Κρίμα για τους μαθητές των ΕΠΑΛ

[vc_row][vc_column][vc_single_image image=”19457″ img_size=”full”][vc_column_text]

Αντώνης Κυπάρος*

Ένας εμβληματικός νέος ακαδημαϊκός θεσμός που παραδίδει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ως παρακαταθήκη στη νέα κυβέρνηση είναι η ίδρυση των Κέντρων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΚΕΕ) εντός των Πανεπιστημίων και η οργάνωση διετών προγραμμάτων μέσω αυτής της νέας ακαδημαϊκής μονάδας. Ο θεσμός των διετών προγραμμάτων εφαρμόζεται επιτυχώς σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

Τα ιδρύματα συμμετέχουν σε εθελοντική βάση στο πλαίσιο του αυτοδιοίκητου. Στην πρώτη φάση υλοποίησης εκδήλωσαν ενδιαφέρον 11 Πανεπιστήμια με περίπου 70 διετή προγράμματα σε αντίστοιχες ειδικότητες στις 13 περιφέρειες της χώρας. Με ωφελούμενους τουλάχιστον 1.500 αποφοίτους των ΕΠΑΛ μόνο για φέτος, οι οποίοι μπορούν να εγγραφούν στα διετή προγράμματα δωρεάν, χωρίς εξετάσεις, με βάση τον βαθμό του απολυτηρίου ή τον βαθμό του πτυχίου ειδικότητας του ΕΠΑΛ. Για την επιλογή, συνυπολογίζονται επίσης κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια.

Το πρόγραμμα σπουδών περιλαμβάνει μαθήματα, εργαστήρια και πρακτική άσκηση, η οποία χρηματοδοτείται από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους. Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος απονέμεται δίπλωμα-πιστοποιητικό επαγγελματικών προσόντων επιπέδου πέντε (5) του Εθνικού και Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων. Με προεδρικό διάταγμα καθορίζονται τα επαγγελματικά δικαιώματα που αντιστοιχούν στους τίτλους των διετών προγραμμάτων.

Για την υλοποίηση των διετών προγραμμάτων, το ΥΠΠΕΘ σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια και σε συζήτηση με τις τοπικές κοινωνίες και τις ανάγκες τους συνδιαμόρφωσαν με σχεδιασμό και μεθοδικότητα τη διαδικασία, τα βασικά εργαλεία και ένα φιλικό υποστηρικτικό θεσμικό πλαίσιο, όπως αποτυπώνεται στα παρακάτω: απλός και κατανοητός νόμος, μελέτη Εθνικού Συμβουλίου Εκπαίδευσης και Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού (ΕΣΕΚΑΑΔ) για τα διετή, χρηματοδότηση διετών από τον τακτικό προϋπολογισμό, οικονομικά κίνητρα για διδάσκοντες και διευθυντή διετούς, δυνατότητα ορισμού οργανωτικού συντονιστή στα ΚΕΕ, απλοποιημένος οδηγός συγγραφής πρότασης, διευκρινιστικές/ενημερωτικές επιστολές και συναντήσεις, βοηθητικά έντυπα/σχέδια για σχετικές αποφάσεις Συγκλήτου ίδρυσης ΚΕΕ και Συμβουλίου, σχέδιο κανονισμού λειτουργίας του ΚΕΕ, καθορισμός εισακτέων ανά πρόγραμμα, ενημερωτικό έντυπο διετών για τους αποφοίτους των ΕΠΑΛ.

Για την επιλογή εκπαιδευτών και εκπαιδευομένων διαμορφώθηκε ένα ενιαίο, δίκαιο, ισορροπημένο και αναλογικό μείγμα κριτηρίων που περιλαμβάνει ακαδημαϊκά, επαγγελματικά και κοινωνικά κριτήρια.

Τα ιδρύματα ανταποκρίθηκαν θετικά και υπέβαλαν πλήρεις και εμπεριστατωμένες προτάσεις, μέσω αποφάσεων των Συγκλήτων τους, για την ίδρυση καινοτόμων διετών προγραμμάτων υψηλής ακαδημαϊκής ποιότητας και αναπτυξιακής προοπτικής, με βάση τον στρατηγικό σχεδιασμό και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα τόσο των ίδιων των ιδρυμάτων όσο και της περιφερειακής ενότητας στην οποία τα ιδρύματα εντάσσονται χωροταξικά.

Σε τοπο-ειδικά προγράμματα με έμφαση στην πράσινη-γαλάζια ανάπτυξη, στην πρωτογενή παραγωγή, στην αγροδιατροφή και την παραγωγή προϊόντων με υψηλή προστιθέμενη αξία. Σε προγράμματα γενικού σκοπού με στόχευση την εκπαίδευση στελεχών σε τυπικά επαγγέλματα και ειδικότητες για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τη βιομηχανία, στη βάση της ζήτησης που υπάρχει στη σημερινή αγορά εργασίας και διάρθρωση της οικονομίας.

