Το κυνήγι της μπεκάτσας

Του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου

Το κυνήγι της μπεκάτσας είναι για μένα ένα ιδιαίτερο κυνήγι, είναι το κυνήγι που όσα χρόνια και να κυνηγώ, η κάθε φορά του είναι σαν να είναι η πρώτη φορά. Τί το κάνει τόσο ιδιαίτερο; Η εναλλαγή των πανέμορφων τοπίων που αρέσκεται να διαβιεί, το χειμωνιάτικο παλτό της φύσης, ο πρωταγωνιστικός ρόλος του σκύλου, το απρόβλεπτο της συμπεριφοράς της σε κάθε μας συνάντηση. Οι επιλογές που θα κάνουμε τόσο πριν, όσο και κατά την διάρκεια της κυνηγετικής εξόρμησης που εξελίσσεται προκειμένου να φτάσουμε στην κάρπωση. Επιλογή τόπου, σκύλου (μονό ή ζευγάρι), ακόμη και επιλογή φυσιγγίων (ανάλογα το πυκνό του τόπου), αξεσουάρ (κουδούνι ή μπίπερ), η επιστροφή στο σπίτι και το γράψιμο στο σημειωματάριο, δίπλα στο τζάκι, των όσων παρατήρησα και εξελίχτηκαν σήμερα.

Κάθε ένα από αυτά ξεχωριστά και όλα μαζί του προσδίδουν μια ιδιαιτερότητα. Με την μπεκάτσα ασχολούμαι από το 1979, έχω αφιερώσει πάρα πολλές κυνηγετικές ώρες, μέρες και χρόνια. Έγινε ένα μοναδικό τμήμα του τρόπου ζωής μου, τόσο που μέσα από κάθε μας συνάντηση, προσπάθησα να καταλάβω και να ερμηνέψω πράγματα για αυτήν, καταγράφοντας μάλιστα λεπτομέρειες από κάθε μου εξόδο, όπως τον καιρό, το υψόμετρο, τον βιότοπο, τις συναντήσεις, την τελική κάρπωση, τις συμπεριφορές των πουλιών ανελλιπώς στο προσωπικό μου σημειωματάριο για σαράντα ολόκληρα χρόνια!

Αυτή είναι η μπεκάτσα για μένα. Αυτό που με εξιτάρει είναι η αναζήτησή της. Πάντα από την προηγούμενη μέρα κάνω υπολογισμούς για τον τόπο που πρέπει να διαλέξουμε λόγω εποχής, καιρού και συνθηκών που επικρατούν. Τo έλατο είναι η επιλογή μου στις αρχές, όπου και κάνουν την εμφάνιση τον Οκτώβριο με αρχές Νοεμβρίου, έχοντας λίγες συναντήσεις. Δύσκολα πουλιά που φεύγουν τις πιο πολλές φορές σαν γεράκια, στα μέσα του Νοέμβρη και μετά ντούσκο και σιγά σιγά κατεβαίνουμε όσο χειμωνιάζει με τα πρώτα χιόνια στα ψηλά βουνά, στα πουρνάρια και τις ρεματιές. Κάθε τόπος και εποχή έχει τις δικές της δυσκολίες και η κυρία με τα βελούδινα μάτια, έχει τέτοια προσαρμοστικότητα και μπορεί να αξιοποιεί κάθε τόπο που διαβιεί, έστω και λίγο, προς ώφελος της με τρόπο τέτοιο που σε κάνει να νομίζεις ότι γεννήθηκε αποκλειστικά για αυτό, για να σε παιδεύει και να σε πεισμώνει.

Θα φροντίσει μέσα σε ελάχιστο χρόνο, να “διαβάσει” το μέρος που έπιασε, να βρει “θέσεις”, να σκεφτεί διαδρόμους διαφυγής σε περίπτωση κινδύνου και φυσικά πώς θα αξιοποιήσει το κάθε τι, που μπορεί να παρεμβάλλει ανάμεσα σε κείνη και κάθε φιλόδοξο θηρευτή της. Είναι πουλί που κάθε φορά θα προσπαθήσει να διαφύγει με διαφορετικό τρόπο, ανάλογα το πώς θα αξιοποιήσει τα δεδομένα. Κοτάρισμα, βατραχοπήδημα, κάθετη απογείωση, χαμηλή πτήση, πότε αθόρυβα, πότε βαριοχτυπώντας τα φτερά της. Πότε θα τινάξει πριν καν προσεγγίσουμε και πάρουμε θέση βολής, πότε θα μας περιμένει και θα κάτσει κάτω ακούνητη και δεχτική παίζοντας με τον χρόνο και ψάχνοντας το κλάσμα κείνο του δευτερολέπτου για να δώσει φτερό. Κάποιες συμπεριφορές της επηρεάζονται από τις καιρικές συνθήκες. Πόσο καιρό είναι πιασμένη στο μέρος και κάποιες άλλες τις καθορίζει ανάλογα με την συμπεριφορά του κυνηγετικού σκύλου και φυσικά του κυνηγού.

Όλοι μας θα έχουμε τύχει σε πουλιά που καταφέρνουν επανειλημμένα να μας διαφεύγουν. Να έχουμε τύχει σε πανέξυπνα πουλιά που χρησιμοποιούν τα ένστικτα και το νου τους και που αυτά είναι οι δασκάλες, τα πουλιά που θα μεταφέρουν γεννετικά στα επόμενα την επιφυλακτικότητα, την καπατσοσύνη και για μένα είναι κομμάτι βασικό στην διαιώνιση του είδους τους.

