Kαρκίνος του μαστού – Ένας διαφορετικός μαραθώνιος… Zωής!
Οκτώβριος, μήνας πρόληψης
Της Μαρίας Αγαλιανού, ιατρός- Ακτινοδιαγνώστρια
Με αφορμή το Greece Race for the cure που οργανώνει κάθε χρόνο το Άλμα Ζωής, θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε την περιπέτεια με τον καρκίνο του μαστού σαν έναν αγώνα δρόμου, με εκκίνηση και τερματισμό …στον οποίο ατυχώς και χωρίς περιθώριο επιλογής, κάποιες από εμάς θα δηλώσουμε συμμετοχή. Ένας αγώνας δύσκολος για εκείνες που αμελούν και ευκολότερος για τις πιο επιμελείς που, με τον τρόπο ζωής τους, τη διατροφής τους, τις εξετάσεις τους, θα τρέξουν ακούραστα, αγόγγυστα και θα πάρουν το μετάλλιο χωρίς ιδιαίτερο κόπο. Είναι όμως και εκείνες που θα πέσουν κατά την διάρκεια του αγώνα και θα λυγίσουν. Θα ξανασηκωθούν όμως, γιατί πρέπει, γιατί υπάρχουν οι δικοί τους άνθρωποι δίπλα που ζητωκραυγάζουν και χειροκροτούν ..Σήκω! Σήκω!, φωνάζουν. Και σηκώνονται και τερματίζουν και κερδίζουν το χρυσό μετάλλιο: την ζωή τους..
Ο προληπτικός έλεγχος σώζει ζωές.
Ο καρκίνος τού μαστού είναι η πρώτη αιτία θανάτου σε γυναίκες 40-45 ετών. Στην Ελλάδα διαγιγνώσκονται τεσσερισήμισι χιλιάδες καρκίνοι τού μαστού το χρόνο και πεθαίνουν χίλιες πεντακόσιες γυναίκες ετησίως. Στατιστικά, μία στις οκτώ γυναίκες θα αναπτύξει καρκίνο τού μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής της. Ωστόσο, η θνησιμότητα από τη νόσο θα μπορούσε να μειωθεί έως 30% αν όλες οι μεγαλύτερες των σαράντα ετών γυναίκες, κάνουν τακτικό μαστογραφικό έλεγχο, διότι ο καρκίνος μαστού σε πρώιμα στάδια παρουσιάζει σχετικά καλή πρόγνωση και αποτελεί ιάσιμη νόσο . Με άλλα λόγια, όλες οι γυναίκες άνω των σαράντα ετών, θα πρέπει καταρχάς να βάλουν στο πρόγραμμά τους την ετήσια μαστογραφία. Τι είναι όμως η μαστογραφία; Πώς πραγματοποιείται και τι αποκαλύπτει για την υγεία μας;
Η Ψηφιακή Μαστογραφία είναι μια ακτινολογική εξέταση που επιτρέπει την απεικόνιση της μορφολογίας και της δομής των ανατομικών στοιχείων τού μαστού. Απεικονίζει παθολογικές ή μη αλλοιώσεις στον μαστό και είναι η καταλληλότερη εξέταση για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού, με την οποία μπορούμε να ανιχνεύσουμε την κακοήθεια του μαστού σε αρχικό στάδιο, δηλαδή κατά το χρονικό διάστημα που η βλάβη είναι ασυμπτωματική και ιάσιμη. Έτσι, με την κατάλληλη αντιμετώπιση ανατρέπεται η εξέλιξη της νόσου και μειώνονται οι αρνητικές της συνέπειες.
Η πρώτη μαστογραφία γίνεται μεταξύ 35-40 ετών και είναι η μαστογραφία αναφοράς. Η γυναίκα πρέπει να την έχει μαζί της όταν αρχίσει τον ετήσιο μαστογραφικό έλεγχο από τα 40 έτη και μετά. Ηλικία διακοπής του προληπτικού μαστογραφικού ελέγχου δεν έχει οριστεί. Όσο μεγαλώνει μια γυναίκα αυξάνεται η πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του μαστού, αλλά μειώνεται η επιθετικότητα της νόσου. Προτείνεται μετά τα 72 έτη οι γυναίκες να εξετάζονται ανά διετία.
Ο στόχος της μαστογραφίας είναι η ανάδειξη μη ψηλαφητών αλλοιώσεων. Το διάστημα του ενός έτους θεωρείται διεθνώς ασφαλές χρονικό διάστημα, εκτός ορισμένων εξαιρέσεων όπου απαιτείται τακτικότερος επανέλεγχος.
