Το σημείωμα του εκδότη: Εδώ, που γεννήθηκε η… «ελαττωματική δημοκρατία»
Οι Έλληνες, ως περίπτωση λαού, έχουν πολλά προτερήματα και πολλά ελαττώματα. Βαρετούς πάντως δεν τους λες. Ετούτος ο τόπος, έχει κάτι, και κάπως γίνονται κάθε φορά τα πράγματα ενδιαφέροντα.
Σχεδόν από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, άκουγα ότι «εμείς δώσαμε τα φώτα». Ποια φώτα ρε παιδιά, σκεφτόμουν σιωπηλός με περίσσια παιδική αφέλεια. Τι θα πει «τα φώτα;». Και ένα άλλο που άκουγα συχνά ήταν ότι «εδώ γεννήθηκε η δημοκρατία». Εδώ; Γι’ αυτό δώσαμε τα φώτα, επειδή εδώ γεννήθηκε η δημοκρατία και όλες αυτές οι θαυμάσιες έννοιες, οι οποίες κατέστησαν αυτό το πέτρινο ακρωτήρι της Μεσογείου, ένα από τα ιστορικά επίκεντρα του παγκόσμιου πολιτισμού.
Το μεγάλο ερώτημα είναι κατά πόσον έχει σημασία η αρχαιοελληνική δημοκρατία για εμάς σήμερα. Εννοώ, επί της ουσίας, διότι οι περισσότεροι είναι, και είμαστε, είτε ημιμαθείς με κόμπλεξ ανωτερότητας, είτε, στη χειρότερη περίπτωση, παντελώς αδαή υπερφίαλα όντα, που νοηματοδοτούν την υπαρξιακή και εθνική τους ταυτότητα με πρόσωπα και έννοιες, με τις οποίες δεν έχουν την παραμικρή σχέση. Και τούτο ισχύει τόσο για τους πολίτες, όσο πολύ περισσότερο για τους πάσης φύσεως και ιδιότητας πολιτικούς.
Θα έπρεπε να έχει σημασία για εμάς; Σαφώς και για θα έπρεπε. Όχι ως πρότυπο αλλά, όπως θα έλεγε και ο μέγας Κορνήλιος Καστοριάδης, ως «γονιμοποιό σπέρμα». Θα έπρεπε να έχει σημασία για όλα τα κράτη, τα οποία αυτοχαρακτηρίζονται σύγχρονες δημοκρατίες. Άλλες δικαίως και άλλες λιγότερο δικαιολογημένα. Ένα μέτρο σύγκρισης το παρέχει ετησίως το έγκυρο περιοδικό «Economist», το οποίο δημοσιεύει τα τελευταία πολλά χρόνια την διεθνή κατάταξη των χωρών ως προς τον δείκτη Δημοκρατίας. Και φέτος, όπως και πέρυσι, για δεύτερη δηλαδή συνεχόμενη χρονιά, η Ελλάδα χαρακτηρίστηκε στην ετήσια έρευνα του Intelligence Unit ως «ελαττωματική δημοκρατία», καταλαμβάνοντας την 37η θέση ανάμεσα σε 165 ανεξάρτητα κράτη. Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα για τη χώρα που γέννησε την δημοκρατία: Να χαρακτηρίζεται από αλλοδαπούς επιστημονικούς φορείς ελαττωματική. Και για να είμαστε εξηγημένοι, 37η θέση, σημαίνει μια ανάσα από την θέση της Τουρκίας του αυτοανακηρυχθέντος σουλτάνου.
Μία έρευνα δεν είναι ποτέ απλά μία έρευνα. Είναι μία πιστοποίηση της πραγματικότητας και δυστυχώς αυτή η θλιβερή πραγματικότητα επιβεβαιώνεται με τον πλέον αδιαμφισβήτητο τρόπο τις τελευταίες μέρες στη Νέα Σμύρνη. Ο άγριος ξυλοδαρμός ενός πολίτη, ο οποίος τόλμησε να διαμαρτυρηθεί ειρηνικά για ένα άδικο πρόστιμο σε δύο οικογένειες ήταν μόνο η αρχή. Εξακολουθούμε να πιστοποιούμε και εμείς μέσω των καταγραφών των πολιτών από τα κινητά τους τηλέφωνα, το έλλειμμα δημοκρατίας στη χώρα. Όταν παρακολουθείς ειδικούς φρουρούς να προτάσσουν το όπλο τους απέναντι στο συγκεντρωμένο πλήθος ή να ουρλιάζουν εν χορώ «πάμε να τους σκοτώσουμε», κάτι έχει πάει πολύ στραβά σε αυτή τη δημοκρατία.
Δεν είναι σημερινό το φαινόμενο, και δεν θα πάω πολύ μακριά, μέχρι τον Μεταξά, τον εμφύλιο και κυρίως την μετεμφυλιακή ατμόσφαιρά ή ακόμη, την πρόσφατη σχετικά χούντα. Σύμφωνα πάντα με το «Economist», η Ελλάδα ανήκε στην πρώτη κατηγορία της πλήρους δημοκρατίας προ οικονομικής κρίσης. Από το 2010, η οικονομική κρίση και η εφαρμογή των μνημονίων συνέβαλε σε μια συνεχή επιδείνωση των δεικτών της χώρας ως προς την δημοκρατία, μέχρι και το 2016. Από το 2017 ξεκίνησε μία ανοδική πορεία, η οποία ανατράπηκε το 2020, οπότε και ο δείκτης δημοκρατίας σημείωσε εκ νέου δραματική μείωση. Κατά συνέπεια, ό,τι κι αν συμβαίνει, σίγουρα δεν είναι οι ιδέες και η ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς ελαττωματική, όπως έχει ισχυριστεί στο παρελθόν ο νυν υπουργός Εσωτερικών κ. Βορίδης.
