα του πολιτισμού και της εκπαίδευσης. Παράλληλα, στην κορυφή του προβαλλόταν και το ελληνικό γράμμα «π», συμβολίζοντας την προσφορά της ελληνικής γλώσσας στην επιστήμη, τα μαθηματικά και την ανθρώπινη σκέψη.

Η πρέσβης της χώρας μας στην Ιταλία, Ελένη Σουρανή, σε μήνυμά της για την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, μεταξύ των άλλων αναφέρθηκε στον διεθνή χαρακτήρα της και στην συνέχεια της, από τον Όμηρο μέχρι σήμερα. Η κυρία Σουρανή υπενθύμισε ότι «οι πανανθρώπινες αξίες που αποτύπωσε η ελληνική γλώσσα, διαμόρφωσαν ολόκληρο τον δυτικό πολιτισμό και έγιναν παγκόσμιο κτήμα».

Η πρέσβης μας στην Ιταλία, τέλος, υπογράμμισε: «η γλώσσα μας κατέχει το πολύτιμο και σπάνιο προνόμιο να ανήκει στις μόλις 5 γλώσσες, από τις 6.500 επίσημες οι οποίες ομιλούνται σήμερα, που άντεξαν σχεδόν 3.000 χρόνια στην ιστορία του ομιλούντος, ανθρώπινου γένους και που μπορεί, κανείς, να την παρακολουθεί -γραπτά- συνεχώς και αδιάλειπτα».

Κι όλα αυτά χάρη ή καλύτερα για χάρη της λαλιάς.

Η λαλιά. Αυτό είναι το θεμέλιο της ιστορίας και της ταυτότητάς μας και οφείλουμε να το αγαπάμε και να το τιμάμε. Όχι αποσπασματικά αλλά καθ’ ολοκληρίαν. Στη μεγαλειώδη ολότητά της. Από το Άλφα ώς το Ωμέγα.

Ο εκδότης