Αγωνία για 50.000 συνταξιούχους με παράλληλη ασφάλιση
Του Διονύση Τεμπονέρα*
Στην Ελλάδα είναι γνωστό ότι δεν υπάρχει πρόβλημα έλλειψης νομοθεσίας. Το αντίθετο θα έλεγε κανείς. Η πολυνομία είναι τέτοια και η πολυπλοκότητα των ρυθμίσεων τόσο σύνθετη, που συχνά δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από εκείνα που καλείται να επιλύσει.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό που συμβαίνει στον ΕΦΚΑ, με τις αιτήσεις συνταξιοδότησης ασφαλισμένων που πρόκειται να λάβουν σύνταξη με το καθεστώς της λεγόμενης παράλληλης ασφάλισης (άρ. 36 του ν. 4387/2016), όταν δηλαδή ο υποψήφιος συνταξιούχος τυγχάνει να ασφαλίζεται ταυτόχρονα και για το ίδιο διάστημα σε 2 ή περισσότερους φορείς κύριας ασφάλισης, που μετά την 1.1.2017 εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ.
Η παλιότερη νομοθεσία που ίσχυε πριν από το νόμο Κατρούγκαλου (ν. 3232/2004) προέβλεπε τη διαγραφή του παράλληλου χρόνου και την επιλογή από τον ασφαλισμένο του χρόνου που ήθελε να διατηρήσει, ώστε να προσμετρηθεί στη σύνταξή του. Επρόκειτο για μια κατάφωρη αδικία από πλευράς των Ταμείων, καθώς ο συνταξιούχος έχανε τις εισφορές που είχε ήδη πληρώσει και δεν είχε καμία ανταπόδοση στη σύνταξή του.
Την αδικία αυτή ήρθε να διορθώσει ο ανωτέρω νόμος (ν. 4387/2016) και προέβλεψε την προσμέτρηση του παράλληλου χρόνου για τον οποίο είχαν καταβληθεί εισφορές, με μια προσαύξηση 0,075% στον συντελεστή αναπλήρωσης βάσει του οποίου θα υπολογιζόταν η σύνταξη.
Μέχρι εδώ όλα καλά. Μόνο που σε λίγους μήνες συμπληρώνονται 4 χρόνια (!) από τη δημοσίευση του νόμου και ο νόμος… ΔΕΝ εφαρμόζεται. Παρότι έχουν εκδοθεί τουλάχιστον 4 διαφορετικές εγκύκλιοι για το θέμα (η τελευταία τον Μάρτιο του 2019), τουλάχιστον 50.000 συνταξιούχοι με παράλληλους χρόνους δεν έχουν λάβει την αντίστοιχη συμμετοχή στις συντάξεις τους. Το χειρότερο είναι ότι ο ΕΦΚΑ ζητάει από τους υποψήφιους συνταξιούχους υπεύθυνες δηλώσεις για διαγραφή του παράλληλου χρόνου, σαν να μη μεσολάβησε ποτέ η σχετική νομοθεσία!
Το πρόβλημα όμως έχει και συνέχεια. Ο αρμόδιος υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Βρούτσης πρόσφατα δήλωσε, με αφορμή την επικείμενη κατάθεση του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου, ότι θα καταργήσει τις παράλληλες εισφορές για διαφορετικές δραστηριότητες. Αυτό θα έχει άμεση συνέπεια, με εξαίρεση ορισμένες περιπτώσεις, να καταργηθεί εφεξής το καθεστώς της παράλληλης ασφάλισης και άρα και το καθεστώς της προσαύξησης σύνταξης.
Τι θα γίνει όμως με τις αιτήσεις που έχουν ήδη κατατεθεί και είναι δεκάδες χιλιάδες;
Υπάρχει έντονη ανησυχία στους ασφαλισμένους για επαναφορά του προηγούμενου άδικου καθεστώτος (διαγραφή του παράλληλου χρόνου).
Μάλιστα η προηγούμενη νομοθεσία του ν. 4387/2016 προέβλεπε ότι κατά τον επανυπολογισμό (που έχει ήδη ολοκληρωθεί) και για όσους είχαν καταθέσει για σύνταξη πριν από την εφαρμογή του νόμου, ο παράλληλος χρόνος θα συμπεριλαμβανόταν στην «παλιά» σύνταξη μέσω της διαδικασίας του επανυπολογισμού που έγινε μεν από τη νέα κυβέρνηση, αλλά δεν συμπεριέλαβε την προσαύξηση για τους παλαιούς ασφαλισμένους οι οποίοι επίσης είναι δεκάδες χιλιάδες. Πρόκειται για καθαρή «κλοπή»…
Ο ΕΦΚΑ προς το παρόν σηκώνει τα χέρια ψηλά και επικαλείται τεχνικά προβλήματα στα πληροφοριακά συστήματα και έλλειψη οδηγιών από το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Ομως στην πράξη αυτοί που την πληρώνουν είναι οι ασφαλισμένοι, που βλέπουν τα χρόνια να περνούν και να χάνουν τα χρήματα που έχουν καταβάλει. Τι ζητούν; Τίποτα παράλογο… Την εφαρμογή του νόμου!
Συμπερασματικά αξίζει να σημειώσουμε ότι έχει έρθει η ώρα για την κωδικοποίηση της ασφαλιστικής νομοθεσίας που έχει αποκοπεί εδώ και καιρό από τους λοιπούς κλάδους του Δικαίου και αποτελεί μια άμεση και απτή καθημερινότητα για τον πολίτη. Καλές οι ενοποιήσεις και οι τεχνικές αναβαθμίσεις των πληροφοριακών συστημάτων, αλλά η ασφάλεια, η απλότητα και η διαύγεια της κοινωνικο-ασφαλιστικής νομοθεσίας συνιστούν έναν σημαντικό πυλώνα για την επαναφορά της εμπιστοσύνης των πολιτών στη διοίκηση και στο κράτος. Διαφορετικά, τέτοια φαινόμενα θα διαιωνίζονται…
*δικηγόρος – εργατολόγος
