ΑΙΡΕΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΑΙΡΑ: Πέρα από την Αριστερά και τη Δεξιά

«Τι είναι εκείνο που αποβλέπει μέσα μας στην ‘’αλήθεια’’; Γιατί οι φιλόσοφοι δεν ερεύνησαν το αναληθές, το αβέβαιο, το εσφαλμένο; Γιατί δεν δίνουν αξία παρά μόνο στην ειλικρίνεια, στην ανιδιοτέλεια, στην πραγματικότητα, και περιφρονούν το ψέμα, τον εγωισμό και τη φαινομενικότητα; Αυτό συμβαίνει επειδή οι έρευνες των φιλοσόφων προσανατολίζονται καθ’ ολοκληρίαν από τις ηθικές ιδέες στις οποίες θέλουν να καταλήξουν. Έτσι, οι νόρμες τις οποίες πιστεύουν πως αντλούν από το καθολικό λογικό δεν είναι παρά αντανακλάσεις των προσωπικών τους ενστίκτων και της ιεραρχίας στην οποία υπακούουν αυτά».

Και έχει απόλυτο δίκιο και σε αυτό ο Φρειδερίκος Νίτσε, αυτός ο μοναχικός αναβάτης και καταχτητής των χιονισμένων οροσειρών της σκέψης, που δε νικήθηκε από το χιόνι των στοχασμών του, αλλά μόνο από το ανθρώπινο κομμάτι του εαυτού του. Γιατί και εμείς με τη σειρά μας προσανατολιζόμαστε από ιδέες τις οποίες θεωρούμε a priori σωστές, επαρκείς, ενδεδειγμένες, ενώ στην πραγματικότητα δεν οδηγούμαστε παρά από τις αντανακλάσεις των ενστίκτων και των δοξασιών μας. Το ένδοξο αφρικανικό βασίλειο των Βαλκανίων που ονομάζεται «Ελληνική Δημοκρατία», θα μπορούσε να συνιστά άνετα case study, συγκεκριμένα στις «εφαρμοσμένες πολιτικές επιστήμες». Γιατί πουθενά αλλού στον πλανήτη δεν θα συναντήσεις με τόσο γλαφυρό και παραστατικό τρόπο τη διάκριση Δεξιάς – Αριστεράς. Γιατί ο νεοέλληνας, είναι πολλά πράγματα, αλλά στη βάση του παραμένει πάντοτε το ίδιο διονυσιακό ζώο.

Προφανώς υπάρχει διάκριση και μάλιστα μεγάλη, τεράστια ακόμη, και αυτή προκύπτει αβίαστα μέσα από τη μελέτη της σύγχρονης ιστορίας μας. Όμως, το επίδικο δεν αφορά τη διάκριση, αλλά την αμφισβητούμενη ικανότητα του νεοελληνικού νου να σκεφτεί πέρα από την συχνά απλουστευμένη διάκριση Αριστερά – Δεξιάς.

Όχι, δεν πρόκειται για απολιτίκ θεώρηση, ούτε για κάποια δήθεν κεντρώα «ποταμίσια» θέση –α ρε Σταύρο, τι να γίνεσαι –, ούτε για υιοθέτηση του κοινού κυνικού δόγματος «έλα μωρέ δε βαριέσαι, όλοι τα ίδια σκ@τ@ είναι.

Θα πρέπει δηλαδή κάποια στιγμή σε αυτή τη χώρα, να δούμε τουλάχιστον ένα πράγμα: Τη συνολική συνέπεια του προσώπου απέναντι στην ιδεολογία που ευαγγελίζεται, σε σχέση με τα μικρά ή μεγαλύτερα διακυβεύματα, ή για να το θέσουμε ωμά, τα μικρότερα ή μεγαλύτερα συμφέροντα της ζωής του και του στενού του περίγυρου. Είναι μία πολύ δύσκολη ματιά αυτή διότι αφενός, δύναται να αμφισβητήσει έντονα την πορεία και τη νοηματοδότηση του καθενός, και αφετέρου διότι για να καταστεί ικανός να απευθύνει το βλέμμα του τοιουτοτρόπως, οφείλει να υπερβεί το μανιχαϊσμό που όλοι κρύβουμε μέσα μας.

Ποιος είναι αριστερός και ποιος δεξιός; Είναι βέβαια ένας χρήσιμος μπούσουλας για τη ζωή, ειδικά σε αυτή τη χώρα, όπου αμφότερες οι έννοιες έχουν χρωματιστεί πολιτικά, συναισθηματικά, ηθικά. Περισσότερο όμως αυτές τις μέρες και σε ό,τι αφορά τη καθημερινή ζωή και όχι το μεγάλο τηλεοπτικοπολιτικό μας τσίρκο, οφείλει να μας απασχολεί ποιος είναι σωστός και ποιος λάθος. Ακριβώς με την ίδια έννοια που οι παιδοψυχολόγοι συστήνουν στους γονείς να μην μεταχειρίζονται εκφράσεις καλό παιδί/κακό παιδί αλλά τη διάκριση μεταξύ σωστού και λάθους, η οποία στο κάτω κάτω, μπορεί κατά περιπτώσεις να τεθεί και υπό συζήτηση.

Θες να νομίζεις ότι είσαι πάντα σωστός στις κρίσεις σου και υπεράνω επειδή δηλώνεις έτσι; Θες να πιστεύεις ότι όλα σου ανήκουν και μπορείς να βουτάς ό,τι βρεις επειδή δηλώνεις γιουβέτσι; Μπορείς, αλλά κάποια στιγμή, είτε με το καλό, είτε με το ζόρι, θα καταλάβεις ότι οι αρλούμπες που τσαμπουνάς δεν περνάνε. Ποτέ δεν περάσανε σε κάποιους γιατί κάποιοι είδαν μέσα σου και τελικά σε έκριναν χωρίς προκαταλήψεις. Πέρα από το καλό και το κακό. Πέρα από την Αριστερά και τη Δεξιά.