ΑΙΡΕΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΑΙΡΑ: Η σκοτεινή πλευρά της Νέδας

Το γνωρίζουν σίγουρα οι κινηματογραφόφιλοι, οι οποίοι αρέσκονται να βλέπουν πέρα από πολλές, και τις ίδιες ταινίες. Πράγματι, συμβαίνει να βλέπουμε μία ταινία ξανά, και ξαφνικά να συνειδητοποιούμε πράγματα τα οποία μας είχαν διαφύγει την πρώτη φορά. Όσο πιο περίπλοκα δομημένη είναι μία υπόθεση, τόσο πιο δύσκολο καθίσταται να αντιληφθείς ορισμένες φαινομενικά ανεπαίσθητες αλλά σε κάθε περίπτωση κρίσιμες λεπτομέρειες. Ένας άλλος λόγος έγκειται στο που είναι στραμμένη η προσοχή του θεατή. Βλέπεις αλλά μάλλον δεν παρακολουθείς. Βγάζεις συμπεράσματα αλλά μάλλον δεν εστιάζεις εκεί που πρέπει.

Τέτοια έργα όμως παίζονται και στη ζωή, όχι μόνο στον κινηματογράφο. Και είναι τόσο ενδιαφέρουσα η πλοκή τους που συχνά σου δημιουργούν τη βεβαιότητα ότι η τέχνη μιμείται όντως τη ζωή και όχι το αντίστροφο. Ένα από αυτά τα δημοφιλέστατα έργα της ηλειακής δημόσιας ζωής είναι και ο Επικούριος Απόλλωνας. Τοποθετημένος, θαρρείς για να διχάζει, στις μικρές κοιλάδες –αυτό σημαίνει «Βάσσαι»– οι οποίες σχηματίζονται γύρω από τα βουνά της Ηλείας, της Αρκαδίας και της Μεσσηνίας, αυτό το πραγματικά υπέροχο Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς εξακολουθεί να εξάπτει πάθη και να προκαλεί συζητήσεις ακόμα και σήμερα. Όπως αποκάλυψε πρόσφατα και η «Πρωινή», το χθες ανήκε στους Αρκάδες «κατασκευαστές», το παρόν στην Ηλεία, αλλά το αύριο του αρχαίου ναού ίσως να περάσει στην Μεσσηνία.

Ωστόσο η υπαγωγή του στο κτηματολόγιο Καλαμάτας – όπως αποκάλυψε ο έγκριτος δημοσιογράφος της Πρωινής Παναγιώτης Φωτεινόπουλος – μόνο έκπληξη δεν θα έπρεπε να προκαλεί. Ξαφνιαζόμαστε εύκολα βλέπεις σε αυτά τα μέρη, σε αντίθεση με τους απέναντι ή με τους παραδίπλα οι οποίοι μοιάζουν να βρίσκονται πάντα σε εγρήγορση. Γιατί, το έργο έχει ξαναπαιχτεί το 2009, με πρωταγωνιστή τον τότε υπουργό Πολιτισμού Αντώνη Σαμαρά. Λόγω των αντιδράσεων η «μεταφορά» του αρχαίου ναού στη Μεσσηνία δεν προχώρησε,  κι έτσι πέσαμε ξανά για ύπνο. Αφού ο Επικούριος παρέμεινε στην Ηλεία, όλα καλά.

Ναι αλλά μόλις πριν λίγο είχε ξεσηκωθεί σχεδόν όλος ο νομός. Το ερώτημα λοιπόν είναι γιατί. Για να λέμε ότι είναι δικός μας και όχι των άλλων; Αυτό είναι το θέμα μας; Μάλλον αυτό είναι. Μη λησμονάτε όμως ότι ακόμα και ο Παρθενώνας δεν ανήκει στους Έλληνες, ούτε στους Αττικούς, ούτε καν στους Αθηναίους, αλλά σε ολόκληρη την ανθρωπότητα. Πες όμως για χάρη του επιχειρήματος ότι είμαστε τοπικιστές και θέλουμε να ανήκει στην Ηλεία. Τι έχουμε κάνει για την ανάδειξή του; Ποιες συγκεκριμένες πρωτοβουλίες έχουν ληφθεί από αρμόδιους φορείς και ιδιαίτερα εκείνους οι οποίοι εκλέγονται και αύριο μεθαύριο θα παρουσιαστούν ξανά καμαρωτοί εμπρός μας ζητώντας ψήφο, για την αξιοποίηση του μνημείου;

Οι διεκδικήσεις δεν έχουν απολύτως κανένα νόημα, αν δεν συνοδεύονται από έμπρακτο ενδιαφέρον για την ουσία. Και η ουσία είναι ότι η πολιτιστική κληρονομιά από μόνη της δεν παράγει τίποτε. Μάρμαρα ψυχρά, αφημένα στην τύχη τους είναι. Καταλαβαίνεις πόσο πίσω είμαστε και ως περιοχή αλλά και ως χώρα, όταν σε σύγχρονα ευρωπαϊκά κράτη αναδεικνύουν και εκμεταλλεύονται κάτι παλιές ξύλινες πόρτες και κάτι δόντια αλόγου. Εδώ κάτω έχουμε επαναπαυτεί στον κράχτη της Αρχαίας Ολυμπίας. Αλλά άσε το εξωτερικό. Τραβάτε έστω να δείτε τι γίνεται στην αντίπερα όχθη, στην άλλη μεριά της Νέδας. Δεν επικρατεί το σκοτάδι. Δεν επικρατεί ο εφησυχασμός, η αναβολή, η παραίτηση. Στην από εδώ μεριά όλα κινούνται πιο αργά, πιο δύσκολα, με μία αβάσταχτη νωχελικότητα. Όλα είναι δύσκολα. Εδώ, στην σκοτεινή πλευρά της Νέδας.