Πώς γίνεται μια μαστογραφία;
Για τη διενέργεια της μαστογραφίας ο μαστός τοποθετείται στην ειδική θέση του μηχανήματος και συμπιέζεται ελαφρά. Η εξέταση είναι καλό να γίνεται τις σωστές ημέρες του κύκλου (7η-12η ημέρα κύκλου) για να αντέχει η γυναίκα την ενδεδειγμένη πίεση στον μαστό, εκτός και αν υπάρχει ύποπτο ψηλαφητό εύρημα, το οποίο διερευνάται άμεσα. Η ήπια πίεση που ασκείται στους μαστούς για λίγα δευτερόλεπτα είναι αναγκαία, διότι έχει ως συνέπεια την μείωση της δόσης της ακτινοβολίας, η ποιότητα της εικόνας είναι καλύτερη και συνακόλουθα καταλήγει στην ορθότερη διάγνωση.
Η εξέταση δεν είναι επικίνδυνη, αφού οι σημερινοί νέου τύπου ψηφιακοί μαστογράφοι εκπέμπουν χαμηλή δόση ακτινοβολίας, η οποία δεν υποβάλλει σε κίνδυνο την υγεία της εξεταζόμενης. Επιπροσθέτως, στη διεθνή βιβλιογραφία δεν υπάρχει άμεση τεκμηρίωση ότι η δόση ακτινοβολίας που χρησιμοποιείται στη μαστογραφία ευθύνεται για την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού ή οποιονδήποτε άλλο κίνδυνο για την υγεία.
Συμπληρωματικά στη μαστογραφία λειτουργεί το υπερηχογράφημα, το οποίο είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στους πυκνούς μαστούς. Δεν μπορεί να υποκαταστήσει την Μαστογραφία γιατί δεν μπορεί να αναδείξει και να αξιολογήσει τις αποτιτανώσεις στο μαστό, τις οποίες τις απεικονίζουμε πιο αξιόπιστα με την Ψηφιακή Μαστογραφία.
Το υπερηχογράφημα εξαρτάται απόλυτα από τον εξεταστή και την ποιότητα του μηχανήματος και χρειάζεται καθοδήγηση από την προσκομισθείσα μαστογραφία για να μην χαθούν ευρήματα. Χρησιμοποιείται ως πρωταρχική εξέταση σε γυναίκες κάτω των 35 ετών. Αν είναι αρνητικό, ο έλεγχος ολοκληρώνεται με την κλινική εξέταση. Σε γυναίκες άνω των 35 ετών το υπερηχογράφημα χρησιμοποιείται συμπληρωματικά- σε συνδυασμό με τη μαστογραφία, κυρίως σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς, για να περιοριστεί το ενδεχόμενο διαφυγής μιας λανθάνουσας κακοήθειας ή για την αξιολόγηση ψηλαφητού ευρήματος που έχει ανιχνεύσει η ίδια η γυναίκα ή ο γιατρός της ή για να διευκρινιστεί κάποιο αμφίβολο εύρημα που ανιχνεύθηκε με τη μαστογραφία.
Προκειμένου να ανακαλύψουμε ακόμη περισσότερους και μικρότερους καρκίνους μαστού, έχουν προστεθεί στην φαρέτρα του ειδικού ακτινοδιαγνώστη επιπλέον σημαντικά, συμπληρωματικά της μαστογραφίας, εργαλεία όπως η ελαστογραφια ,η τομοσυνθεση κ.α.
Η σημαντικότερη, όμως, εξέλιξη που συντελείται είναι η βαθιά πλέον επίγνωση πως ο καρκίνος του μαστού δεν είναι απλά μία ασθένεια αλλά ένα κοινωνικό πρόβλημα με πολλές σωματικές, ψυχικές και οικονομικές προεκτάσεις.
Οι σύγχρονες κοινωνίες οργανώνουν προγράμματα πρόληψης και προφύλαξης και ταυτόχρονα προωθούν το σχεδιασμό για την αποτελεσματική αντιμετώπισή του καρκίνου μαστού: τη δημιουργία εξειδικευμένων διεπιστημονικών κέντρων μαστού.
Η αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού ξεπερνάει τα όρια «ενός θεράποντος ιατρού» και γίνεται ευθύνη ολόκληρης επιστημονικής ομάδας, η οποία αποτελείται από όλες τις ειδικότητες που εμπλέκονται στη διάγνωση και τη θεραπεία.
Σε αυτόν τον αγώνα λοιπόν είμαστε όλοι μαζί…Δεν πρέπει να εγκαταλείπει καμία γυναίκα….
