Κεραμέως: Aυτονομία, αξιολόγηση και… άγιος ο Θεός!

[vc_row][vc_column][vc_single_image image=”93868″ img_size=”full”][vc_column_text]

Του Χρήστου Κάτσικα

Νέες αντιδραστικές παρεμβάσεις στον χώρο της Παιδείας ετοιμάζει η νέα υπουργός Νίκη Κεραμέως. Όπως ανακοίνωσε κατά την ομιλία της στη Βουλή, το κυβερνητικό πλάνο περιλαμβάνει, ανάμεσα σε άλλα, «αυτονομία» των σχολικών μονάδων και των Πανεπιστημίων, αξιολόγηση και σύνδεσή της με τη χρηματοδότηση.

Παράλληλα, σχετικά με τον τομέα των Θρησκευμάτων, η κ. Κεραμέως τόνισε ότι δόθηκε προσφάτως η ευκαιρία στον πρωθυπουργό και την ίδια «να αναπτύξουμε κάποιες πρώτες σκέψεις μας αναφορικά με τη νέα σχέση που σκοπεύουμε να οικοδομήσουμε με την Εκκλησία».

Μερικούς μήνες πριν, στο πλαίσιο της τελευταίας ΔΕΘ, ο πρόεδρος, τότε, της Ν.Δ. και σημερινός πρωθυπουργός είχε παρουσιάσει ως εξής το όραμα και το σχέδιό του για την εκπαίδευση: «Η Παιδεία έχει ανάγκη από πιο αυτόνομα και δημιουργικά σχολεία. Με μεγαλύτερη ελευθερία στην οργάνωση, στη διαχείριση πόρων, στην επιλογή διδακτικού προσωπικού, στην κατάρτιση προγράμματος σπουδών. Να ξεφύγουμε από την τυραννία του ωρολογίου προγράμματος… και αξιολόγηση παντού».

Οικονομικές μονάδες

Η λεγόμενη αυτονομία της σχολικής μονάδας, η διαφοροποίηση στο ίδιο το περιεχόμενο του σχολείου, η μετατροπή των σχολείων σε οικονομικές μονάδες που θα προσπαθούν να εξασφαλίσουν το «ψωμί» τους μόνες τους (προφανώς από τους γονείς ή από κάποιους χορηγούς), η λεγόμενη «ελεύθερη επιλογή» του διδακτικού προσωπικού (που σημαίνει εδραίωση μηχανισμών ρουσφετιού), μαζί με την ενίσχυση του ρόλου της γονεϊκής επιλογής, της δυνατότητας δηλαδή των γονιών να επιλέξουν σχολείο, αποτελούν τη «χημεία» της αποδόμησης του δημόσιου χαρακτήρα του εκπαιδευτικού συστήματος.

Παράλληλα, η ανάθεση μεγάλου μέρους της ευθύνης για τη χρηματοδότηση, τη λειτουργία, τους προσανατολισμούς κάθε εκπαιδευτικού ιδρύματος στο εκπαιδευτικό προσωπικό, στους εκπαιδευόμενους, στους γονείς, στην «τοπική κοινωνία» και στους «παραγωγικούς φορείς» είναι φανερό ότι καλλιεργεί την τάση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων να υποχωρούν στις απαιτήσεις των «πελατών», αφού η συντήρηση ή η ανάπτυξή τους εξαρτάται άμεσα από τη «ζήτηση» των εκπαιδευτικών «προϊόντων» τους.

Η παιδαγωγική και η διδακτική οδηγούνται στην υποταγή σε μια νέα αντίληψη, που έχει σχέση περισσότερο με την επιχειρηματική λογική, αφού το σχολείο θα λειτουργεί με κριτήριο την εξεύρεση κονδυλίων και πρέπει να προσαρμόζει τη λειτουργία του σ’ αυτήν την προοπτική.

Στο όνομα του «αποτελεσματικού σχολείου» και του ανταγωνισμού με βάση τα κριτήρια της αγοράς, είναι ορατός ο κίνδυνος δημιουργίας σχολείων πολλών και διαφορετικών ταχυτήτων, με αποτέλεσμα τη δημιουργία γκρίζων μορφωτικών ζωνών στις ήδη γκρίζες κοινωνικές περιοχές.

