Το παρά ελάχιστες ώρες ιστορικό ρεκόρ διάρκειας στην τετραήμερη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. ενίσχυσε τη δραματικότητα της διαπραγμάτευσης, αλλά κάθε άλλο παρά δικαιολογεί το αποτέλεσμά της. Η συμφωνία στην οποία κατέληξαν τα ξημερώματα της Τρίτης οι «27», τουλάχιστον ως προς τα βασικά μεγέθη της, λίγο απέχει από την αρχική πρόταση.

Ο μέσος Ευρωπαίος θα αναρωτιέται αν πράγματι το ατελείωτο παζάρι, οι αντιπαραθέσεις, οι βαριές κουβέντες που αντάλλαξαν οι ηγέτες στη διάρκεια των συνεδριάσεων, οι δημόσιοι χαρακτηρισμοί αφορούσαν την αναλογία δανείων και επιχορηγήσεων που προβλέπει το νέο Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ, τα 26 δισ. κατά τα οποία μειώθηκε ο νέος επταετής προϋπολογισμός της Ε.Ε., ύψους 1,07 τρισ., ή το 1 δισ. επιστροφών που κέρδισαν επιπλέον οι θορυβώδεις τέσσερις «φειδωλοί».

Ολα έχουν, βεβαίως, τη σημασία τους. Ακόμα και το παραμικρό όφελος επιτρέπει στους ηγέτες να το εξαργυρώσουν στο εσωτερικό πολιτικό παιχνίδι των χωρών τους, να πουλήσουν στο ακροατήριο «εθνικές επιτυχίες» και μικρούς θριάμβους στη διαπραγμάτευση με δύστροπους εταίρους. Για το ευρωπαϊκό ακροατήριο οι ίδιοι επιφυλάσσουν μερικούς ανέξοδους διθυράμβους για τη νίκη της ευρωπαϊκής ενότητας και αλληλεγγύης.

Ωστόσο, πέρα από τη σκηνοθεσία της διπλωματικής αντιπαράθεσης και το «χάπι εντ» που επιφυλάσσει η ευρωπαϊκή ηγεσία σε κάθε ανάλογη αναμέτρηση εθνικών εγωισμών και συμφερόντων, ο διάβολος κρύβεται πάντα στις λεπτομέρειες του συμβιβασμού στον οποίο καταλήγουν.

Για ακόμα μία φορά ο συμβιβασμός κρύβει τις σχέσεις κυριαρχίας και ηγεμονίας που έχουν διεισδύσει στο θεσμικό DNA της Ε.Ε. Μια ομάδα χωρών, που αυτή τη φορά δεν ήταν οι μεγαλύτερες και ισχυρότερες, αλλά οι πιστοί ζηλωτές του Μάαστριχτ και του γερμανόπνευστου Συμφώνου Σταθερότητας, επέβαλαν και σε αυτή τη συμφωνία το πνεύμα των μνημονίων.

«Δωρεάν γεύμα δεν υπάρχει», είναι σε αδρές γραμμές το νεοφιλελεύθερο πνεύμα του συμβιβασμού. Αν και είναι, πράγματι, ιστορικό βήμα για την Ε.Ε. να σπάσει το ταμπού του κοινού δανεισμού, ταυτόχρονα το γεγονός ότι η συμφωνία προβλέπει δεσμεύσεις σε «μεταρρυθμιστικούς» στόχους, αξιολογήσεις και βέτο στις εκταμιεύσεις των κονδυλίων είναι φυσικό να μας κάνει καχύποπτους.

Πολύ περισσότερο που ο «νέος άξονας της λιτότητας» στην Ε.Ε. δεν έκρυψε ούτε στιγμή την πρόθεσή του να ασκήσει επιτροπεία στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου.