Ευχές: Ανεξόφλητες επιταγές – (Κάλλιο πέντε και στο χέρι παρά δέκα και καρτέρει)
Του Θεόδωρου Κόλλια, διαχειρστή του yannitsochori.blogspot.com
Κατά κοινή ομολογία το πιο καλό κι ωφέλιμο από κάθε πλευρά για τον άνθρωπο είναι οι κοινωνικές, προσωπικές σχέσεις και επαφές, με πρώτο στοιχείο την παρέα, το κουβεντολόι, την ανταλλαγή απόψεων και αντιπαραβολών
Έτσι μνημονεύονται και αναμοχλεύονται
πολλά παρελθόντα, σχολιάζονται και ζυμώνονται τα παρόντα με μεταβιβαζόμενες γνώμες αλλήλοις και ακόμα περιγράφονται, σχεδιάζονται άλλοτε εν ολίγοις και άλλοτε πολλοίς τα μελλοντικά.
Βεβαίως ισχυροί παράγοντες στο ποιόν, το είδος, αλλά και στη μορφή αυτής της προσωπικής συγχορδίας είναι ο χρόνος, το στάδιο ζωής, η ηλικία. Αυτή καθορίζει την όποια συγκυρία και συνοδεία της συζήτησης ακόμα και τον τόπο διεξαγωγής της.
Οι γέροντες τα λένε χαμηλόφωνα και αργά-αργά στα παγκάκια, σαν τα γραμμόφωνα με πεσμένη μπαταρία και με τη μαγκούρα μόνιμη συνοδό τους. Πια έχουν αφήσει ακόμα και το κομπολόι, τον πιο καλό τους σύντροφο και όλες οι συζητήσεις περιφέρονται γύρω από τα φάρμακα, τα ούρα και τις εξετάσεις καθενός. Η χοληστερίνη πρωταγωνιστούσε τα προηγούμενα χρόνια, είναι άλλων εποχών κύριο αντικείμενο.
Σε αυτή την ηλιακή κατηγορία οι πιο νέοι αράζουν στα καφενεία παίζοντας χαρτοπαίγνια, πίνοντας τους καφέδες, τα ουζάκια τους ή στα ταβερνεία για τα σχετικά κοψίδια και κρασάκια. Ακόμα τη βρίσκουν κάπου-κάπου στα κέντρα, σκυλάδικα και μη πετώντας πιάτα και λουλούδια στις «ντίβες».
Οι νέοι στα δικά τους στέκια, στις καφετέριες, στα μπαράκια με τη γκόμενα ή για γκόμενα. Τα δε παιδιά στις αθλοπαιδιές και στα φροντιστήρια.
Οι συγκεντρώσεις, οι πορείες και οι κομματικές συνάξεις έχουν τη δική τους κοινωνική θέση και διάσταση.
Στα δε γήπεδα αναστενάζει όλη η Ελλάδα, καλώς λένε και στις εκκλησίες ως νεκροταφεία ζώντων, μη τεθνεόντων και «τεκέδες των ψυχών, οι άνθρωποι εξαϋλώνονται και αποχαλινώνονται μαστουρωμένοι από το όπιο με ντεκεντζήδες τους τρελομπαγλαμάδες παπάδες με αποτέλεσμα να παραμυθιάζονται να αλλοτριώνονται και να λησμονούν τα εγκόσμια χάριν του …παραδείσου.
Κάπως έτσι είναι τα πράγματα στο κοινωνικό κάδρο και στην παλαίστρα της ζωής.
Έτσι δεν είναι;
Πάμε παρακάτω, οι ανθρώπινες επαφές και σχέσεις είναι άμεσες και έμμεσες.
Οι πρώτες έχουν πεδίο διεξαγωγής, τόπους, σύναξης τα καφενεία, τα ταβερνεία κάθε λογής και γενικώς τους κοινούς τόπους συνάντησης, τυχαίους και μη, αλλά και στα σπίτια.
Βασικό και μάλιστα πρωταρχικό στοιχειό της αμεσότητας κάθε επαφής είναι ο χαιρετισμός, η χειραψία, το «τόκα πέντε. Πολλάκις ακολουθεί το ελαφρό χτύπημα στην πλάτη, κυρίως ως επιδοκιμασία και μπράβο. Στους στενότερους δε κύκλους φιλικούς ή συγγενικούς, τη χειραψία ακολουθεί πάραυτα το φιλί στα δυο μάγουλα, ο ασπασμός. Κάποτε δε στους «ανώτερους» κύκλους υπήρχε το χειροφίλημα ως επίδειξη δήθεν βαθιάς επίδειξης.
Το αποκορύφωμα της ανθρώπινης σχέσης είναι το φιλί στο στόμα, το ερωτικό και όχι μόνο στους νέους. Βεβαίως για αυτό έχει προηγηθεί συναισθηματική έλξη κι αυτής το τσακ της όρασης, το βλέμμα, τα μάτια, το τέτοιο, το ναζιάρικο!.
Όλες δε οι παραπάνω φανερές εκφράσεις του σώματος, από το «τόκα πέντε» έως και το φιλί πηγάζουν από το συναισθηματικό κόσμο της ψυχής μας.
