Πρόκειται για ένα σύστημα προληπτικού ελέγχου, το οποίο έρχεται να αντικαταστήσει τον έλεγχο δαπανών, για ποσά άνω των 300.000 ευρώ, από το Ελεγκτικό Συνέδριο που ίσχυε τα προηγούμενα χρόνια, ο οποίος σταμάτησε και τυπικά από την αρχή του έτους.
Γραφεία πρόληψης της διαφθοράς σε κάθε φορέα του Δημοσίου, στις περιφέρειες και στους δήμους, θεσμοθετούνται με το νέο νομοσχέδιο «Σύστημα εσωτερικού ελέγχου των φορέων της γενικής κυβέρνησης, οργάνωση, λειτουργία και αξιολόγηση Μονάδων Εσωτερικού Ελέγχου και λοιπές διατάξεις» του υπουργείου Εσωτερικών. Το νομοσχέδιο συζητήθηκε στις αρμόδιες επιτροπές στη Βουλή και αναμένεται να ψηφιστεί την επόμενη εβδομάδα.
Πρόκειται για τη δημιουργία ενός συστήματος προληπτικού εσωτερικού ελέγχου, το οποίο έρχεται να αντικαταστήσει τον έλεγχο δαπανών, για δαπάνες άνω των 300.000 ευρώ, από το Ελεγκτικό Συνέδριο που ίσχυε τα προηγούμενα χρόνια, ο οποίος σταμάτησε και τυπικά από την αρχή του έτους.
Υπενθυμίζεται ότι η απόφαση για την κατάργηση του προσυμβατικού ελέγχου στις δαπάνες των δημόσιων οργανισμών και της τοπικής αυτοδιοίκησης από το Ελεγκτικό Συνέδριο είχε ληφθεί τον Ιούλιο του 2020, ωστόσο ξεκίνησε να εφαρμόζεται στις αρχές Ιανουαρίου 2021. Εκτοτε, οι οικονομικοί διευθυντές των δήμων έχουν αναλάβει την ευθύνη του προσυμβατικού ελέγχου των οικονομικών δαπανών. Ωστόσο είναι λογικό να διστάζουν να αναλάβουν την ευθύνη για μεγάλα ποσά, τονίζουν στελέχη της αυτοδιοίκησης, ενώ και οι αιρετοί επισημαίνουν ότι προτιμούν μια διαδικασία με την οποία «να έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο και να μη βρεθούμε υπόλογοι για πράγματα που δεν φέρουμε ευθύνη».
Με το νέο νομοσχέδιο προβλέπεται η σύσταση μονάδων εσωτερικού ελέγχου σε όλο τον δημόσιο τομέα με σκοπό την ενίσχυση των μηχανισμών ελέγχου της διαφθοράς στο εσωτερικό κάθε φορέα. Πρόκειται για ανεξάρτητες διευθύνσεις ή τμήματα ή γραφεία (ανάλογα το μέγεθος του φορέα), τις αποκαλούμενες μονάδες εσωτερικού ελέγχου (ΜΕΕ), όπου θα μεταφερθούν υπάλληλοι που το επιθυμούν έπειτα από ειδική εκπαίδευση από τη Σχολή Δημόσιας Διοίκησης προκειμένου να ασκούν εσωτερικό έλεγχο. Η διαδικασία που θα ακολουθείται, θα είναι αυστηρά καθορισμένη σε όλα τα στάδια και θα οργανωθεί σε συνεργασία με την Εθνική Αρχή Διαφάνειας.
Επίσης, οι εσωτερικοί ελεγκτές θα έχουν πλήρη και απρόσκοπτη πρόσβαση σε όλα τα αρχεία, φυσικά στοιχεία, έγγραφα, χώρους και δραστηριότητες του φορέα αλλά και καθήκον εχεμύθειας. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται η δυνατότητα, ειδικά για τους δήμους, να μπορούν να αναθέσουν τη λειτουργία εσωτερικού ελέγχου σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο με σύμβαση παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών, εφόσον διαπιστώνεται η αδυναμία σύστασης μονάδας εσωτερικού ελέγχου, λόγω π.χ. έλλειψης προσωπικού.
Σε αυτή την περίπτωση η ΚΕΔΕ ζητεί να υπάρξει διαδικασία πιστοποίησης των προσώπων αυτών μέσω της δημιουργίας μητρώου αντίστοιχου του μητρώου ελέγχου του υπουργείου Εσωτερικών. Οι ΜΕΕ στη συνέχεια θα ελέγχονται από τις λεγόμενες επιτροπές ελέγχου, πιθανότατα τριμελείς –εκ των οποίων το ένα μέλος θα διαθέτει ελεγκτική εμπειρία– οι οποίες θα αποτελούνται από υπαλλήλους που θα προέρχονται από άλλους φορείς του Δημοσίου, σε σχέση με τη ΜΕΕ που θα ελέγχουν. «Η επιτροπή ελέγχου, ως ανεξάρτητο σώμα, δεν έχει αρμοδιότητες διαχείρισης και διοίκησης του φορέα», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο νομοσχέδιο. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι, παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση αποφάσισε να σταματήσει ο απευθείας προσυμβατικός έλεγχος από το Ελεγκτικό Συνέδριο, το όργανο θα συνεχίσει να έχει ελεγκτικές αρμοδιότητες μέσω του ελέγχου της αποτελεσματικότητας και της επάρκειας της λειτουργίας των ΜΕΕ.
Μάλιστα, αρκετούς μήνες πριν από τη δημοσιοποίηση του νομοσχεδίου και συγκεκριμένα τον Νοέμβριο του 2020, το Ελεγκτικό Συνέδριο είχε εκδώσει απόφαση (ΦΕΚ 4938) για τη διαδικασία ελέγχου, του συστήματος εσωτερικού ελέγχου. Η συγκεκριμένη απόφαση έχει αποσταλεί στους δήμους και καθορίζει επίσης τις συνέπειες ασυνεννοησίας με τον ελεγχόμενο φορέα.
Στην εισήγησή του πάντως στην επιτροπή της Βουλής την προηγούμενη Τετάρτη σημείωσε ότι «η εισαγωγή του συστήματος εσωτερικού ελέγχου στην Τοπική Αυτοδιοίκηση θα πρέπει να γίνει σταδιακά», ζητώντας να υπάρξει μια τριετής περίοδος προσαρμογής.
Πηγή: kathimerini.gr
