Παιδικός κινηματογράφος στην Αμαλιάδα 90 χρόνια πριν, με πρωτοβουλία της Μαρίας Μπότση!
Ενδιαφέρουσα εκδήλωση στην Αμαλιάδα από τον Σύλλογο Φίλων Μόνιμης Έκθεσης ” Νίκος Μπελογιάννης” και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου
Επιμέλεια Ελένη Παπαδοπούλου
Μια πολύ ξεχωριστή εκδήλωση με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την πόλη της Αμαλιάδας, διοργάνωσαν την περασμένη Τετάρτη στο Cine Cinema, ο Σύλλογος Φίλων Μόνιμης Έκθεσης Ν. Μπελογιαννης σε συνεργασία με το Διεθνές Φεστιβάλ Ολυμπίας για παιδιά και νέους, με θέμα «Ο παιδικός κινηματογράφος στην Αμαλιάδα τη δεκαετία του 1930- Γυναικείο Κίνημα και παιδικός κινηματογράφος». Η ερευνήτρια της τοπικής ιστορίας Πουλχερία Γεωργιοπούλου στην πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία της, επικεντρώθηκε στις επιρροές και την ανάπτυξη του γυναικείου κινήματος στην Αμαλιάδα του Μεσοπολέμου, εστιάζοντας στην περίπτωση της Μαρίκας Μπότση- Τσαπαλίρα, γνωστή στην ιστορία ως η πρώτη δήμαρχος της Αμαλιάδας και της χώρας και του Νίκου Μπελογιάννη.
Η κ. Γεωργιοπούλου αναφέρθηκε αρχικά στην εξελικτική πορεία του Φεστιβάλ Κινηματογράφου και την διασύνδεσή του με την έρευνα για τον γυναικείο κίνημα και τον παιδικό κινηματογράφο από την εποχή του Μεσοπολέμου ως την τη σύγχρονη Αμαλιάδα και την συμβολή στην ιστορική αυτή μελέτη του Νίκου Θεοδοσίου «Όταν ο κινηματογράφος πήγε στο ελληνικό σχολείο και γύρισε με κλάματα»:
«Για να φτάσουμε στα εορταστικά 25χρονα του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για παιδιά και νέους είχε προηγηθεί σχεδόν ένας ολόκληρος αιώνας περιπετειών και αντιδράσεων ώστε να υπάρξει καταρχήν κινηματογράφος για παιδιά, που μέσω μιας δύσκολης εξελικτικής πορείας και με τον επίμονο αγώνα φωτισμένων ανθρώπων να μετατραπεί στη συνέχεια σε ένα ζωντανό εκπαιδευτικό εργαλείο, δηλαδή, μέσα από ένα σχολείο ανοιχτό στην κοινότητα οι μαθητές όλων των βαθμίδων γίνονται οι ίδιοι δημιουργοί παιδικού και νεανικού κινηματογράφου.
Πολύτιμος αρωγός στην παρούσα έρευνα στάθηκε η έκδοση από το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας της ιστορικής μελέτης με τίτλο « Όταν ο κινηματογράφος πήγε στο ελληνικό σχολείο και γύρισε με κλάματα» – Το χρονικό της “ταραγμένης” σχέσης του κινηματογράφου με τη δημόσια εκπαίδευση στην Ελλάδα από το 1900 ως το 1997.
Συγγραφέας είναι ο Νίκος Θεοδοσίου, σκηνοθέτης, ιστορικός του κινηματογράφου, υπεύθυνος για την Ευρωπαϊκή Συνάντηση Νεανικής Οπτικοακουστικής Δημιουργίας “Camera Zizanio” , και μέλος του «Σκασιαρχείου».
Χωρίς αυτή τη μελέτη θα ήταν αδύνατον να προαχθούν δημιουργικοί συσχετισμοί και να ερμηνευθεί η δραστηριότητα δύο προσωπικοτήτων της Αμαλιάδας της Μαρίκας Μπότση Τσαπαλίρα και του Νίκου Μπελογιάννη.
Συσχετισμοί που συνεπικουρούν και ιστορικά στο αίτημα να ολοκληρωθεί στην Ηλεία ο χώρος που θα φιλοξενήσει μόνιμα τη μαθητική κινηματογραφική παραγωγή.
Από το συγγραφέα της μελέτης πληροφορούμαστε πως το πιο ριζοσπαστικό κομμάτι του φεμινιστικού κινήματος της εποχής του μεσοπολέμου πρωτοπόρησε ακολουθώντας τα διεθνή κινήματα, οργάνωσε και υποστήριξε τη θεσμοθέτηση του παιδικού κινηματογράφου.»
