Το ναυάγιο των εμβολιασμών

Με συνταγή… αποτυχίας αλλά και με άγριο «διαγκωνισμό» μεταξύ κρατών και εταιρειών, όπως αποδεικνύουν οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών, διαχειρίζεται η Ευρώπη το «καυτό» θέμα των εμβολίων. Σοβαρές ευθύνες για την κατάσταση αυτή έχουν τόσο οι επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και οι μεγάλες φαρμακευτικές βιομηχανίες που έχουν αποσπάσει τεράστια ποσά για να δημιουργήσουν την «ασπίδα» κατά του θανατηφόρου κορωνοϊού.

Χαρακτηριστικά, αξιωματούχος της ΕΕ δήλωσε στο Reuters πως η Astra Zeneca έλαβε προκαταβολή 336 εκατ. ευρώ, όταν η Ένωση «σφράγισε», τον Αύγουστο, τη συμφωνία με την εταιρεία για τουλάχιστον 300 εκατ. δόσεις και επιλογή για άλλα 100 εκατομμύρια. Η συμφωνία ήταν η πρώτη που υπογράφηκε από την ΕΕ για την εξασφάλιση εμβολίων κατά της Covid-19, εξασφαλίζοντας παράλληλα μυθικά κεφάλαια για την φαρμακοβιομηχανία. Ωστόσο η Astra Zeneca ανακοίνωσε ότι θα παραδώσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση μόλις 31.000.000 δόσεις του εμβολίου της έως τα τέλη Μαρτίου, αντί των 80.000.000, που είχαν αρχικά συμφωνηθεί, επικαλούμενη προβλήματα στο εργοστάσιο της στο Βέλγιο.

Σύμφωνα με τον καταγραφικό δείκτη για τους παγκόσμιους εμβολιασμούς του Bloomberg, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταφέρει μέχρι τώρα να χορηγήσει μόνον 8,9 εκατομμύρια δόσεις. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί περίπου σε δύο δόσεις για κάθε 100 πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αντίστοιχη αναλογία, με βάση τον ίδιο δείκτη του Bloomberg, για τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Βρετανία είναι 7 και 10,5 δόσεις αντίστοιχα, ενώ στο Ισραήλ φθάνει στις 43 δόσεις ανά 100 πολίτες.

Παράλληλα σύμφωνα με τα όσα αποκάλυψε ο διευθύνων σύμβουλος της Astra Zeneca, η σύμβαση της εταιρίας του με την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν την δεσμεύει σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα παραδόσεων, αλλά βασίζεται μόνον σε ρήτρα «βέλτιστης προσπάθειας». Κοινώς, η Κομισιόν δεν φρόντισε, παρά τις γενναίες προκαταβολές που έδωσε από τα χρήματα των ευρωπαίων φορολογουμένων, να δεσμεύσει την AstraZenecca σε ρητό χρονοδιάγραμμα παράδοσης των εμβολίων.

Όμως και η Pfizer μείωσε έως το μισό τον όγκο των εμβολίων κατά της Covid-19 που θα διανείμει σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την ώρα που αυξάνεται η δυσφορία για τις απροσδόκητες περικοπές των προμηθειών από την αμερικανική φαρμακοβιομηχανία. Πριν από λίγες ημέρες η εταιρεία είχε ανακοινώσει πως θα προχωρήσει στην συγκεκριμένη ενέργεια, στο πλαίσιο – όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση- της «ανασύνταξη της παραγωγικής της δομής».

Είναι ο… νέος όρος με τον οποίο οι εταιρείες που θα αποκομίσουν μυθικά κέρδη από την πανδημία, «περιτυλίγουν» τις… ακάλυπτες υποσχέσεις τους.

Το ζήτημα έτσι της άρσης του καθεστώτος της πατέντας, ώστε να παραχθούν μαζικά εμβόλια κι από άλλες φαρμακοβιομηχανίες στην Ευρώπη και αλλού και να χτιστεί πιο γρήγορα τείχος ανοσίας στην κοινότητα, τίθεται ακόμα πιο επιτακτικά. Όταν κινδυνεύουν ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων, οι ηγεσίες της ΕΕ, αλλά και μεγάλων κρατών φαίνεται ότι διστάζουν να κάνουν ένα βήμα και να αντιμετωπίσουν το «θέσφατο» της πατέντας, αφήνοντας έτσι όλο τον πλανήτη να «κρέμεται» από τις επιλογές μιας χούφτας πολυεθνικών του φαρμάκου, οι οποίες έχουν λάβει άλλωστε αδρές χρηματοδοτήσεις από τα ίδια τα κράτη για να δημιουργήσουν και να οδηγήσουν στην παραγωγή τα εμβόλιά τους.

Τις «ανησυχητικές καθυστερήσεις» στην διάθεση των εμβολίων αναγνώρισε και ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας, περιοριζόμενος πάντως  να επιρρίψει τις ευθύνες στην Ε.Ε. και να δηλώσει ότι η Ευρώπη «οφείλει να διαπραγματεύεται από θέση ισχύος και να απλώσει δίχτυ κοινωνικής προστασίας για τους πολίτες της».

Δεν έδωσε καμία απάντηση όμως στο γιατί η Ελλάδα δεν στρέφεται – όπως έχουν ήδη κάνει άλλες χώρες όπως η Κύπρος – σε διμερείς συμφωνίες, ή δεν εξετάζει το ενδεχόμενο του ρωσικού εμβολίου που συνιστούν επιδημιολόγοι και όπως πράττει ήδη η Γερμανία.

Συμβούλιο Ευρώπης: «Ναι» στην πρόταση Τσίπρα για άρση της πατέντας στα εμβόλια

Η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης υπερψήφισε σχεδόν ομόφωνα (115 υπέρ, 2 κατά)  σχέδιο απόφασης για τον εμβολιασμό κατά του ιού Covid-19 με τίτλο: «Εμβόλια Covid-19: ηθικά, νομικά και πρακτικά ζητήματα».

Μεταξύ άλλων, υιοθέτησε με μεγάλη πλειοψηφία (72 υπέρ-16 κατά) τροπολογία της Ομάδας της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, η οποία ζητά από το Συμβούλιο της Ευρώπης να υιοθετήσει την πρόταση του Αλέξη Τσίπρα, να αντιμετωπιστούν τα εμβόλια κατά του Covid-19 ως δημόσιο αγαθό. Σύμφωνα με την τροπολογία, «οι αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα κράτη θα πρέπει να ξεπεράσουν τα εμπόδια και τους περιορισμούς πνευματικής ιδιοκτησίας από τις πατέντες των εμβολίων, προκειμένου να εξασφαλιστεί η γενικευμένη παραγωγή και διανομή των εμβολίων σε όλες τις χώρες και όλους τους πολίτες».

Υπέρ της φύσης του εμβολίου ως παγκόσμιου δημόσιου αγαθού και κατά της χρήσης του πιστοποιητικού εμβολιασμού, τοποθετήθηκε και ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.