Στη γραμμή ΟΟΣΑ-ΣΕΒ

Πριν από κάμποσο καιρό δόθηκαν στη δημοσιότητα οι κατευθύνσεις του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων (ΣΕΒ), των σχολαρχών (ιδιοκτήτες ιδιωτικών σχολείων) και του ΟΟΣΑ για τη δημόσια εκπαίδευση. Η ανάγνωση των «προτάσεων» των παραπάνω φορέων, οι οποίες σχεδόν ταυτίζονταν, μπορούν να συνοψιστούν, ανάμεσα σε άλλα, στα παρακάτω:

1. Αυτονομία σχολικών μονάδων-ενίσχυση της αυτονομίας των διοικήσεων των σχολείων στη λήψη αποφάσεων που αφορούν τη διαμόρφωση του εκπαιδευτικού προγράμματος και τη διαχείριση του προϋπολογισμού του σχολείου (αυτοχρηματοδότηση των σχολείων στο πλαίσιο της «αυτονομίας» και κατηγοριοποίησή τους ανάλογα με τις επιδόσεις ή τις εγγραφές).

2. Αμεση και πλήρης υπαγωγή στην τοπική αυτοδιοίκηση.

3. Διευθυντές-μάνατζερ με συμμετοχή γονέων, μαθητών και τοπικών φορέων στη διοίκηση του σχολείου.

4. Αξιολόγηση-λογοδοσία σχολείου και εκπαιδευτικών (τριπλή αξιολόγηση της δημόσιας εκπαίδευσης: αυτοαξιολόγηση, αξιολόγηση εκπαιδευτικών, εξωτερική αξιολόγηση).

5. Επιχειρηματικοποίηση και ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης.

 «Αποκρυπτογράφηση»

1. Η αυτονομία της σχολικής μονάδας σημαίνει την αποκοπή του δημόσιου σχολείου από την κρατική χρηματοδότηση και τη μετατροπή του σε εμπορευματοποιημένη και ιδιωτικοποιημένη ζώνη.

Είναι η ευθεία αναζήτηση από τα σχολεία οικονομικών πόρων από την τοπική ή την ευρύτερη αγορά με αντάλλαγμα ιδεολογικές, πολιτιστικές και οικονομικές εξαρτήσεις στη διαμόρφωση του εκπαιδευτικού προγράμματος, στην επιλογή και διαχείριση του προσωπικού, στους εκπαιδευτικούς στόχους και στο κοινωνικό προφίλ κάθε σχολείου.

2. Η αποκέντρωση του εκπαιδευτικού συστήματος είναι η βάση για τη ραγδαία μείωση της χρηματοδότησης και της διαφοροποιημένης λειτουργίας των σχολικών μονάδων με βάση τις διαφοροποιημένες ανάγκες και τις οικονομικές δυνατότητες των τοπικών κοινωνιών.

3. Η αξιολόγηση στην εκπαίδευση είναι το στρατηγικό εργαλείο για την ένταση του καθεστώτος χειραγώγησης και ομηρίας των εκπαιδευτικών και δραστικής ελαστικοποίησης των εργασιακών σχέσεων.

Είναι φανερό ότι η αυτοαξιολόγηση των σχολικών μονάδων και οι διαφορετικές επιδόσεις των σχολείων στη βάση μετρήσιμων δεικτών θα συμβάλουν τάχιστα στην κατηγοριοποίησή τους, ενώ η σχεδιαζόμενη «άρση των γεωγραφικών ορίων» και η «ελεύθερη επιλογή σχολείου» θέλουν να σπρώξουν τα δημόσια σχολεία σε έναν ανελέητο ανταγωνισμό προς «άγραν πελατών», από την οποία θα συναρτούν τη χρηματοδότηση και τη συνέχιση της λειτουργίας τους.

Η υιοθέτηση των κατευθυντήριων γραμμών των παραπάνω φορέων από την κυβέρνηση και την υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως δεν προκαλεί καμιά έκπληξη. Είναι η κεντρική γραμμή του νεοφιλελευθερισμού. Παράλληλα, η υιοθέτηση των επίμονων αναφορών των κειμένων του ΣΕΒ και του ΟΟΣΑ στο «υψηλό μισθολογικό κόστος των εκπαιδευτικών» σε συνδυασμό με τη δόλια φιλολογία για τον μικρό μέσο όρο μαθητών ανά εκπαιδευτικό στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα πριμοδοτούν τη στόχευση για «εξορθολογισμό και μείωση των δαπανών στην εκπαίδευση», που απλά σημαίνει λιγότεροι εκπαιδευτικοί, χαμηλότεροι μισθοί, εργασιακές σχέσεις «γαλέρας», αλλά και λιγότεροι μαθητές, λιγότερα σχολεία, λιγότερα και «ξεχειλωμένα» τμήματα.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]