Δ. Χατούπη: «Οι αρχαιολογικοί χώροι έχουν ενέργεια ανυπότακτη!»
Η ηθοποιός Δήμητρα Χατούπη που πρωταγωνιστεί στην σημερινή παράσταση της Ρούλας Πατεράκη «Θα γίνει ανταλλαγή» στον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας , μιλά στην Πρωινή
Συνέντευξη στην Ελένη Παπαδοπούλου
Με μεγάλη ανυπομονησία περιμένουν οι φίλοι του Πολιτισμού και της Τέχνης την παράσταση «Θα γίνει ανταλλαγή;» σε σκηνοθεσία και δραματουργική επεξεργασία της Ρούλας Πατεράκη που θα δοθεί Δευτέρα και Τρίτη στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας, στις 9.15 το βράδυ.
Η παραγωγή πραγματοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος 2022, του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός» του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και παρουσιάζεται με την ευγενική υποστήριξη του Διεθνούς Φεστιβάλ Τεχνών Αρχαίας Ολυμπίας και είναι ένα αφιέρωμα στα 100 χρόνια από την Μικρασιατική καταστροφή. Η αγαπημένη ηθοποιός Δήμητρα Χατούπη, είναι μια από τους οχτώ ηθοποιούς της παράστασης- 7 γυναίκες κι 1 άνδρας- μιλά σήμερα στην Πρωινή για το έργο, την συνεργασία της με την Ρούλα Παεράκη, τον ρόλο της εταίρας Κοραλίας που ερμηνεύει, τα συναισθήματα που της γεννούν οι αρχαιολογικοί χώροι που παίζει, αλλά και τα μελλοντικά της σχέδια.
– Στις 8 και 9 Αυγούστου στον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας θα δούμε την παράσταση της κας Ρούλας Πατεράκη «Θα γίνει ανταλλαγή» στο πλαίσιο του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός», ένα ρέκβιεμ για την Μ. Ασία. Μιλήστε μας λίγο κ. Χατούπη για την παράσταση και για τον ρόλο σας.
Επτά γυναίκες και ένας άνδρας επί σκηνής ταξιδεύουν στον χρόνο και συναντιούνται ξανά και αφηγούνται προσωπικά θραύσματα και βιώματα από την καταστροφή της Σμύρνης το 1922. “Η Σμύρνη, μία πόλη που αιωρείται”, όπως αναφέρεται και στο έργο της Ρούλας Πατεράκη.
Η Κοραλία, πόρνη στη Σμύρνη του 1922. Η λέξη εταίρα ταιριάζει καλύτερα. Λέξη από την αρχαιότητα. Είναι υπέρ του βασιλιά, υπέρ της ανταλλαγής των πληθυσμών. Στους μονολόγους της ρέει αίμα παθιασμένο, ανυπότακτο, επίμονο. Αφηγείται και ξαναβιώνει ίσως τα πιο αιματοβαμμένα γεγονότα της καταστροφής και της μοναξιάς
– Δεν είναι η πρώτη φορά που συνεργάζεστε με την κα Ρούλα Πατεράκη, αφού προηγήθηκε πέρυσι η περφόρμανς «Εάλω Θεσσαλονίκη» στο πλαίσιο του ίδιου θεσμού. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για τη συνεργασία σας, αλλά και για το πόσο μεγάλη είναι η εμπειρία ή η αίσθηση για έναν καλλιτέχνη να παίζει σε έναν αρχαιολογικό χώρο ή σε ένα Μουσείο και πόσο διαφέρει αυτό από τις παραστάσεις της Επιδαύρου;
Είναι συναρπαστικό να δουλεύεις με τη Ρούλα Πατεράκη. Πάντα είναι. Η κάθε φάση της δουλειάς είναι διαφορετική, γοητευτική και καινούρια. Όταν σε κάθε βήμα που κάνεις έρχεσαι όλο και περισσότερο σε επικοινωνία με το σώμα σου και πετάς τα περιττά, μπορεί κάποια στιγμή να έρθεις σε επαφή με τον πυρήνα σου. Οι αρχαιολογικοί χώροι έχουν ισχυρή ενέργεια, ανυπότακτη. Είναι ευλογία να παίζεις εκεί, γιατί δεν είσαι απλός περιηγητής. Υπάρχει βαθιά σύνδεση με τον εαυτό σου -μέσω ενός κειμένου που μιλάει για τον ελληνισμό- με την αρχαιότητα. Δεν είναι τυχαίο το πού έχτιζαν οι αρχαίοι τους ναούς και τα θέατρά τους. Πάντα η επιλογή τους είχε σχέση με την ίαση και την κάθαρση. Αναρωτιόμαστε, σήμερα τι σύνδεση υπάρχει;
– Πιστεύετε ότι το κοινό είναι «εκπαιδευμένο» για να μπορέσει να μυηθεί σε μια τέτοια παράσταση και να λάβει τα μηνύματα και τα βαθύτερα νοήματα της παράστασης;
Τα σημαντικά κείμενα και οι παραστάσεις που έχουν καθαρότητα ως προς το στόχο τους και δεν επιδιώκουν απλά τον ενθουσιασμό, πιστεύω ότι απευθύνονται σε όλο τον κόσμο, μυημένο ή μη.
– Πέρυσι, μετά από μια δύσκολη για όλους διετία μετά την πανδημία, παρουσιάσατε το συγκλονιστικό έργο «Ορφέας στον Άδη». Η εποχή μας έχει πλέον περισσότερη ανάγκη από ποτέ το ταξίδι προς το φως;
Ναι, το φως το χρειαζόμαστε περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Το επιδιώκουμε όμως; Το φως δεν έρχεται μόνο του. Δεν είναι αυτονόητο όπως γίνεται με το ξημέρωμα. Το φως το δημιουργούμε και φροντίζουμε να το υπερασπιζόμαστε. Το ερώτημα είναι συμβαίνει αυτό σήμερα;
-Τα τελευταία χρόνια σας βλέπουμε κυρίως στο θέατρο. Λιγότερος κινηματογράφος και αποχή από τα τηλεοπτικά δρώμενα. Θεωρείτε ότι πλέον στην τηλεόραση δεν μπορούν να γίνουν σπουδαία πράγματα και είναι συνειδητή η επιλογή της απουσίας σας;
Εκτός από το θέατρο, ο κινηματογράφος είναι η μεγάλη μου αγάπη έτσι κι αλλιώς. Η αποχή μου από την τηλεόραση ήταν συνειδητή στην αρχή, αλλά όχι πια. Υπάρχουν πολύ ωραίες σειρές στην τηλεόραση αυτή τη στιγμή και προφανώς θα επανέλθω.
– Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας δυο λόγια για τα μελλοντικά σας σχέδια;
Το «Μαύρο νερό» της Ελφίντε Γέλινεκ, θα παρουσιαστεί τον Νοέμβριο του 2022. Το έργο αφορά την υπόθεση Ίμπιζα, ένα μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς στην Αυστρία. Αργότερα, θα παρουσιάσουμε την «Κυρά της Θάλασσας» του Ερρίκου Ίψεν. Αυτά προς το παρόν.
Λίγα λόγια για την παράσταση «Θα γίνει Ανταλλαγή;»
Δευτέρα 8 & Τρίτη 9 Αυγούστου 2022 στις 21:15
Αρχαιολογικός Χώρος Αρχαίας Ολυμπίας
Η σκηνοθέτης Ρούλα Πατεράκη παρουσιάζει την παράσταση «Θα γίνει Ανταλλαγή;» στο πλαίσιο των αφιερωματικών εκδηλώσεων στη Μικρασιατική Καταστροφή του προγράμματος «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός 2022» του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, σήμερα Δευτέρα 8 και αύριο Τρίτη 9 Αυγούστου 2022 στις 21:15 στο Γυμνάσιο της Αρχαίας Ολυμπίας με τους Δήμητρα Χατούπη, Φιλαρέτη Κομνηνού, Κοσμά Φοντούκη, Νάντια Μουρούζη, Ειρήνη Καράγιαννη, Ευανθία Κουρμούλη, Μαρία Κουρμούλη, Ρούλα Πατεράκη.
Λάμνοντας στον χρόνο οι οχτώ πρωταγωνιστές της παράστασης, αναδύονται από τον ζόφο της Ιστορίας και συναντιούνται εδώ και τώρα. Ολυμπία! Καλοκαίρι του 2022! Εφτά γυναίκες και ένας άνδρας, διαφορετικής ηλικίας και καταγωγής, έρχονται και πάλι αντιμέτωποι με το ανοιχτό προσωπικό και συλλογικό τραύμα της αδιανόητης καταστροφής. Οι μνημονικές αφηγήσεις τους στρέφονται ενάντια στην ψυχαναγκαστική λήθη της τραυματικής μνήμης, φέρνοντας στην επιφάνεια απωθημένες μνήμες και μεγάλες επιθυμίες. Οι οπτικές του τότε και του τώρα συμφύρονται. Τραγικές προσωπικότητες, σπουδαίοι χαρακτήρες όλοι τους, ανθρώπινα αντιφατικοί και απάνθρωπα σκληροί, οδηγούνται συχνά σε επικές αντιπαραθέσεις μεγάλης κλίμακας και κάποτε, ακόμα και στην άρνηση της πραγματικότητας: «Θα γίνει Ανταλλαγή;» ή «Έγινε η Ανταλλαγή;»
Αν οι μονόλογοι διηγούνται αθροιστικά, με επική κανονικότητα, την ίδια σχεδόν επαναληπτική ιστορία ανθρώπινου πόνου και δυστυχίας, τα διαλογικά «επεισόδια» δραματοποιούν τον μεγάλο Διχασμό στην αφετηρία των δεινών μας, τη φρίκη του πολέμου και την Ανταλλαγή των πληθυσμών, εντέλει την κατάρρευση της Μεγάλης Ιδέας, που ίσως είναι και ο πρωταγωνιστής της παράστασης.
Οι performers, ανώνυμα μέλη όλοι τους ενός τραγικού χορού, που θα ενώσουν τις φωνές στους κωμούς, στις μονωδίες και στα εμβόλιμα τραγούδια (βασισμένα σε στίχους του Γιώργου Σεφέρη), αναδεικνύουν τη θεατρικότητα της «μαρτυρικής» αφήγησης και προκαλούν τη συγκινησιακή διέγερση του θεατή, που αντικρίζει κατάματα τη βία αλλά και τις τυχαίες -κάποιες φορές- τροπές της Ιστορίας.
Η χαρακτηριστική προσφυγική μνημονική αφήγηση, όπως την ξέρουμε από τις συλλογές μαρτυριών, αποδομείται στα συστατικά της, και τα δραματικά της στοιχεία ενσωματώνονται σε ένα διαλογικό ιστορικό δράμα δωματίου, που άλλοτε μοιάζει με αρχαία τραγωδία και άλλοτε με μουσικό Ρέκβιεμ.
Προκράτηση θέσεων: https://digitalculture.gov.gr/2022/07/tha-gini-antallagi-archea-olimpia-gimnasio/
*Φωτογραφία Γεράσιμος Δομένικος