Οι δε έμμεσες είναι αυτές που γίνονται εκ μακρόθεν, με επιστολές, κάρτες, τηλέφωνα και τώρα πλέον με σύγχρονες τηλεδιαλέξεις μέσω του δικτύου και άλλα τέτοια συναφή.
Όλα αυτά τα επεισόδια της …ιστορίας διατρανώνονται στις γιορτές, είτε θρησκευτικές, ονομαστικές, εθνικές είτε μνημειακές προς τιμή ενός σπουδαίου προσώπου ή γεγονότος, όπως το Πολυτεχνείο, Στις γιορτές εκτός από τους ουρανούς αγάλλονται και οι ίδιοι οι άνθρωποι, κληρικοί καλόγεροι και λαϊκοί. Περισσότερο βεβαίως στις μεγάλες γιορτές, όπως τα Χριστούγεννα και το Πάσχα. Πολλά είναι τα συμπαρομαρτούντα των εορτών, από την σωματική ικανοποίηση και ευχαρίστηση (εδέσματα κάθε μορφής και είδους έως την ευφροσύνη και ψυχική ανάταση, κέφια, γλέντια και χοροί, με σχετική αμοιβαιότητα.
Το κύριο συμπλήρωμα οποιοσδήποτε συνάφειας και σχέσης είναι οι ευχές που ανταλλάσσονται αφειδώς εκατέρωθεν. Η κύρια αναφορά τους είναι στην υγεία, στην ευτυχία ακόμα και στην ειρήνη, αν είναι δυνατόν…. Χρόνια Πολλά, να τα κατοστήσεις και τόσα άλλα …χαρμόσυνα.
Φυσικά σε όλα αυτά ανθρώπινα δρώμενα εισήλθε η θρησκεία με τον δικό της γνωστό τρόπο. Οπότε αναδείχθηκαν οι παρακλήσεις οι δεήσεις, οι αγιασμοί, τα ιερά λείψανα, το αγιασμένο νερό, τα διάφορα ” θαυματουργά” χαντρολέμια, κομποσκοίνια, τόσα άλλα αποκυήματα της θρησκοληψίας και θρησκομανίας. Το ένα ευχολόγιο επάνω στο άλλο με μέγιστο τροπάριο, νάξερα τι είναι, το διπλωματικό «Δι ευχών», που έγινε και άσμα.
Στις ανθρώπινες ανάγκες και αδυναμίες, που τόσο επιδέξια εκμεταλλεύεται η θρησκεία μεγάλο ρόλο παίζουν τα τάματα και τα αναθέματα. Αυτές είναι που είναι δωροδοκίες χειρίστου είδους και μάλιστα χωρίς να υπάρχει ουδεμία υπόσχεση και όπως όλες οι δωροδοκίες γίνονται εκ των προτέρων. Το ίδιο με τα ταφικά δώρα, κτερίσματα στην αρχαιότητα με τις θυσίες αθώων ανθρώπων και ζώων…..Τουλάχιστον οι θυσίες των ζώων είχαν ωφέλεια στη φτωχολογιά και στους δούλους που δίνονταν μετά τη θυσία..
- Οι κάθε είδους ευχές και όλα τα σχετικά ευχολόγια, κατάρες, αναθέματα κτ.λ φυσικά είναι εντελώς αναποτελεσματικά και φτηνά παραμυθιάσματα που όλα τα χάφτουμε. Καμιά τους δεν είναι ουσιαστική και δεν αναφέρεται τις δύο ύψιστες ανθρώπινε αξίες, δίδυμα τέκνα της Αγάπης, την Ενσυναίσθηση και την Συμπερίληψη Σε αυτές τις δυο κεφαλαιώδεις αναγκαιότητες της ζωής θα έπρεπε οι κάθε είδους ευχές να παροτρύνουν τον άνθρωπο και να τον προτρέπουν.
Όμως παρά τα όσα τους καταμαρτυρήσαμε και εν τέλει τα χαρακτηρίσαμε ανεξόφλητες επιταγές, [ούτε το “κάλλιο πέντε και στο χέρι παρά δέκα και καρτέρει” δεν ισχύει!!!]πρέπει να αναφερθούμε και στην άλλη πλευρά τη θετική.
Αναντίρρητα οι ευχές, χαιρετισμοί είναι και όλα αυτά, παίζουν θετικότατο ρόλο στην κοινωνικότητα των ανθρώπων, συμβάλλοντας κατά πολύ και ενδυναμώνοντας τις ίδιες τις ανθρώπινες σχέσεις, επιδρώντας δια δραστικά εκατέρωθεν. Αυτό επιτυγχάνεται επειδή εκφράζουν τον ψυχικό κόσμο καθενός, τα συναισθήματα που αποτελούν τα ώριμα φρούτα του χαρακτήρα μας, Από αυτή την πλευρά οι ευχές είναι θετικές και ωφέλιμες στη ζωή μας, απαραίτητες.
Άντε λοιπόν γεια και χαρά σας
Και ευτυχισμένος ο καινούργιος χρόνος!