Δ. Σπύρου: «Δημιουργήσαμε ένα φεστιβάλ στην επαρχία αλλά όχι “επαρχιώτικο”»

Στα 25α γενέθλια του θεσμού που ο ίδιος εμπνεύστηκε και δημιούργησε και λίγο πριν από την έναρξη των φετινών εκδηλώσεων, αύριο, ο καλλιτεχνικός διευθυντής και σκηνοθέτης Δημήτρης Σπύρου κάνει μια αναδρομή, αλλά και μια ευχή για το μέλλον.

Φεστιβάλ για Παιδιά και Νέους στην Ολυμπία με έδρα τον Πύργο; Τολμηρό και πρωτοπόρο εγχείρημα για το μακρινό 1997, γι’ αυτό και οι δημοσιογράφοι έσπευσαν ν’ ανταποκριθούν στην πρόσκληση του σκηνοθέτη, σεναριογράφου και παραγωγού Δημήτρη Σπύρου.

Οραματιστής και καινοτόμος, με λατρεία για το σινεμά και τον τόπο καταγωγής του, για τα παιδιά και την παιδεία, με ενδιαφέρον για τα κοινά κίνησε γη και ουρανό, βρήκε εξαιρετικούς συνεργάτες και μας ανακοίνωσε, τότε, τη δημιουργία του θεσμού με πλατύ χαμόγελο και εύστοχες παρατηρήσεις για την απουσία του είδους στη χώρα μας. Το φεστιβάλ της καρδιάς μας, το Διεθνές Φεστιβάλ για Παιδιά και Νέους, ξεκινάει αύριο γιορτάζοντας φέτος τα 25α γενέθλιά του, ως ένας διεθνής, πλέον, θεσμός από τους σημαντικότερους στο είδος του.

Εξ αρχής έδινε διέξοδο στη διαχρονική ανάγκη σύνδεσης της ελληνικής περιφέρειας με διαφορετικές μορφές τέχνης, επιτέλους άνοιγε τη συζήτηση για την κινηματογραφική εκπαίδευση στα σχολεία, ενώ σύστηνε ταινίες υψηλού επιπέδου από εθνικές κινηματογραφίες που έσπαζαν το μονοπώλιο των μεγάλων κινηματογραφικών στούντιο.

Το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους και η Ευρωπαϊκή Συνάντηση Νεανικής Οπτικοακουστικής Δημιουργίας Camera Zizanio στέριωσαν γιατί αγαπήθηκαν από παιδιά, εκπαιδευτικούς και γονείς, την τοπική κοινωνία, επαγγελματίες του είδους και θεατές απ’ όλο τον κόσμο που παρακολουθούν τις ταινίες και τις δράσεις του. Παράλληλα γνωρίζουν τον τόπο, γοητεύονται από τους ανθρώπους, μαθαίνουν την ιστορία, τον πολιτισμό, τις μυρωδιές και τις γεύσεις. Η καθιερωμένη επίσκεψη του τελευταίου Σαββάτου κάθε διοργάνωσης στην Αρχαία Ολυμπία είναι η αγαπημένη δράση μικρών και μεγάλων. Ξεναγούνται από τον αρχαιολόγο Κώστα Πασχαλίδη, σταθερό εθελοντή της διοργάνωσης μαζί με πολλούς άλλους.

«Δημιουργήσαμε το Φεστιβάλ Ολυμπίας γιατί η Ελλάδα το 1997 ήταν μια από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες που δεν είχε κινηματογραφικό φεστιβάλ το οποίο να απευθύνεται πρωτίστως στο παιδικό και νεανικό κοινό. Επίσης ήταν ανύπαρκτη η κινηματογραφική εκπαίδευση σε Δημοτικά και Γυμνάσια. Υπήρχε λοιπόν κοινωνική αναγκαιότητα να υπάρξει ο θεσμός. Ξέραμε πως έπρεπε να κάνουμε δουλειά μυρμηγκιού, να δουλέψουμε σκληρά, να καινοτομήσουμε, να πείσουμε, να ξεπεράσουμε πολλά εμπόδια. Αλλά ήμασταν απόλυτα πεισμένοι ότι άξιζε κάθε θυσία», εξηγεί στην «Εφ.Συν.» ο καλλιτεχνικός διευθυντής Δημήτρης Σπύρου. «Φυσικά πιστεύαμε στην ανάγκη της πολιτιστικής αποκέντρωσης. Αλλά είχαμε και τη βεβαιότητα πως τέτοια φεστιβάλ λειτουργούν καλύτερα σε μια μικρή πόλη παρά στο χάος της Αθήνας. Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να επικοινωνούν καθημερινά μεταξύ τους και ταυτόχρονα να έρχονται σε ουσιαστική επαφή με τους κατοίκους της περιοχής. Κι αυτό είναι πολύ σημαντικό.

