Τα οφέλη των Πειραματικών σχολείων και το παράδειγμα του 1ου Πειραματικού Δημοτικού σχολείου Πύργου
Της Ελευθερίας Νιβουρλή – Δ/ντριας του 1ου Πειραματικού Δημοτικού Σχολείου Πύργου
Η ιστορία των πειραματικών σχολείων χρονολογείται εδώ κι έναν αιώνα, από το 1929, όταν οι παιδαγωγοί Δ. Γληνός και Α. Δελμούζος πρότειναν την ίδρυση των πειραματικών σχολείων ως μέρος της προσπάθειας για εκπαιδευτική μεταρρύθμιση κι έγινε το πρώτο βήμα με την ίδρυση του πειραματικών σχολείων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Από τότε μέχρι σήμερα, η εκπαίδευση έχει υποστεί πολλές αλλαγές, βελτιώσεις, προσαρμογές όπως κάθε τι ζωντανό, και η εκπαίδευση είναι ζωντανή αλλά και μια λειτουργία στην υπηρεσία του κράτους, για το τι είδους πολίτες επιθυμεί να παράξει.
Στην πόλη του Πύργου λειτουργεί το νεοϊδρυθέν 1ο Πειραματικό Δημ. Σχολείο. Η αλήθεια είναι πως ήταν κάτι ξαφνικό και απρόσμενο για την εκπαιδευτική κοινότητα αλλά και για την τοπική κοινωνία. Υπήρχαν ταυτόχρονα αντιδράσεις, τόσο θετικές όσο και αρνητικές. Αυτά τα σχολεία δεν είναι ούτε η «καταστροφή» της δημόσιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα αλλά ούτε κάτι θέσφατο και «πανάκεια» για τη λύση όλων των προβλημάτων της.
Βασική προϋπόθεση είναι η αποδοχή της χρησιμότητας τέτοιων σχολείων όπως συμβαίνει και διεθνώς. Από κει και πέρα μπορούν να υπάρξουν οι κατάλληλες προσαρμογές στο νόμο για να μην αλλοιωθεί ο χαρακτήρας τους και να λειτουργούν προς όφελος των πολλών.
Ο θεμέλιος λίθος είναι ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ ,εκεί πρέπει να επενδύσουμε για να είναι τα οφέλη ανταποδοτικά. Το σχολείο στο οποίο αποσκοπούμε, είναι το σχολείο όπου οι δάσκαλοι ασκούν το λειτούργημα τους σε συνθήκες ασφάλειας και δημιουργικότητας, το σχολείο όπου τα παιδιά (κάθε ηλικίας) χαίρονται την ηλικία τους ενόσω μαθαίνουν και ενόσω συνεργάζονται για να μαθαίνουν, το σχολείο όπου ο καλός βαθμός είναι επιστέγασμα της προσπάθειας και του μόχθου και όχι αυτοσκοπός. Αυτό θα πρέπει να επιδιώκουν όλα τα σχολεία είτε ονομάζονται απλά, είτε πειραματικά, είτε πρότυπα. Σκοπός θα πρέπει να είναι, όλα τα σχολεία της χώρας να γίνουν σταδιακά , άριστα. Το καλό σχολείο είναι το σχολείο της συνεργασίας τόσο μεταξύ δασκάλων και παιδιών όσο και μεταξύ των ίδιων των παιδιών, είναι το σχολείο όπου κύρια σημασία έχει το προς λύση πρόβλημα και όχι το ποιος θα φτάσει πρώτος στη λύση. Είναι το σχολείο όπου οι καλοί μαθητές βοηθούν τους πιο αδύνατους και δεν τους ανταγωνίζονται για να επιδείξουν την ανωτερότητα τους. Και αυτό ονομάζεται ευγενής άμιλλα.
Το Πειραματικό Σχολείο του Πύργου, σταδιακά αγκαλιάστηκε από την τοπική κοινωνία και οι γονείς επιδιώκουν, τα παιδιά τους να φοιτήσουν σ΄αυτό. Σε καμία περίπτωση δεν υποτιμώ και δεν υποβαθμίζω το έργο του συνόλου των σχολείων μας. Το ιδιαίτερο όμως θεσμικό πλαίσιο που διέπει τα πρότυπα και πειραματικά σχολεία, τους δίνει τη δυνατότητα να υπάρχει μια ευελιξία και κάποιου είδους αυτονομία, όπως και πρωτοβουλίες για συμμετοχή σε καινοτόμες δράσεις αλλά και στη δημιουργία των ομίλων αριστείας και δημιουργικότητας. Φέτος ειδικά στο σχολείο μας, υπήρξε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για συμμετοχή των μαθητών στους ομίλους. Και φέτος επίσης λειτουργούν 7 όμιλοι αριστείας και δημιουργικότητας και δίνεται η δυνατότητα στους μαθητές μας να αποκτήσουν μοναδικές εμπειρίες. Σημαντική είναι επίσης η δυνατότητα που δίνεται σ΄αυτά τα σχολεία να συνεργαστούν με επιχειρηματικούς θεσμούς της τοπικής ή και της ευρύτερης περιοχής, όπως και η δική μας εποικοδομητική συνεργασία με το Επιμελητήριο Ηλείας που έχει προσφέρει στους μαθητές μας αξέχαστες εμπειρίες.
