Σε λίγες ημέρες ένας νόμος με νέες συνταξιοδοτικές διατάξεις θα προστεθεί στην ελληνική παράδοση της ασφαλιστικής πολυνομίας. Στην απαρχή της μεταμνημονιακής εποχής θα περίμενε κανείς αυτό το νομοθέτημα να διορθώνει αδικίες και να βάζει τα πρώτα θεμέλια για την επιστροφή μέρους από το 45% των συντάξεων που χάθηκε από το 2010 μέχρι το 2020 στον βωμό της χρεοκοπίας και των μνημονίων που ακολούθησαν.

Οι συνταξιούχοι πλήρωσαν, και συνεχίζουν να πληρώνουν, για τη χρεοκοπία της χώρας 63 δισ. ευρώ. Από αυτό το αστρονομικό ποσό το σχέδιο νόμου όχι μόνο δεν επιστρέφει, αλλά ενδεχομένως αφαιρεί κιόλας. Αφαιρεί το ποσό των 970 εκατ. ευρώ που, είτε διατέθηκε (κατά ΣΥΡΙΖΑ) ως 13η σύνταξη είτε καταβλήθηκε (κατά Ν.Δ.) ως βοήθημα, αποτέλεσε ένα σημαντικό στήριγμα των χαμηλοσυνταξιούχων, οι οποίοι συνεχίζουν να αποτελούν τη μεγάλη πλειονότητα.

O ομότιμος καθηγητής Σάββας Ρομπόλης και ο υποψήφιος διδάκτωρ Βασίλειος Γ. Μπέτσης τεκμηριώνουν το γιατί οι συνταξιούχοι δεν επιτρέπεται να έχουν μεγάλες προσδοκίες.

Διότι κι αυτή η νομοθετική «μεταρρύθμιση», όπως και οι περισσότερες από τη δεκαετία του ’90 μέχρι τις μέρες μας, εντάσσεται σε αυτό που οι συγγραφείς ονομάζουν σταδιακό μετασχηματισμό του κράτους πρόνοιας σε κράτος φιλανθρωπίας.

Γι’ αυτόν τον λόγο, ακόμη και η μέση αύξηση των 99 ευρώ που θα δουν οι περίπου 250.000 συνταξιούχοι, σε σύνολο 2.410.000, δεν προέρχεται από την προσθήκη νέων πόρων στον κουμπαρά του συστήματος, αλλά από την εσωτερική ανακατανομή του κόστους που πληρώνουν οι ασφαλισμένοι και οι εργοδότες τους.

Κι εδώ, οι δυο μελετητές αποδεικνύουν ότι οι μεγάλοι χαμένοι του νέου ασφαλιστικού είναι οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα, οι χαμηλόμισθοι και οι χαμηλοσυνταξιούχοι καθώς και όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι, όχι μόνο δηλώνουν, αλλά έχουν και στην πραγματικότητα πολύ χαμηλά εισοδήματα.

Ωστόσο, ακόμη και οι συνταξιούχοι που αναμένουν αυξήσεις, δεν θα τις βρουν στους λογαριασμούς τους πριν από το καλοκαίρι. Στην καλύτερη περίπτωση τον Ιούνιο, αφού χρειάζεται, μετά την ψήφιση και τη δημοσίευση του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, να ακολουθήσει ο επανυπολογισμός των συντάξεων με βάση τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης που προκύπτουν από τις αυξήσεις στο ανταποδοτικό τμήμα της σύνταξης για εκείνους που έχουν πάνω από 30 χρόνια προϋπηρεσία με ασφάλιση.

Βεβαίως, το σχέδιο νόμου, χωρίς να συνιστά κάποια μεταρρύθμιση, έχει και ορισμένες θετικές διατάξεις που αφορούν την εφαρμογή της προηγούμενης νομοθεσίας, γνωστής και ως νόμος Κατρούγκαλου, την οποία εφαρμόζει και ισχυροποιεί. Με μοναδική εξαίρεση την αποσύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών από το φορολογητέο εισόδημα των μη μισθωτών.

Ωστόσο και εδώ το κόστος των αλλαγών θα επιβαρύνει τους μισθωτούς, τους εργοδότες τους και τους ανέργους. Για τους τελευταίους, η απώλεια περίπου 350 εκατ. ευρώ από τα ταμεία του ΟΑΕΔ, έναντι μείωσης της ασφαλιστικής εισφοράς κατά 0,75 ποσοστιαίες μονάδες, θα «αποκατασταθεί» στο μέλλον από τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ η εισφοροδοτική ελάφρυνση των ελεύθερων επαγγελματιών, όχι μόνο για τη σύνταξη αλλά και για τις υπηρεσίες υγείας, θα επιβαρύνει υπέρμετρα (από 18 έως 21 ευρώ τον μήνα) τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, εγκαθιδρύοντας έναν νέο τύπο ανισότητας στο εσωτερικό του ασφαλιστικού συστήματος.