Δημιουργήσαμε τελικά ένα φεστιβάλ στην επαρχία αλλά όχι ««επαρχιώτικο». Παρά τις σημαντικές ελλείψεις σε υποδομές, από την πρώτη χρονιά εξασφαλίσαμε τα απαραίτητα ώστε να είναι ένα διεθνές φεστιβάλ με τη δική του φυσιογνωμία και φιλοσοφία. Επεξεργαστήκαμε καινοτόμα εκπαιδευτικά προγράμματα. Γι’ αυτό σε σύντομο διάστημα αναγνωρίστηκε ως ένα από τα σπουδαιότερα του είδους παγκοσμίως. Βέβαια, χωρίς τη στήριξη των εκπαιδευτικών του νομού, όλων των φορέων του Πύργου και της ευρύτερης περιοχής, της κοινωνίας συνολικά και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ιδιαίτερα, η προσπάθεια δεν θα είχε καμιά πιθανότητα επιτυχίας».

Η πολυβραβευμένη, διεθνώς, ταινία του «Ψύλλος» (1990) υπήρξε κομβικής σημασίας για την απόφασή του. «Επισκέφτηκα με τον «Ψύλλο» πολλά διεθνή φεστιβάλ και διαπίστωσα πως ο παιδικός και νεανικός κινηματογράφος είναι θεσμός στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Αφού μελέτησα τον τρόπο λειτουργίας αυτών των φεστιβάλ, καθώς και τη διεθνή πραγματικότητα στον τομέα της κινηματογραφικής εκπαίδευσης σε Δημοτικά και Γυμνάσια μπόρεσα να επεξεργαστώ ένα σχέδιο με τη δική μου φιλοσοφία που λάμβανε υπ’ όψιν τόσο τα διεθνή δεδομένα όσο και την ελληνική πραγματικότητα. Οι δυσκολίες ήταν πολλές. Το βασικό ήταν η έλλειψη υποδομών και ο πολύ χαμηλός προϋπολογισμός μας».

● Σήμερα πώς είναι τα πράγματα;

Από το 2017 το φεστιβάλ διοργανώνεται στη βάση προγραμματικής σύμβασης που υπογράφει με το ΥΠΠΟ και την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Αυτό μας επιτρέπει να κάνουμε προγραμματισμό τριετούς διάρκειας με εξασφαλισμένο το 70% περίπου. Βέβαια δεν επαρκεί για να υλοποιήσουμε ό,τι ζητούν από μας τα σχολεία από κάθε γωνιά της Ελλάδας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, γι’ αυτό προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε περισσότερους πόρους κι από άλλες πηγές.

● Στοίχημα πολλών ετών είναι η μόνιμη έδρα του φεστιβάλ στο παλιό σταφιδεργοστάσιο του ΑΣΟ, στον Πύργο. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται το έργο;

Η εξέλιξή του εξαρτάται πρωτίστως από την περιφέρεια. Είμαστε σε συνεχή συνεργασία σε όλες τις φάσεις ωρίμανσης του έργου. Αυτή τη στιγμή προχωράει η δημοπράτησή του.

● Ποιο ρόλο θεωρείτε ότι έχει διαδραματίσει το φεστιβάλ στη διαμόρφωση της ζωής των παιδιών της τοπικής κοινωνίας και της ευρύτερης περιοχής;

Επειτα από είκοσι πέντε χρόνια συνεχούς δραστηριότητας, υπάρχουν παιδιά με ενεργή συμμετοχή από την Α’ Δημοτικού ώς την αποφοίτησή τους. Δεν περιορίζονται στη θέαση ταινιών, αλλά παίρνουν μέρος σε κινηματογραφικά εργαστήρια, κριτικές επιτροπές, στο Zizanio News κοκ. Ταυτόχρονα διοργανώνουμε σεμινάρια και εργαστήρια ειδικά για εκπαιδευτικούς, οπότε εισπράττουν τα πολλαπλά οφέλη της αξιοποίησης της κινηματογραφικής τέχνης και των οπτικοακουστικών μέσων σε διάφορους τομείς στο σχολικό περιβάλλον. Π.χ., φέτος εξελίσσονται δύο νέα προγράμματα για εκπαιδευτικούς. Το ένα αφορά τη μεθοδολογία για την προφορική ιστορία και το άλλο («Olympia Cinematic PsychoEdu») ψυχοεκπαιδευτικές παρεμβάσεις με εργαλείο τον κινηματογράφο.

