Σε δημοκρατία ενάμισι κόμματος οδεύει η χώρα

Μια πρώτη αποτίμηση του εκλογικού σεισμού της 21ης Μαΐου

Οι εκλογές της 21ης Μαΐου 2023 αποτέλεσαν έναν πολιτικό σεισμό, κατά τον οποίο η Ν.Δ. πέτυχε μια συντριπτική νίκη έναντι των ανταγωνιστών της, τη μεγαλύτερη στην εκλογική ιστορία της χώρας από το 1974 και έπειτα.

Μεγάλος ηττημένος της εκλογικής διαδικασίας είναι αναμφισβήτητα ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., ο οποίος κατέγραψε ποσοστό 20% και απώλειες της τάξης του 11,5% συγκριτικά με τις εκλογές του 2019.

Σε μια δημοκρατία ενάμισι κόμματος οδεύει η χώρα, εκτός κι αν ο λαός προχωρήσει σε σημαντικές διορθωτικές κινήσεις στις κάλπες της 25ης Ιουνίου. Η σαρωτική νίκη της Νέας Δημοκρατίας και η στρατηγική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. συνιστούν έναν εκλογικό σεισμό με άγνωστες ακόμα μετα-δονήσεις, αλλά και εντελώς νέα ποιοτικά χαρακτηριστικά.

Είναι εντυπωσιακό ότι η Ν.Δ. κέρδισε και την ψήφο των νέων -ένα προνομιακό πεδίο για τον ΣΥΡΙΖΑ-, καθώς οι 17-24 ετών της έδωσαν 31,5%, (28,8% έδωσαν στον ΣΥΡΙΖΑ, 10,5% στο ΠΑΣΟΚ, 6,4% στο ΚΚΕ, 5% στο ΜέΡΑ25, 5,9% στην Ελληνική Λύση, ενώ «άλλο κόμμα» ψήφισε το 11,9%).

Αγρότες, κτηνοτρόφοι, ψαράδες ψήφισαν Ν.Δ. κατά 47,5%, ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ. 13,4%, ΣΥΡΙΖΑ 13%, ΚΚΕ 7,8%, Ελληνική Λύση 8,3%, ΝΙΚΗ 4,7%. Συντριπτικά ήταν τα ποσοστά της Ν.Δ. στους ελεύθερους επαγγελματίες (54%), ενώ ΣΥΡΙΖΑ ψήφισε μόλις το 17,3% .

Η υπεροχή της Νέας Δημοκρατίας έναντι του ΣΥΡΙΖΑ είναι ανώτερη του 40% στους ελεύθερους επαγγελματίες. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό της Νέας Δημοκρατίας, υψηλότερο ακόμα και από το ποσοστό της στους αγρότες. Και βέβαια έχει και τη μεγαλύτερη αύξηση σε σχέση με το 2019, δηλαδή με δύο εθνικά ποσοστά συγκρίσιμα έχει 10 μονάδες παραπάνω. Ο ΣΥΡΙΖΑ αντιστρόφως έχει χάσει 13 μονάδες σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές». Οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ κατά 29,1% και Ν.Δ. 27,8%. Στους άνεργους η Ν.Δ. προηγείται με ποσοστό 33,4% και ακολουθεί ο ΣΥΡΙΖΑ με 26%.

Πού πήγαν οι ψήφοι που έχασε κάθε κόμμα; Η Ν.Δ. είχε τη μεγαλύτερη συσπείρωση ψηφοφόρων (82%), ενώ είχε διαρροές κυρίως προς τον ΣΥΡΙΖΑ (5,1%) και το ΠΑΣΟΚ (4,0%), προς την Ελληνική Λύση μετακινήθηκε 2,7%, προς το ΜέΡΑ25 0,4% και προς άλλα κόμματα 4,8%. Η Ν.Δ. έδωσε 1,2 μονάδες στον ΣΥΡΙΖΑ και 1 στο ΠΑΣΟΚ και το ΠΑΣΟΚ 0,4 στον ΣΥΡΙΖΑ και 1 μονάδα στη Ν.Δ.

Ο ΣΥΡΙΖΑ συσπείρωσε μόλις το 66,8% των ψηφοφόρων του και έγινε πανδότης: προς τη Ν.Δ. μετακινήθηκε 9,1% και προς το ΠΑΣΟΚ 9,1%. Στο ΚΚΕ στράφηκαν 4,2% των ψηφοφόρων του, προς το ΜέΡΑ25 3,3%, προς την Ελληνική Λύση 3,2% και προς άλλα κόμματα το 4,3%. Ετσι το άλλοτε κραταιό κόμμα έδωσε από 2,9 μονάδες σε ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ., 1,3 προς το ΚΚΕ και 0,8 στο ΜέΡΑ25.

Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ. κατάφερε να συσπειρώσει το 77,2% των ψηφοφόρων του. Το 13,2% μετακινήθηκε προς τη Ν.Δ. και το 5,7% προς τον ΣΥΡΙΖΑ, 1,1% στο ΚΚΕ, 1% στην Ελληνική Λύση, 0,6% στο ΜέΡΑ25 και σε άλλα κόμματα 1,2%. Το ΠΑΣΟΚ πήρε περισσότερους ψηφοφόρους από τον ΣΥΡΙΖΑ παρά έχασε.

Οι «αναποφάσιστοι» κατά 51,3% προτίμησαν τη Ν.Δ., 13% ΣΥΡΙΖΑ, 9,6% ΠΑΣΟΚ, 3,7% ΚΚΕ, 4,1% Ελληνική Λύση. Η Νέα Δημοκρατία παίρνει 38% υπεροχή σε αυτούς οι οποίοι αποφάσισαν την τελευταία μέρα κατά δήλωσή τους.

Τι δείχνει η πρώτη δημοσκόπηση για τις 25 Ιουνίου

Εμπεδώνει το κλίμα που επικρατεί μετά τις κάλπες της Κυριακής η πρώτη δημοσκόπηση που έκανε η Kapa Research. Στην ερώτηση για την πρόθεση ψήφου (χωρίς αναγωγή της αδιευκρίνιστης ψήφου) η Νέα Δημοκρατία ψαλιδίζεται ελαφρώς για να φτάσει στο 38,1%, ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. παραμένει στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης αν και με πτώση (18,0%), όπως και το ΠΑΣΟΚ τρίτο κόμμα αν και με άνοδο (13,3%), ενώ εντός Βουλής εμφανίζει την Πλεύση Ελευθερίας (3,6%) και τη ΝΙΚΗ (3,2%).

Σχεδόν ένας στους δύο πολίτες επιθυμεί αυτοδύναμη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, ενώ ένας στους τρεις δηλώνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να λάβει υψηλό ποσοστό για να υπάρχει ουσιαστικός έλεγχος στη νέα κυβέρνηση. Στο ερώτημα «πού οφείλεται η επικράτηση της Νέας Δημοκρατίας» οι πολίτες απαντούν 43% σε «σημαντικές αδυναμίες της αντιπολίτευσης», ενώ ένας στους τέσσερις εκτιμά ότι «η Ν.Δ. είχε στήριξη από τα ΜΜΕ και τα οικονομικά συμφέροντα». Ένας στους τρεις πιστεύει ότι «ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι πιο ικανός για τη θέση του πρωθυπουργού από τους αρχηγούς των υπόλοιπων κομμάτων», 28% συμφωνεί ότι «η Ν.Δ. είχε να επιδείξει θετικό έργο την τετραετία 2019-2023», 18% ότι «ήταν πιο σαφές τι σημαίνει η ψήφος στη Ν.Δ.».