ΣΥΡΙΖΑ: Από την ήττα στην συντριβή

Της Νικόλ Λειβαδάρη

Από το πρωί της Παρασκευής κορυφαίος δημοσκόπος, που έχει ανοιχτούς διαύλους και με την Κουμουνδούρου, προειδοποιούσε ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ καταρρέει». Είτε ελήφθη είτε όχι το μήνυμα, ελάχιστα πράγματα μπορούσαν να αλλάξουν πια

Τώρα το κρίσιμο ερώτημα, έως και ερώτημα επιβίωσης, είναι το εάν και τι μπορεί να αλλάξει έως τις δεύτερες εκλογές της 25ης Ιουνίου καθώς για τον ΣΥΡΙΖΑ η χθεσινή εκλογική συντριβή σημαίνει, αναπόδραστα, βύθιση σε βαθιά στρατηγική αμηχανία.

Απέναντί του έχει σαφείς ενδείξεις δεξιόστροφης μετατόπισης της κοινωνίας και του πολιτικού σκηνικού χωρίς όμως τα χαρακτηριστικά μιας κλασσικής σύγκρουσης προοδευτισμού και συντηρητισμού. Η ΝΔ έχει πετύχει μια από τις μεγαλύτερες νίκες τις ιστορίας της και, δη, σε συνθήκες απλής αναλογικής, η διαφορά που πήρε είναι η υψηλότερη στα μεταπολιτευτικά χρονικά και κλονίζει το μοντέλο του δικομματισμού, ενώ τα αθροιστικά ποσοστά της μαζί με την Ελληνική Λύση του Βελόπουλου, το χριστιανοπατριωτικό κόμμα ΝΙΚΗ, το κόμμα Τζήμερου και το ΕΑΝ  φθάνουν στο 49%.

Η Νέα Δημοκρατία απορροφά επίσης τις περισσότερους ψήφους της ακροδεξιάς, ταυτόχρονα όμως παίρνει απ’ ευθείας από τον ΣΥΡΙΖΑ ένα ποσοστό 8% και κερδίζει ακόμη και τους νέους. Στις ηλικίες 17 έως 24 ετών η ΝΔ πήρε 31,5%, ο ΣΥΡΙΖΑ 28,8% και το ΠΑΣΟΚ 10,5%.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει επίσης απέναντί του ένα ΠΑΣΟΚ που βλέπει εαυτόν σε τροχιά ολικής επαναφοράς – ή, τουλάχιστον, αυτό προσδοκά και αυτό θα επιδιώξει.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης έστειλε χθες το βράδυ καθαρό μήνυμα ότι θα διεκδικήσει ανάκτηση της ηγεμονίας της κεντροαριστεράς, γεγονός που σημαίνει ότι ο βασικός του αντίπαλος στις επόμενες εκλογές θα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και όχι η Νέα Δημοκρατία.
Στη Χαριλάου Τρικούπη δεν κρύβουν ότι προσβλέπουν σε αντίστροφη επανάληψη του έργου του 2012, ήτοι σε εξαύλωση του ΣΥΡΙΖΑ και επιστροφή του ΠΑΣΟΚ σε ρόλο διεκδικητή της εξουσίας και αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Δεν είναι εύκολος, ούτε εγγυημένος ο δρόμος έως εκεί, αλλά ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει πια μια ανοιχτή ευκαιρία να το παλέψει. Και ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει την πολυτέλεια να διεκδικεί την αυτοδυναμία χωρίς αντίπαλο – με τις δυνάμεις αριστεράς και κεντροαριστεράς να μάχονται μεταξύ τους για τη δεύτερη θέση.
Μπροστά σ’ αυτά τα δεδομένα ο πρώτος και άμεσος κίνδυνος για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι εκείνος της περαιτέρω αποσυσπείρωσης έως τις εκλογές του Ιουνίου: Εάν χάσει ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό χάνει οριστικά και το status της εναλλακτικής δύναμης εξουσίας.
Αυτός είναι και ο λόγος που δεν τέθηκε χθες, και ούτε πρόκειται να τεθεί τώρα, θέμα ηγεσίας καθώς θα ήταν κίνηση ολικής διάλυσης εν όψει της νέας εκλογικής αναμέτρησης.

Το τι θα συμβεί μετά τις δεύτερες κάλπες όμως ουδείς το προεξοφλεί – και, πολύ περισσότερο, ουδείς αποκλείει ότι τότε το θέμα της ηγεσίας μπορεί να το θέσει ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας.
Ουδείς επίσης διαφωνεί – σε μια ασυνήθη για τον ΣΥΡΙΖΑ συνθήκη – ότι και το κόμμα και η αριστερά μπαίνουν σε δύσκολη και ταραχώδη εποχή.