Αμφίβολοι και επικίνδυνοι αυτοσχεδιασμοί στην αντιπυρική προστασία
Του Κώστα Τζαβάρα, πρώην Υπουργού, Βουλευτή Ηλείας
Οι περσινές πυρκαγιές στην Ηλεία αλλά και σε όλη την Ελλάδα κατέδειξαν την ανάγκη να αλλάξει ριζικά το εφαρμοζόμενο μοντέλο στη δασοπυρόσβεση και στην αντιπυρική προστασία γενικότερα. Οι μέχρι τώρα ανακοινώσεις του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης & Προστασίας δείχνουν ότι για τη φετινή χρονιά διαπιστώνεται μια πολύ σημαντική ενίσχυση του Πυροσβεστικού Σώματος και των εναέριων μέσων πυρόσβεσης, τα οποία διαχειρίζεται η Πολεμική Αεροπορία. Σωστές μεν κινήσεις, οι οποίες όμως επικεντρώνονται στην καταστολή και όχι στην πρόληψη. Πλην όμως, αποδειχθεί από έρευνες και μελέτες πως είναι προτιμότερη η αύξηση των δαπανών στην πρόληψη παρά στην καταστολή, διότι αν μια πυρκαγιά καταστεί ανεξέλεγκτη εξαιτίας της συσσωρευμένης καύσιμης ύλης ή των ισχυρών ανέμων και της ξηρασίας του περιβάλλοντος, ποτέ δεν θα είναι αρκετά τα επίγεια και εναέρια μέσα πυρόσβεσης, όσα και να διατεθούν. Την ανισομέρεια της χρηματοδότησης υπογραμμίζει και η προσφάτως δημοσιευμένη έρευνα της WWF, σύμφωνα με την οποία το 84% των συνολικών κρατικών πόρων κατευθύνεται προς την καταστολή και μόλις το 16% προς την πρόληψη, παρότι η τελευταία έκθεση του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ προτείνει στις κυβερνήσεις να διαθέσουν το 45% του προϋπολογισμού τους για την πρόληψη και την ετοιμότητα, το 35% για την καταστολή των πυρκαγιών και το 20% για την αποκατάσταση. Είναι κάτι που θα έπρεπε, ειδικά μετά το περσινό καλοκαίρι, να έχει διορθωθεί. Αντ΄ αυτού, αναφέρω ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τη φετινή χρηματοδότηση του δασαρχείου Πύργου με μόλις 23.000 ευρώ για την εκτέλεση έργων πρόληψης μέχρι τώρα, τη στιγμή που η Ηλεία είναι η πλέον πυρόπληκτη περιφερειακή ενότητα με 370 δασικές πυρκαγιές ανά 100.000 κατοίκους όταν ο πανελλαδικός μέσος όρος είναι 12,7 δασικές πυρκαγιές ανά 100.000 κατοίκους.
Δεύτερη απόφαση που προκαλεί εύλογα ερωτηματικά και απορίες, είναι η υλοποίηση του Σχεδίου Προστασίας Δασών από το ΤΑΙΠΕΔ, που θα χρηματοδοτηθεί με 50 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το ΤΑΙΠΕΔ ιδρύθηκε με στόχο την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου και δεν διαθέτει καμία πείρα στην εκπόνηση σχεδίων αντιπυρικής θωράκισης της χώρας, τα οποία περιλαμβάνουν δράσεις (καθαρισμός δασών, συντήρηση δασικού οδικού δικτύου, διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών, κ.ά.) που τις πραγματοποιούν είτε οι κατά τόπους δασικές υπηρεσίες είτε η αυτοδιοίκηση Α΄ και Β’ Βαθμού. Εάν τα συναρμόδια υπουργεία έκριναν ότι οι υπάρχουσες υπηρεσίες δεν μπορούν να συντονιστούν και να υλοποιήσουν ένα τόσο μεγάλο πρόγραμμα, θα μπορούσαν να συστήσουν έναν νέο φορέα, στελεχωμένο με το απαραίτητο επιστημονικό προσωπικό, που θα κατάρτιζε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα θωράκισης των δασών και θα διαχειριζόταν με επάρκεια τα 50 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Σε κάθε περίπτωση, η επιλογή του ΤΑΙΠΕΔ για αυτόν τον ρόλο και η επικέντρωση στην καταστολή και όχι στην πρόληψη μοιάζουν με επικίνδυνους αυτοσχεδιασμούς. Φοβούμαι πως η Κυβέρνηση, παρά τις καλές της προθέσεις, αν δεν αλλάξει εγκαίρως το σχεδιασμό της, θα βρεθεί και πάλι στη δυσάρεστη θέση να δικαιολογεί τα αδικαιολόγητα.
