Πυροπροστασία με…βροχή προστίμων
Με βροχή από… πρόστιμα για τους ιδιοκτήτες ακινήτων και οικοπέδων φαίνεται πως έχει αποφασίσει η κυβέρνηση να ασκήσει την πυρόσβεση το φετινό καλοκαίρι!
Αλλεπάλληλες υπουργικές αποφάσεις, τροπολογίες και διατάξεις διαμορφώνουν ένα χαοτικό πλαίσιο με τεχνικές εκθέσεις και υποχρεώσεις που καλούνται να τηρήσουν εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων, απειλούμενοι με πρόστιμα πρωτοφανούς ύψους. Ολα τα παραπάνω, μετά την πρόσφατη παραδοχή της κυβέρνησης ότι οι εξοπλισμοί-μαμούθ του προγράμματος «Αιγίς», ύψους 2,1 δισ. ευρώ, για οχήματα πυρόσβεσης, αεροσκάφη Καναντέρ και άλλα συστήματα πρόληψης και καταστολής θα αρχίσουν να αποδίδουν μετά το 2025.
Το «γαϊτανάκι της φωτιάς» ξεκίνησε με τον Κανονισμό Πυροπροστασίας για τα ακίνητα και τις ασφυκτικές προθεσμίες, η πρώτη εκ των οποίων λήγει την ερχόμενη Παρασκευή 10/5/2024. Ομως, ο χρόνος μετρά αντίστροφα και για τον υποχρεωτικό καθαρισμό οικοπεδικών εκτάσεων και ακάλυπτων χώρων υπό την απειλή προστίμων που φθάνουν έως και τα 54.000 ευρώ!!! Ταυτόχρονα, εκδόθηκε σε ΦΕΚ (Β2550) η νέα Πυροσβεστική Διάταξη 19/2024 με μακρύ κατάλογο προστίμων για κάθε πράξη ή παράλειψη, τα οποία καθορίζονται μέσω μαθηματικού τύπου και με συντελεστές βαρύτητας!
Το συνολικό πλέγμα των υποχρεώσεων που αφορά ακόμη και περιοχές εντός σχεδίου, εκτός από τα πρόστιμα που κρέμονται σαν «δαμόκλειος σπάθη», οδηγούν και στην εμφατική μεταβίβαση της ευθύνης για μελλοντικές πυρκαγιές στους ίδιους τους ιδιοκτήτες, ενώ το κράτος θα περιορίζεται στις εντολές εκκένωσης μέσω του 112.
Κανονισμός Πυροπροστασίας
Ο «Κανονισμός Πυροπροστασίας εντός και πλησίον δασικών εκτάσεων» του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) θεσπίστηκε μία μέρα πριν από τις εκλογές του Μαΐου 2023 αλλά άναψε φωτιές τον περασμένο Μάρτιο, όταν η κυβέρνηση θυμήθηκε να τον εφαρμόσει. Αφορά κτίσματα που υπάρχουν μέσα σε δάση, δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις, μέσα σε περιαστικό πράσινο, σε κηρυγμένες δασωτέες ή αναδασωτέες εκτάσεις και μέσα σε πάρκα και άλση πόλεων και αστικών περιοχών. Περιλαμβάνονται όμως και τα ακίνητα που βρίσκονται σε ακτίνα 300 μέτρων από τα όρια όλων των παραπάνω εκτάσεων.
Οι ιδιοκτήτες τους οφείλουν να εντοπίσουν αρμόδιο τεχνικό επιστήμονα που θα αναλάβει να εξετάσει σε Έντυπο Αξιολόγησης τα κριτήρια επικινδυνότητας του ακινήτου (ανάλογα με την περιοχή και τη διαμόρφωση του χώρου) και να συντάξει Τεχνική Έκθεση που θα περιλαμβάνει τα απαιτούμενα προληπτικά μέτρα παθητικής και ενεργητικής πυροπροστασίας. Το κόστος για τη σύνταξη της Έκθεσης ξεκινά από 500 ευρώ για ένα απλό ακίνητο κατοικίας, ενώ τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν μπορεί να κοστίζουν πολύ ακριβότερα.
Για τα υφιστάμενα κτίρια, η προθεσμία για να υποβληθούν το Έντυπο Αξιολόγησης και η Τεχνική Έκθεση λήγει την ερχόμενη Παρασκευή 10 Μαΐου 2024. Στη συνέχεια, οι ιδιοκτήτες οφείλουν να υποβάλουν και Υπεύθυνη Δήλωση ότι εφαρμόζουν όσα αναφέρει η Τεχνική Έκθεση ώς τις 10 Ιουνίου 2024. Θα πρέπει δηλαδή να πραγματοποιήσουν εργασίες σε μια περίοδο που εμφανίζεται και έλλειψη των απαραίτητων εργατικών χεριών καθώς πολλοί εργάτες απασχολούνται στον τουρισμό. Παράλληλα, οι δήμοι θα πρέπει ώς τις 26/5/2024 να συντάξουν το Έντυπο Αξιολόγησης και την Τεχνική Έκθεση ως προς τη διαμόρφωση άκαυστης ζώνης και τυχόν διαβάθμιση αυτής περιμετρικά των ορίων του οικισμού.