Μια καλή χρονιά για την μπεκάτσα ανά την επικράτεια όσο και τοπικότερα, εξαρτάται επί το πλείστον από τις καιρικές συνθήκες που έχουν προετοιμάσει ή μη το έδαφος, το περιβάλλον της και κατά συνέπεια την ευκολότερη ή μη τροφοληψία. Οι βροχές, οι ομαλές κλιματολογικές μεταβάσεις από εποχή σε εποχή, “στρώνουν” τις συνθήκες και μόλις ο καιρός στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης και των Βαλκανίων αγριέψει, οι βασίλισσες του δάσους θα κάνουν συνεχώς και πιό έντονα την εμφάνισή τους. Πολλές φορές σε τόπους με παρατεταμένη ξηρασία, παρατηρούμε την απουσία της, ή μικρότερους πληθυσμούς, σε σχέση με τόπους που έχουν δεχτεί νερό και μιλάμε πάντα για την ίδια χρονική περίοδο.

Η μπεκάτσα θέλει βιότοπο με μαλακά χώματα για να μπορεί να τραφεί. Σε περίοδους που γενικά η χώρα έχει δεχθεί αρκετές βροχές, τα πουλιά απλώνουν και σκορπίζουν, χωρίς να τα συναντούμε μαζεμένα όπως συμβαίνει σε αντίθετες περιπτώσεις, δίνοντας την απόλυτη αίσθηση ενός όμορφου μπεκατσοκυνηγίου σε όλους, ευκαιρίες συνάντησης και πανέμορφες στιγμές. Σε περιπτώσεις που υπάρχουν απότομες καιρικές μεταβολές, υπάρχουν οι λεγόμενες μετατοπίσεις. Έχω προσωπικές εμπειρίες και έχω τύχει μάρτυρας σε ένα βιότοπο να υπάρχουν από ελάχιστα έως καθόλου πουλιά την ώρα ή την μέρα που κυνηγάω και μετά από ώρες της ίδιας μέρας ή την επόμενη, όταν ο καιρός χειροτερεύει και τα πουλιά νιώθουν πως έπεται συνέχεια με επιδείνωση του, ή και όταν έχει προηγηθεί ένα βράδυ ψύχους, χιονόνερου, βοριά κλπ, να εμφανίζονται πουλιά από τα γύρω βουνά και ακόμη και νωρίς το απόγευμα να υπάρχουν μετακινήσεις.

Η εμπειρία μου λέει και το έχω παρατηρήσει πολλάκις, ότι μια ή δύο μέρες πριν τον ερχομό μιας κακοκαιρίας να έχουμε μετατωπίσεις. Εδώ να συμπληρώσω, ότι βράδια που έχω δει μπεκάστες να βόσκουν στα αυλάκια στις άκριες του δρόμου, την επόμενη μέρα δεν υπήρχε πουλί στην περιοχή. Όπως όλοι γνωρίζουμε πολύ καλά, η μπεκάτσα είναι το θήραμα του χειμώνα. Όμως αυτό δεν αναγάγει σε μπεκατσοκυνηγό, όποιον καταφέρνει να καταβάλει πουλιά σε παρατεταμένες χιονοκαλύψεις και πάγους, ούτε δίνει αξία στα σκυλιά που τις καταφέρνουν σε τέτοιες και μόνο συνθήκες. Όπως η πλειοψηφία των κυνηγών της, έτσι και εγώ, θεωρώ ασέβεια, απρέπεια και απλή κρεατοσυλλογή τέτοιες συμπεριφορές και είναι μακριά από τον ρομαντισμό και την δυσκολία που θέλει ο σωστός μπεκατσοκυνηγός να καρπωθεί έστω και μια και να κλείσει γεμάτος την κυνηγετική του έξοδο.

Ο σεβασμός στις ανάγκες επιβίωσης της, όπως και σε όλα τα θηράματα πρέπει να θεωρείται δεδομένος από τους κυνηγούς προκειμένου να υπάρχει και να μπορούμε τόσο εμείς, όσο και οι νεότεροι να το συναντούμε και να αναμετριόμαστε μαζί του, σε συνθήκες που έχει δυνατά τόσο τα πνευματικοσωματικά του χαρίσματα και σε ένταση και εγρήγορση τα ένστικτα διαφυγής και επιβίωσης.

Έχοντας γράψει σχεδόν σαράντα χρόνια εμπειρίες για την χάρη της, θα μου επιτρέψετε να πω, πως το κυνήγι της για μένα ξεκινά πολύ πριν την συνάντηση και την πιθανή τουφεκιά και κλείνει πολύ αργότερα από το μάζεμα, την περιποίηση του σκύλου και του τουφεκιού μου, απολαμβάνοντας το χειμωνιάτικο σκηνικό, απολαμβάνοντας ένα ποτήρι κρασί δίπλα στο τζάκι, έχοντας να το σκύλο μου ξαπλωμένο δίπλα μου και σημειώνοντας τα όσα είδα και έμαθα σήμερα στο κυνηγοτέφτερο μου. Αυτό είναι η μαγεία, αυτό είναι ιδανικό ρήξιμο αυλαίας και κάπως έτσι θα ήθελα και θα μου άρεσε να δω τους νεότερους να ζουν το μοναδικό αυτό ταξίδι που ονομάζεται μπεκατσοκυνήγι.

Εύχομαι σε όλους, μια καλή νέα κυνηγετική περίοδο, γεμάτη όμορφες στιγμές, ατελείωτες μπεκατσοπεριπλανήσεις, μα και χωρίς παρεξηγήσεις και πρωτίστως κυνηγετικά ατυχήματα.

Πηγή: artemis.natexmedia.gr