Διαθέτουν το Ισραήλ και το Ιράν πυρηνικά όπλα;

Ο επί δεκαετίες σκιώδης πόλεμος Ισραήλ – Ιράν ήρθε στο προσκήνιο με την άνευ προηγουμένου επίθεση Τεχεράνης.

Η συνέχεια παραμένει άγνωστη προς το παρόν, ωστόσο ένα ζήτημα που απασχολεί αφορά τις πυρηνικές δυνατότητες των δύο κρατών.

Καθώς το Ισραήλ εξετάζει με ποιο τρόπο θα απαντήσει στον καταιγισμό πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών του Ιράν, ένα από τα καίρια ερωτήματα είναι αν επιδιώκει να αναλάβει στρατιωτική δράση κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν.Το Ισραήλ εκτιμάται ότι έχει προβεί σε σειρά ενεργειών κατά ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων και επιστημόνων τα τελευταία 15 χρόνια και έχει ακριβή εικόνα των πυρηνικών δραστηριοτήτων του Ιράν. Ωστόσο, με τις ΗΠΑ να διαμηνύουν ότι δεν θα συμμετάσχουν σε οποιαδήποτε αντίποινα κατά του Ιράν, αναλυτές εμφανίζονται επιφυλακτικοί με το αν το Ισραήλ θα αναλάβει το ρίσκο να στοχεύσει σε πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, μια ενέργεια που θα μπορούσε να προκαλέσει κατακόρυφη κλιμάκωση της έντασης.Ο επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), Ραφαέλ Γκρόσι, εξέφρασε τη Δευτέρα την ανησυχία του για το ενδεχόμενο το Ισραήλ να στοχεύσει τις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, γνωστοποιώντας παράλληλα ότι το Ιράν έκλεισε τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του την Κυριακή για «λόγους ασφαλείας».

Οι πυρηνικές δυνατότητες του Ιράν

Τα τελευταία 15 χρόνια, τα πιο σημαντικά στοιχεία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν βρίσκονται βαθιά κάτω από τη γη, σε ένα εργοστάσιο που έχει χτιστεί μέσα σε ένα βουνό στην έρημο. Η εγκατάσταση, γνωστή ως “Fordow”, αποτελεί συχνό προορισμό για τους διεθνείς επιθεωρητές, οι επισκέψεις των οποίων έχουν ως στόχο να διασφαλίσουν την αποτροπή οποιασδήποτε μυστικής προσπάθειας του Ιράν να κατασκευάσει πυρηνικές βόμβες.

Τα τελευταία συμπεράσματα των επιθεωρητών, τον περασμένο Φεβρουάριο, αποτυπώθηκαν στην έκθεση του πυρηνικού παρατηρητηρίου του ΟΗΕ, στην οποία υπήρχαν κάποιες ανησυχητικές ενδείξεις.Όπως αναφέρει η Washington Post, σε εργοστασιακούς θαλάμους που είχαν σταματήσει να παράγουν εμπλουτισμένο ουράνιο, με βάση την πυρηνική συμφωνία του 2015, οι επιθεωρητές παρατήρησαν μια ασυνήθιστη κινητικότητα: ένας πρόσφατα εγκατεστημένος εξοπλισμός, που παρήγαγε εμπλουτισμένο ουράνιο με ολοένα και μεγαλύτερες ταχύτητες, και μια δραστηριότητα σε εξέλιξη που θα μπορούσε σύντομα να διπλασιάσει την παραγωγή του εργοστασίου. Το πιο ανησυχητικό, δε, είναι ότι η εν λόγω εγκατάσταση αύξανε την παραγωγή μιας πιο επικίνδυνης μορφής πυρηνικού καυσίμου -ένα είδος εξαιρετικά εμπλουτισμένου ουρανίου- κοντά στα επίπεδα που είναι κατάλληλα για την ανάπτυξη πυρηνικού όπλου.

Οι Ιρανοί αξιωματούχοι που ήταν υπεύθυνοι για το εργοστάσιο, εν τω μεταξύ, είχαν αρχίσει να μιλούν ανοιχτά για την επίτευξη της «αποτροπής», υπονοώντας ότι η Τεχεράνη είχε πλέον όλα όσα χρειαζόταν για να κατασκευάσει μια βόμβα αν το επέλεγε.

Έξι χρόνια μετά την αμφιλεγόμενη απόφαση της κυβέρνησης Τραμπ να αποσυρθεί από τη συμφωνία για τα πυρηνικά, οι περιορισμοί έχουν αρχίσει και χαλαρώνουν, φέρνοντας το Ιράν πιο κοντά στην ικανότητα ανάπτυξης πυρηνικών όπλων από οποιαδήποτε άλλη στιγμή στην ιστορία της χώρας, σύμφωνα με εκθέσεις και εμπειρογνώμονες που παρακολουθούν στενά την πρόοδο του Ιράν.

Ενώ η χώρα ισχυρίζεται ότι δεν σχεδιάζει να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα, φέρεται να διαθέτει μια ποσότητα  εμπλουτισμένου ουρανίου που θα μπορούσε να συμβάλει στην ανάπτυξη τουλάχιστον τριών βομβών σε ένα χρονικό διάστημα που κυμαίνεται από λίγες ημέρες έως λίγες εβδομάδες, δήλωσαν νυν και πρώην αξιωματούχοι στην Washington Post. Η κατασκευή μιας ακατέργαστης πυρηνικής συσκευής θα μπορούσε να ακολουθήσει σε μόλις έξι μήνες μετά τη λήψη της απόφασης, ενώ η κατασκευή μιας πυρηνικής κεφαλής που θα μπορούσε να παραδοθεί με πύραυλο θα απαιτούσε περισσότερο χρόνο, ίσως δύο χρόνια ή και περισσότερο, είπαν οι αξιωματούχοι.

Η κατάρρευση της συμφωνίας για τα πυρηνικά, εν τω μεταξύ, περιόρισε κατά πολύ την ικανότητα της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) να παρακολουθεί τις κινήσεις του Ιράν ή να διερευνά τυχόν αναφορές για μυστική οπλική δραστηριότητα, παραδέχτηκαν αξιωματούχοι.Ο Τζο Μπάιντεν υποσχέθηκε στις αρχές της προεδρίας του να επιδιώξει την επαναφορά της συμφωνίας, αλλά οι προσπάθειες της κυβέρνησης προσέκρουσαν σε τείχος. Τον Δεκέμβριο του 2022, δε, ο Μπάιντεν καταγράφηκε να αναγνωρίζει ότι η συμφωνία ήταν «νεκρή», αν και η αμερικανική κυβέρνηση δεν το έχει πει επισήμως.

Ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου για θέματα εθνικής ασφάλειας, Τζον Κίρμπι, μίλησε πρόσφατα για «ματαιότητα» της προσπάθειας αναβίωσης της συμφωνίας και δήλωσε ότι η κυβέρνησή του «σταμάτησε να καταβάλλει ενέργεια και προσπάθεια γι’ αυτό». Είπε ότι ο Μπάιντεν παραμένει αποφασισμένος να σταματήσει το Ιράν από το να αποκτήσει την ικανότητα να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα, αλλά παραδέχθηκε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν λιγότερα εργαλεία για να επιτύχουν αυτό το σκοπό.

«Θα προτιμούσε να το κάνει αυτό μέσω της διπλωματίας» δήλωσε ο Κίρμπι σε ενημέρωση του Λευκού Οίκου, τον Σεπτέμβριο. «Αλλά αυτή δεν είναι μια βιώσιμη επιλογή αυτή τη στιγμή».

Πηγή: News247.gr