Καλύπτει μια τεράστια γκάμα θεμάτων, όπως η απώλεια, η ενδοοικογενειακή ή ενδοσχολική βία, οι μαθησιακές δυσκολίες, η ένταξη παιδιών μεταναστών. Προσπαθούμε να φτάσουμε σε κάθε σχολείο του νομού. Με το πρόγραμμα «Εναν μύθο θα σας πω», τα αποτελέσματα του οποίου παρουσιάζονται στην 22η Camera Zizanio, πραγματοποιήσαμε δεκαοχτώ εργαστήρια μέσω των οποίων παράχθηκαν δεκαοχτώ μικρού μήκους ταινίες –μυθοπλασίας, ντοκιμαντέρ και animation– σε δεκαοχτώ Γυμνάσια και Λύκεια του νομού, εκτός Πύργου και Αμαλιάδας. Ολα αυτά είναι πρωτόγνωρες εμπειρίες για τα παιδιά. Ατομα που στα μαθητικά τους χρόνια έζησαν «από μέσα» το φεστιβάλ σήμερα δηλώνουν ότι είναι ό,τι πιο όμορφο και δημιουργικό θυμούνται από τα μαθητικά τους χρόνια. Το φεστιβάλ ήταν γι’ αυτά ένα παράθυρο στον κόσμο.

● Τι οραματίζεστε για το μέλλον;

Αμεσα την αναπαλαίωση και επανάχρηση του σταφιδεργοστασίου του ΑΣΟ. Και μακροπρόθεσμα, να βλέπω τα νέα στελέχη να γίνονται καλύτεροι από εμάς και να απογειώνουν τον θεσμό.

Πλούσιο πρόγραμμα και ελεύθερη είσοδος

Με επίκεντρο τον Πύργο και την Αμαλιάδα, το Φεστιβάλ Ολυμπίας και η Camera Zizanio επιστρέφουν στις αίθουσες με πλούσιο πρόγραμμα και με ελεύθερη είσοδο για όλες τις προβολές και δράσεις. Εκτός από τις κεντρικές δραστηριότητες σε Πύργο και Αμαλιάδα, θα προβληθούν ταινίες απ’ όλο τον κόσμο σε άλλες 10 πόλεις.

Βασικοί πυλώνες:

25ο Διεθνές Φεστιβάλ: Θα προβληθούν 78 ταινίες από 51 χώρες στα τέσσερα διαγωνιστικά τμήματα: Μυθοπλασίας Μεγάλου και Μικρού Μήκους, Animation Μικρού Μήκους, «KIDS & DOCS» (ντοκιμαντέρ για παιδιά).

Παραγωγής 2021-22, καταπιάνονται με διαχρονικά και διεθνικά θέματα όπως: φιλία, οικογένεια, έρωτας, σχέσεις, σχολείο, σόσιαλ μίντια αλλά και πόλεμος, απώλεια, πανδημία…

■ 22η Camera Zizanio: Θα προβληθούν 216 δεκάλεπτες ταινίες γυρισμένες από παιδιά και νέους. Θα εκπροσωπηθούν 53 χώρες!

■ SchoolCinema – δράσεις κινηματογραφικής εκπαίδευσης: Θα ξεδιπλωθεί κατά κύριο λόγο σε Πύργο και Αμαλιάδα, ενώ οι κριτικές επιτροπές των παιδιών, που λειτουργούν ως εργαστήρια κινηματογραφικής ανάλυσης και κριτικής, θα είναι υβριδικές με συμμετοχή απ’ όλη τη χώρα.

■ Δράσεις για επαγγελματίες του κινηματογράφου και της εκπαίδευσης: Περιλαμβάνουν ανοιχτές συζητήσεις, διαλέξεις, masterclasses (Νίκος Καβουκίδης, Alain Bergala) και άλλα.

Αναλυτικά οι ταινίες και όλες οι πληροφορίες για τα προγράμματα στο https://olympiafestival.gr/

Πηγή: efsyn.gr