Κάτι που επίσης τα διαφοροποιεί είναι η δυνατότητα που δίνεται στους εκπαιδευτικούς να διεκδικήσουν να δουλέψουν σ΄αυτά τα σχολεία, αφού σ΄αυτά δεν ισχύει η κατοχύρωση της οργανικής θέσης, αλλά η επιλογή των εκπαιδευτικών γίνεται μετά από αξιολόγηση των προσόντων τους και είναι με θητεία ορισμένου χρόνου. Πρόκειται για εκπαιδευτικές μονάδες που έχουν αξιολογηθεί ως προς τα τυπικά προσόντα των εκπαιδευτικών και την επιστημονική τους παρουσία , τη συμμετοχή των σχολείων σε καινοτόμες δραστηριότητες καθώς και δραστηριότητες κοινωνικής προσφοράς, την υλικοτεχνική υποδομή και την εμπειρία στην αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου. Παρόλο που οι απαιτήσεις είναι αυξημένες, υπάρχει ενδιαφέρον, ειδικά από νέους εκπαιδευτικούς, να εργαστούν στο σχολείο μας. Υπάρχει βέβαια και το κίνητρο της μοριοδότησης της θητείας σε πρότυπο ΄ή πειραματικό σχολείο.
Στα Πειραματικά σχολεία δοκιμάζονται νέα προγράμματα σπουδών, ωρολόγια προγράμματα, διδακτικά εργαλεία, σχολικά εγχειρίδια και άλλο εκπαιδευτικό υλικό, διδακτικές μέθοδοι, τρόποι διοίκησης και λειτουργίας της σχολικής μονάδας. Αυτές οι πιλοτικές εφαρμογές σχεδιάζονται από το Υπουργείο Παιδείας, μετά από γνώμη του Ι.Ε.Π., των Πανεπιστημίων ή των ερευνητικών κέντρων που σχετίζονται με την εκπαίδευση, καθώς και από τη Δ.Ε.Π.Π.Σ. ή τις ίδιες τις σχολικές μονάδες, με στόχο τη συναγωγή συμπερασμάτων αξιοποιήσιμων για τη χάραξη εκπαιδευτικής πολιτικής.
Στο πλαίσιο αυτό, ήδη στο σχολείο μας τα δύο προηγούμενα χρόνια πραγματοποιήθηκε πιλοτική εφαρμογή των νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων Σπουδών (ΑΠΣ) για το Δημοτικό σχολείο με βάση τα οποία θα συγγραφούν τα νέα σχολικά βιβλία. Τις επόμενες σχολικές χρονιές αναμένεται η εφαρμογή των νέων ΑΠΣ με τα νέα βιβλία σε όλα τα δημοτικά σχολεία της χώρας.
Επιπλέον, στο σχολείο μας σε επιλεγμένα εκπαιδευτικά αντικείμενα δοκιμάζονται και εφαρμόζονται νέες διδακτικές μέθοδοι και τεχνικές/στρατηγικές, όπως όπως η CLIL (Συνδυασμένη Εκμάθηση Επιστημονικού Αντικειμένου και Ξένης Γλώσσας), η TBL (Μάθηση σε Μικρές Ομάδες) , η ανεστραμμένη τάξη, η διαφοροποιημένη διδασκαλία, η ομότιμη αξιολόγηση κοκ, ενώ για την υποστήριξη των Ομίλων οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί σχεδιάζουν και παράγουν νέο εκπαιδευτικό υλικό, που βασίζεται στις νέες αυτές μεθόδους και τεχνικές/στρατηγικές, αποσκοπώντας στην προαγωγή της ενεργητικής και βιωματικής μάθησης.
Οι κερδισμένοι εν τέλει, είναι οι μαθητές μας, τα παιδιά μας! Οι ΔΑΣΚΑΛΟΙ καταθέτουν την ψυχή τους, σε κάθε τύπο σχολείου. Όμως εδώ οι δράσεις είναι πολλές και τα παιδιά δέχονται πολλά ερεθίσματα και τουλάχιστον τους δίνονται οι ευκαιρίες να αξιοποιήσουν τις ιδιαίτερες κλίσεις τους, χωρίς να σημαίνει ότι γίνονται θαύματα.Τα οφέλη ωστόσο δε θα περιοριστούν στη σχολική κοινότητα αλλά θα έχουν γενικότερο αντίκτυπο. Βραχυπρόθεσμα μέσα από τη διάχυση των δράσεων σε ολόκληρη την πόλη, μακροπρόθεσμα δε μέσα από τον διαμορφωτικό τους χαρακτήρα. Το παράδοξο, κατά τη γνώμη μου, είναι πως δυστυχώς δεν υπάρχει αρχικά διασύνδεση του πειραματικού Δημ. Σχ. με αντίστοιχο Πειρ. Γυμνάσιο και Πειρ. Λύκειο και κατά δεύτερο διασύνδεση με το Πανεπιστήμιο της Πάτρας ή της Πελοποννήσου. Αυτό σημαίνει πως κάθε τι που με μεγάλο κόπο και προσπάθεια, μαθητών -εκπαιδευτικών, έχει γίνει στο σχολείο μας, σταματάει με την αποφοίτηση των μαθητών μας και δεν υπάρχει μια ομαλή συνέχεια. Βέβαια τα παιδιά έζησαν το ταξίδι, η εμπειρία έχει καταγραφεί, όμως το ταξίδι θα πρέπει να συνεχίσει να είναι συναρπαστικό, γιατί αυτό έχει σημασία, το ταξίδι κι όχι η “Ιθάκη”. Κρίνεται λοιπόν απαραίτητη η διασύνδεση του σχολείου μας τουλάχιστον με το Γυμνάσιο. Με ενέργειες της διεύθυνσης του σχολείου μας, διερευνάται ήδη η δυνατότητα διασύνδεσης με Πανεπιστημιακό Τμήμα και ευελπιστούμε για επιτυχή έκβαση.
