ΤΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΚΔΟΤΗ: 2024-Ένας αβέβαιος καινούργιος χρόνος
Ο χρόνος είναι σχετικός. Μεγάλη αλήθεια και επαναλαμβανόμενη συχνά στα χείλη των ανθρώπων, οι οποίοι δε ζυγίζουν μάλλον τα λόγια τους στο εννοιολογικό ζύγι, παρά μόνο τα μεταχειρίζονται σαν κοινές φράσεις, λέξεις που λέγονται απλώς για να ειπωθούν. Γιατί ο χρόνος είναι πράγματι σχετικός. Είναι μία ανθρώπινη εφεύρεση προκειμένου να οριοθετούμε την εξέλιξη των πραγμάτων και να προσδιορίζουμε το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Με την ίδια σχετικότητα θα λέγαμε ότι η ανθρώπινη ζωή είναι μικρή, συγκριτικά με την ηλικία του πλανήτη ή του σύμπαντος.
Όμως ούτε σε αυτό το στοιχειώδες δεδομένο αποδίδουν οι περισσότεροι τη δέουσα σημασία. Συνήθως συμπεριφέρονται λες και θα ζήσουν για πάντα. Σα να μη μετρούν τα χρόνια που περνούν από πάνω τους, ή σα να μην είναι όλα πολύ εύθραυστα και πολύ εύκολο να χαθούν από καθαρή τύχη ή ορθότερα από καθαρή ατυχία. Με τον ίδιο τρόπο, για ψυχικούς-συναισθηματικούς λόγους, οι άνθρωποι προτιμούν να σκέφτονται περισσότερο το μέλλον παρά το παρελθόν. Ίσως αυτός είναι και ο λόγος που στο μεταίχμιο ενός έτους που τελειώνει και ενός που ξεκινά, προτιμούν να συλλογίζονται τι καλό μπορεί να φέρει ο καινούργιος χρόνος, παρά τι καλό και κακό έφερε ο προηγούμενος.
Το πράγμα πάει βαθύτερα από την εθιμοτυπική επανάληψη της ευχής «καλή χρονιά». Υπάρχει η ανάγκη να είναι καλή η νέα χρονιά και υπάρχει ακόμα μεγαλύτερη ανάγκη να το πιστέψουμε ότι θα είναι, ακόμα κι αν τίποτε δεν υποδεικνύει προς αυτήν την κατεύθυνση. Και πράγματι, τίποτε δεν υποδεικνύει προς αυτήν την κατεύθυνση. Ειδικά φέτος μάλιστα, όλα μοιάζουν πιο αβέβαια, αν όχι και πιο δυσοίωνα, από ποτέ. Έτσι, στην καλύτερη περίπτωση, να υποκύψουμε στην περίφημη σωκρατική ρήση, σύμφωνα με την οποία το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι δεν γνωρίζουμε τίποτα.
Αυτή δυστυχώς είναι η αλήθεια, είτε μας αρέσει, είτε όχι. Είτε την εγκρίνουμε, είτε την απορρίπτουμε. Γιατί είναι βέβαιο ότι αυτή η ερμηνεία δεν είναι από τις πλέον δημοφιλείς, μιας και, ως γνωστόν, ο κόσμος θέλει παραμύθι. Αλλά είναι τόσο τίμιο και ευγενές να δεις την αλήθεια, με την προσήκουσα ψυχραιμία: Δεν ξέρουμε τι θα γίνει. Τόσο απλά. Όλος ο πλανήτης είναι βυθισμένος στην αβεβαιότητα. Αυτό εκδηλώνεται με διαφορετικούς τρόπους σε κάθε μέρος του, αλλά είναι. Πόσο μάλλον ο τόπος μας, που τίποτε δεν είναι σταθερό, τίποτε δεν είναι δεδομένο και τα πάντα μπορούν να ανατραπούν από τη μια στιγμή στην άλλη.
Κατά συνέπεια, ας μην παραμυθιαζόμαστε. Όλοι επιθυμούμε το καλύτερο και όλοι στρέφουμε τις ελπίδες και τις ευχές μας σε αυτό, αλλά στο τέλος δεν ξέρουμε και δεν μπορούμε να ξέρουμε τι θα γίνει. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να διδαχθούμε από τα λάθη μας. Να κοιτάζουμε πίσω στο παρελθόν, όπως αντικρύζει κανείς έναν καθρέπτη. Είναι επίπονη διαδικασία αλλά αξίζει τον κόπο. Αξίζει πολύ περισσότερο να μαθαίνει κανείς από τα λάθη που έκανε το 2023 ώστε να μην τα επαναλάβει το 2024, παρά να εύχεται αόριστα να φτιάξουν τα πράγματα. Κι έπειτα, είναι προφανές ότι βαδίζουμε σε άγνωστα μονοπάτια, τα οποία δεν γνωρίζουμε που θα μας οδηγήσουν. Έχουν χαθεί τα παλιά καλά σημεία αναφοράς. Το μόνο που υπάρχει από δω και μπρος, είναι η αβεβαιότητα την οποία μόλις κόμισε ο καινούργιος χρόνος. Ο αβέβαιος καινούργιος χρόνος.
