Περί ανέμων και… χρημάτων

[vc_row][vc_column][vc_single_image image=”114454″ img_size=”full”][vc_column_text]Από την “ενεργειακή πενία” των Ελλήνων, στα φόρα των υποψήφιων “πράσινων” επενδυτών του ενεργειακού θησαυροφυλακίου της χώρας κι από ‘κει στο πραγματικό διακύβευμα της εποχής μας: Τον έλεγχο της ενέργειας με τους όρους της ελεύθερης αγοράς.

Το «Planet of the Humans», των Μάικλ Μουρ και  ΤζεφφΓκιμπς και το «Η επιστροφή του Προμηθέα» των Κατζουράκη και Βατικιώτη είναι δύο ντοκιμαντέρ που αξίζει να  παρακολουθήσεις. Πρόκειται για δύο εξαιρετικά ερευνητικά φιλμ που τολμούν να ασχοληθούν με την επόμενη μέρα στην ενέργεια, απαντώντας τόσο στους αρνητές της κλιματικής κρίσης, όσο και σε αυτούς που ψέγουν όσους αρθρώνουν έστω και τον παραμικρό ενδοιασμό για τον τρόπο μετάβασης στη νέα, «πράσινη» εποχή.

Η συγκυρία αυτή βρίσκει ένα μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων να δηλώνει ότι εντάσσει τον εαυτό του στους ενεργειακά φτωχούς. Στα νοικοκυριά, δηλαδή που δαπανούν άνω του 10% του ετήσιου οικογενειακού τους επιδόματος για την κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών.

Σύμφωνα με έρευνα της ΕΚΠΟΙΖΩ το 2018, το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 51%. Αναμφίβολα, πρόκειται για ένα τρομακτικό νούμερο, λαμβάνοντας κανείς υπόψη ότι βάσει των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ, το 2017 το 35% του πληθυσμού διαβιούσε κάτω από το όριο της φτώχειας, ενώ το ποσοστό των ατόμων με υλικές στερήσεις άγγιζε το 36%.

Γιατί τα θυμίζουμε όλα αυτά; Μα, γιατί η «ενεργειακή  πενία» είναι καρπός, μεταξύ άλλων, της ανόδου των τιμών της ενέργειας και της καθόδου των εισοδημάτων. Στη μεταμνημονιακή Ελλάδα των «αρίστων» έχουμε κι απ’ τα δύο.

Απ’ την Ολυμπιάδα μέχρι τώρα, τα νοικοκυριά της χώρας είδαν την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος να εκτινάσσεται (από 0,3 Ευρώ/ΜWH στα 30 ευρώ), ιδίως μέσω του Ειδικού Τέλους Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ), του μηχανισμού έμμεσης επιδότησης των ανανεώσιμων πηγών από τους καταναλωτές. Αξιοσημείωτη είναι και η αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης πετρελαίου: από τα 21 ευρώ το χιλιόλιτρο, το 2009à στα 280 ευρώ τα επόμενα χρόνια.

Αυτά τα στοιχεία εξηγούν ενδεχομένως γιατί το 2016 στο ερώτημα «μπορεί το νοικοκυριό σας να διατηρήσει το σπίτι σας κατάλληλα ζεστό;», η Ελλάδα βρισκόταν στη δεύτερη θέση με τις περισσότερες αρνητικές απαντήσεις (29,1%), σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για την Ενεργειακή φτώχεια. Αλλά και γιατί το 42,2% των ερωτηθέντων στην Ελλάδα δήλωσε το 2019 ότι το τελευταίο δωδεκάμηνο άφησε απλήρωτο τον λογαριασμό του ρεύματος στην κύρια κατοικία του.

Στη μία άκρη του κάδρου, λοιπόν, η ενεργειακή φτώχεια. Στην άλλη η τιμολογιακή αύξηση. Και στη μέση η ιδιωτικοποίηση της ενέργειας. Η τελευταία, μάλιστα, με πράσινο φιόγκο, καλυμμένη μέσα στο κουτί της βίαιης απολιγνιτοποίησης και της ταχύτατης μετάβασης στην εποχή των ΑΠΕ.

Η κυβέρνηση και τα φίλια προς αυτή Μέσα μιλούν για νέα εποχή στο ενεργειακό περιβάλλον και για εναρμόνιση της Ελλάδας με τους διεθνείς περιβαλλοντικούς κανόνες. Ωραία, θα πούμε εμείς. Προσθέτοντας ότι, ευρισκόμενοι, ως παγκόσμια κοινότητα στο +5 της κλιματικής κρίσης είναι κρίσιμη η μετάβαση σ’ αυτή τη νέα εποχή. Εκείνο, όμως, που προξενεί εντύπωση είναι ότι, σχεδόν όλα, τα νέα «πράσινα μέτρα», όπως ήδη αναφέραμε, συνοδεύονται από μικρότερες ή μεγαλύτερες ιδιωτικοποιήσεις της ενεργειακής παραγωγής. Γεγονός που, ενδεχομένως, να σημαίνει, όπως θα δούμε στη συνέχεια ότι η καινούρια αυτή «κανονικότητα» φέρνει μαζί της και το τέλος της αντιμετώπισης της ενέργειας –και του περιβάλλοντος- ως δημόσιου αγαθού.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]