Προγράμματα σε καινοτόμες κατευθύνσεις και ειδικότητες στις οποίες τα ιδρύματα διαθέτουν τεχνογνωσία και εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, αναδεικνύοντας παράλληλα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που απορρέουν από την τοπικότητα, την κουλτούρα, το κοινωνικοοικονομικό ανάγλυφο και τη γεωγραφία της περιοχής.

Προγράμματα σε τομείς όπως ο εναλλακτικός τουρισμός, η βιώσιμη γεωργία, η αγροδιατροφή, η ανάπτυξη εφοδιαστικών αλυσίδων, η βιομηχανία του θεάματος, αλλά και σε πιο παραδοσιακούς κλάδους, όπως η ναυτιλία, η ενέργεια, οι μεταφορές, η γαλακτοκομία, η ιχθυοκαλλιέργεια, οι επιστήμες αποκατάστασης υγείας, δημιουργούν νέες απαιτήσεις στο πεδίο της τεχνικής εκπαίδευσης.

Η ραγδαία παραγωγή νέας επιστημονικής γνώσης, οι νέες τεχνολογίες, οι νέοι κλάδοι και ειδικότητες στην οικονομία και την αγορά εργασίας απαιτούν ακαδημαϊκή αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Η αναβάθμιση αυτή μπορεί να επιτευχθεί πρωτίστως μέσα από τα Πανεπιστήμια, τα οποία αποτελούν τον κατ’ εξοχήν εκπαιδευτικό θεσμό που είναι ταυτισμένος με την έννοια της ακαδημαϊκότητας, τόσο στην ουσία της εκπαίδευσης που αυτά προσφέρουν όσο και στη συνείδηση της κοινωνίας και την αποδοχή που αυτά απολαμβάνουν από τους πολίτες.

Οι ειδικότητες που προσφέρονται στα διετή δεν είναι ανταγωνιστικές με αυτές στα δημόσια ΙΕΚ, αλλά συμπληρωματικές τους. Αφορούν κυρίως αναδυόμενους κλάδους που χαρακτηρίζονται από υψηλή εξειδίκευση και απαιτούν διεπιστημονική-διαθεματική προσέγγιση, η οποία μπορεί να μεγιστοποιηθεί μέσα στο ακαδημαϊκό περιβάλλον του Πανεπιστημίου.

Μέσα από τα διετή προγράμματα, αναβιώνουν η τέχνη και η μαστοριά για παραδοσιακά επαγγέλματα που κινδυνεύουν να εκλείψουν (π.χ. καραβομαραγκός, τεχνικός κατασκευής και επισκευής μουσικών οργάνων, συντηρητής αρχαιολογικών ευρημάτων και έργων τέχνης, ερμηνεία και εκτέλεση ελληνικής παραδοσιακής μουσικής), ενώ δημιουργούνται νέα αναδυόμενα επαγγέλματα (π.χ. τεχνικός μετάλλου ναυπηγείου, τεχνικός ηλεκτρονικός και αυτοματισμών πλοίων, τεχνικός ρομποτικών εφαρμογών και αυτοματισμών).

Τα διετή προγράμματα σπουδών στα Πανεπιστήμια αποτελούν το νέο υπόδειγμα για την αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στη χώρα μας, παρέχοντας μία ακόμη προοπτική για τους αποφοίτους των ΕΠΑΛ. Η ανταπόκριση και το ενδιαφέρον των μαθητών και των γονέων είναι πάρα πολύ μεγάλα. Κάποιοι μαθητές των ΕΠΑΛ, κάνοντας τον προγραμματισμό τους, πιθανόν να μη συμμετείχαν στις πανελλαδικές εξετάσεις, γιατί αποφάσισαν να εγγραφούν στα διετή προγράμματα σπουδών.

Τα Πανεπιστήμια είναι πανέτοιμα να προχωρήσουν στη δημοσίευση της πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος για εκπαιδευτές και εκπαιδευομένους και αναμένουν την εκταμίευση της χρηματοδότησης που έχει εξασφαλίσει η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου, ώστε τα προγράμματα να ξεκινήσουν από τη νέα ακαδημαϊκή χρονιά. Αντί αυτού, τους ανακοινώθηκε αιφνιδιαστικά η αναστολή έναρξης (και ίσως η κατάργηση μέσω αυτής) των διετών προγραμμάτων. Προτού καν λειτουργήσουν και αξιολογηθούν.

Κρίμα για τα Πανεπιστήμια. Περισσότερο κρίμα για τους μαθητές των ΕΠΑΛ και τις οικογένειές τους.

* Αναπληρωτής καθηγητής στο ΑΠΘ και πρώην συντονιστής του ΥΠΠΕΘ για τα διετή προγράμματα σπουδών στα ΑΕΙ[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]