Εάν δεν υποβληθεί Έντυπο Αξιολόγησης και Τεχνική Έκθεση, επιβάλλεται πρόστιμο που διαμορφώνεται ανάλογα με το μέγεθος του ακινήτου. Κυμαίνεται μεταξύ 0,10 και 0,50 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο (ανάλογα με την επικινδυνότητα περιοχής-ακινήτου) αλλά δεν μπορεί να είναι μικρότερο από 250 ευρώ.
Μητρώο καθαρισμών
Το ίδιο πρόστιμο προβλέπεται αν έχει υποβληθεί η Τεχνική Έκθεση αλλά η αυτοψία δείχνει πως δεν έχει γίνει καμία ενέργεια συμμόρφωσης. Έπειτα από δίμηνη προθεσμία, εάν ο ιδιοκτήτης συνεχίζει να μη λαμβάνει μέτρα (προληπτικά, παθητικά, ενεργητικά), επιβάλλονται πρόστιμα 500 ευρώ ανά ενότητα μέτρων.
Εκεί όπου τα πρόστιμα ξεπερνούν κάθε προηγούμενο είναι στην τήρηση του «Εθνικού Μητρώου Τήρησης Μέτρων Πυροπροστασίας Ιδιοκτησιών», που αφορά ένα τεράστιο πλήθος ιδιοκτησιών, κενών οικοπέδων και ακάλυπτων χώρων που βρίσκονται:
α) σε περιοχές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων,
β) σε περιοχές εντός ορίων οικισμών, χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο,
γ) σε εκτάσεις εντός ακτίνας 100 μέτρων από τα όρια των παραπάνω περιοχών,
δ) εκτός σχεδίου γηπέδων με κτίσμα, για τις εκτάσεις που δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας.
Η προθεσμία για την υποβολή δήλωσης στο «Μητρώο Καθαρισμού» λήγει στο τέλος Μαΐου 2024, και προβλεπεται πρόστιμο 1.000 ευρώ εάν δεν υποβληθεί εμπρόθεσμα δήλωση ότι έγινε ο απαραίτητος καθαρισμός. Αλλά το πρόστιμο για «ψευδή δήλωση», εάν δηλαδή διαπιστωθεί πως δεν έγινε σωστά ο καθαρισμός, κυμαίνεται μεταξύ 12.600 και 54.000 ευρώ!!!
Πυροσβεστική διάταξη
Ταυτόχρονα εκδόθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης η νέα Πυροσβεστική Διάταξη 19 του 2024 που περιλαμβάνει επίσης εξοντωτικά πρόστιμα και ίδιο «πεδίο εφαρμογής», δηλαδή ακίνητα και εγκαταστάσεις σε δάση, δασικές, χορτολιβαδικές και αγροτικές εκτάσεις, πάρκα και άλση πόλεων και οικιστικών περιοχών, περιοχές με ειδικό καθεστώς προστασίας, λοιπούς χώρους που βρίσκονται πλησίον των εκτάσεων αυτών καθώς και σε οικοπεδικούς χώρους, για την εφαρμογή των οποίων είναι αρμόδιο το Πυροσβεστικό Σώμα.
Ενας σύνθετος μαθηματικός τύπος που αθροίζει τιμές βάσης και πολλαπλασιάζει με συντελεστές βαρύτητας διαμορφώνει τα υπέρογκα πρόστιμα διά πάσαν «νόσον» με τα οποία θα βρεθούν αντιμέτωποι οι πολίτες βάσει της νέας Πυροσβεστικής Διάταξης
Για την απουσία εγκαταστάσεων ενεργητικής πυροπροστασίας προβλέπονται πρόστιμα από 300 ευρώ (πυροσβεστήρες) έως 5.000 ευρώ (αυτόματο σύστημα καταιονισμού, υδρονέφωσης κ.λπ.). Τα πρόστιμα για τα Στοιχεία Δομικής Πυροπροστασίας κυμαίνονται μεταξύ 500 ευρώ (μη τήρηση οδεύσεων διαφυγής κ.λπ.) έως 1.500 ευρώ (π.χ. για μη τήρηση απαιτούμενου δείκτη πυραντίστασης), αλλά μπορεί να αυξάνονται έως το διπλάσιο με βάση συντελεστές βαρύτητας. Υπάρχει ακόμη ένας μακρύς κατάλογος με 45 συγκεκριμένες παραβάσεις, από χρήση φωτιάς «για θρησκευτικούς σκοπούς» έως «κάπνισμα μελισσών», όπου τα επιβαλλόμενα πρόστιμα ξεκινούν από μια βάση 500-1.000 ευρώ αλλά μπορεί να προσαυξάνονται έως 2,5 φορές ανάλογα με την επικινδυνότητα της κατάστασης.
