ΑΙΡΕΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΑΙΡΑ: Η κοινωνία των δύο τρίτων… αλλιώς

Ούτε ένας, ούτε δύο, αλλά έξι στους δέκα. Πάνω δηλαδή από τους μισούς, οι οποίοι, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας του Ινστιτούτου Οικονομικών Μελετών του ΙΟΒΕ για τον μήνα Απρίλιο,εκφράζουν μεγάλη δυσκολία να ανταπεξέλθουν στις καθημερινές τους ανάγκες εξαιτίας της ακρίβειας. Έξι στους δέκα πολίτες (61%) δηλώνουν πως «μόλις τα βγάζουν πέρα», ενώ το 56% εκτιμά πως θα υπάρξει νέα άνοδος των τιμών με τον ίδιο ή και ταχύτερο ρυθμό το επόμενο διάστημα. Αντίθετα μόλις το 17% δηλώνει πως αναμένει μια σταθερότητα.Που την αντλεί αυτήν την αισιοδοξία το συγκεκριμένο κομμάτι, είναι και θα παραμείνει απορίας άξιο.

Εκείνο το οποίο επίσης προβληματίζει ή θα όφειλε να κάνει το αυτί ορισμένων να ιδρώσει, είναι το γεγονός ότι το 12% των πολιτών δηλώνει πως ήδη αντλεί χρήματα από τις αποταμιεύσεις του για να μπορέσουν να ανταπεξέλθει, καταγράφοντας αύξηση 1% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα.Τρώνε δηλαδή από τα έτοιμα. Πάντως, όσο τραγικό κι αν ακούγεται, είναι σε ελαφρώς καλύτερη μοίρα από το 7% με 8%, που δηλώνει πως «έχουν χρεωθεί». Λογικά λοιπόν προκύπτει ότι το 83% των νοικοκυριών δεν θεωρεί πιθανή την αποταμίευση στο επόμενο 12μηνο, μόλις το 15% τη θεωρεί πιθανή ή πολύ πιθανή, ενώ το 19% απαντάει πως καταφέρνει να αποταμιεύει λίγο ή πολύ λίγο.

Ένας ακόμη δείκτης που καταδεικνύει τις οικονομικές δυσκολίες είναι αυτός που μετρά την πρόθεση των καταναλωτών για σημαντικές αγορές (έπιπλα, ηλεκτρικών συσκευών κλπ) τους προσεχείς 12 μήνες. Το 55% (από 49%) των καταναλωτών προβλέπει ότι θα προβεί σε λιγότερες ή πολύ λιγότερες δαπάνες, ενώ μόλις το 5% (από 4%) αναμένει το αντίθετο.Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης ενισχύθηκε ελαφρά τον Απρίλιο και διαμορφώθηκε στις -41,7 μονάδες, έναντι -44,7 μονάδες τον Μάρτιο, με τους Έλληνες καταναλωτές να είναι και πάλι οι περισσότερο απαισιόδοξοι στην ΕΕ, με τους καταναλωτές στην Εσθονία (-29,8) και την Κύπρο (-26,6) να ακολουθούν.

Σχετικά με την οικονομική κατάσταση της χώρας το προσεχές 12μηνο, τον Απρίλιο ο δείκτης διαμορφώθηκε στο 41% (από 42,3). Σχεδόν έξι στους δέκα καταναλωτές (59%) προέβλεψαν εκ νέου ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας, έναντι του 22% (από 19%) το οποίο αναμένει σταθερότητα. Οι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις 23,7 και 25,6 μονάδες αντίστοιχα. Στο ερώτημα το οποίο αξιολογεί το βαθμό αβεβαιότητας των νοικοκυριών ως προς τις μελλοντικές οικονομικές εξελίξεις, το 48% έκρινε τον Απρίλιο ότι η οικονομική κατάστασή του μπορεί να προβλεφθεί δύσκολα ή σχετικά δύσκολα, από 59% τον προηγούμενο μήνα.

Εν κατακλείδι, κάποτε ξέραμε την κοινωνία των δύο τρίτων. Εξαιρώντας πάντοτε για ευνόητους λόγους το πλουσιότερο 1/100, που συγκροτεί την οικονομική και κοινωνική ελίτ της χώρας, την ξέραμε ως μία κοινωνία βαθιάς ανισότητας, όπου περίπου το 1/3 του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας και τα υπόλοιπα 2/3, φυσικά με τεράστιες διακυμάνσεις και χαοτικές διαφορές, μπορούν να επιβιώνουν, να καταναλώνουν, να δανείζονται, να κάνουν διακοπές, να αγοράζουν αυτοκίνητα, να γεμίζουν τα ρεζερβουάρ, να πληρώνουν τους λογαριασμούς τους και να διαχειρίζονται τα χρέη τους, χωρίς να χρειαστεί να κόψουν τα στοιχειώδη. Φαίνεται ωστόσο ότι αυτή η ποσόστωση έχει αρχίσει ήδη να μεταβάλλεται, δημιουργώντας μία νέα δυσμενή κοινωνική συνθήκη, όπου είναι τα 2/3 πια εκείνα τα οποία ζουν στο όριο ή κάτω από το όριο της φτώχειας, και το 1/3 εξακολουθεί να επιβιώνει με σχετική αξιοπρέπεια. Είναι η αντιστροφή ενός ήδη οριακού, στρεβλού με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης μοντέλου. Είναι η κοινωνία των δύο τρίτων… αλλιώς.