Η θεσμοθέτηση του παιδικού κινηματογράφου στην Αμαλιάδα 90 χρόνια πριν
Στην συνέχεια η Πουλχερία Γεωργιοπούλου τόνισε ότι μπορει η σύγχρονη Αμαλιάδα να είναι η «συμπρωτεύουσα» του Φεστιβάλ Κινηματογράφου, ωστόσο στο παρελθόν της βρίσκεται μια σημαντική πρωτιά., καθώς 90 χρόνια νωρίτερα ο Προοδευτικός Σύνδεσμος Γυναικών ακολουθώντας τα πρότυπα των φεμινιστικών οργανώσεων των Αθηνών δημιούργησε στην πόλη κινηματογράφο αποκλειστικά για παιδιά.!
«Την πρωτοβουλία για την ίδρυση αυτού του σωματείου είχε η Μαρία Μπότση που λίγα χρόνια νωρίτερα στην Αθήνα ήταν πρωτοκλασάτο στέλεχος των οργανώσεων που μάχονταν για τα δικαιώματα της γυναίκας.
Όταν ο Μπελογιάννης φτάνει παράνομα στην Αθήνα το καλοκαίρι του 1950, βρίσκεται στο στόχαστρο των διωκτών του από την πρώτη σχεδόν στιγμή. Παρόλα αυτά εργάζεται με προσήλωση για τους στόχους της αποστολής του.
Πρόκειται για ένα καλλιεργημένο άνδρα 35 ετών, που όταν γελούσε γέμιζε ο τόπος φως λέει η κόρη του ζευγαριού που τον έκρυβε στο σπίτι τους, χωρίς να γνωρίζουν την ταυτότητά του.
Επιδεικνύει πλήθος ενδιαφερόντων: μελετά και γράφει συνεχώς, είναι ενήμερος για τις τελευταίες εκδόσεις βιβλίων στην Αθήνα και ζητά να του τις αγοράζουν, ακούει κλασική μουσική στο ραδιόφωνο, και μιλά για ποιοτικό κινηματογράφο.
Αριστουργήματα της 7ης τέχνης που είχαν κυκλοφορήσει στις ευρωπαϊκές αίθουσες μόλις το 1948. Ταινίες με πρωταγωνιστές παιδιά, που πρόλαβε να δει στην ολιγόμηνη παραμονή του ως πολιτικός πρόσφυγας στις λαϊκές δημοκρατίες.
Ο κινηματογράφος ήταν όνειρο ζωής, αφού στην Αμαλιάδα των γυμνασιακών του χρόνων ήταν απαγορευμένη διασκέδαση, ενώ εξακολουθούσε να ισχύει το ίδιο για τους μαθητές στην Ελλάδα του ΄50.
Η Μαρίκα Μπότση – Τσαπαλίρα και ο Νίκος Μπελογιάννης ήταν δυο προσωπικότητες με ισχυρό πολιτικό και κοινωνικό αποτύπωμα, συναντήθηκαν στους δρόμους της πόλης σε πορείες παράλληλες και αλληλοτεμνόμενες…»
Προβολή της ταινίας που συγκλόνισε τον Μπελογιάννη
Η βραδιά ολοκληρώθηκε με την προβολή της Ουγγρικής δραματικής αντιπολεμικής ταινίας «Κάπου στην Ευρώπη», ένα φιλμ που συγκλόνισε τον Μπελογιάννη. «Δεν έχει ταίρι» είχε πει στο ζευγάρι που τον έκρυβε, και τους πρότεινε αν κάποτε την αφήσουν να παιχτεί στην Ελλάδα να πάνε να τη δούνε μαζί με την κόρη τους που ήταν τότε μαθήτρια του Γυμνασίου.
Η ταινία αφηγείται την ιστορία μιας ομάδας ορφανών και εγκαταλειμμένων παιδιών που παλεύουν για επιβίωση σε έναν κόσμο ρημαγμένο από τον πόλεμο, η παρέα με ένα διακεκριμένο μουσικό, του οποίου η καριέρα κατέρρευσε εξαιτίας του πολέμου κάνει τα παιδιά να αποκτήσουν μια νέα εκπαίδευση να γνωρίσουν τις σοσιαλιστικές ιδέες και την κλασική μουσική.
Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου αναζήτησε το φιλμ στην Ουγγαρία, το υποτίτλησε και η ταινία προβλήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα τιμώντας 72 χρόνια μετά την επιθυμία του πρωτοπόρου αγωνιστή, και αφιερώνεται στη μνήμη της μαχόμενης φεμινίστριας Μαρίκας Μπότση Τσαπαλίρα για την τεράστια προσφορά της στην πολιτική και κοινωνική ιστορία της πόλης.
