Ο χρόνος δεν είναι ούτε ενιαίος ούτε ομοιόμορφος, μια διαδοχή από «τώρα». Η ζωή μας ξετυλίγεται σε χρονικούς κύκλους, άλλους μικρούς και πυκνούς, άλλους μακρείς και αργόσυρτους.
Για τον κόσμο της Αριστεράς, ο μικρότερος, πυκνότερος και πιο τραυματικός, ήταν ο κύκλος των μνηνονίων 2015-2018. Η κυβέρνηση υποχρεώθηκε μετά τον συμβιβασμό να νομοθετήσει και να υλοποιήσει πολιτικές με τις οποίες η Αριστερά ήταν και παραμένει ιδεολογικά αντίθετη.
Ο κύκλος αυτός ολοκληρώνεται με την έξοδο από τα μνημόνια. Ένας δεύτερος ξεκίνησε σταδιακά με το «παράλληλο» πρόγραμμα και βρίσκεται σε πλήρη ανέλιξη με τις πρώτες μεταμνημονιακές πολιτικές. Είναι ο κύκλος του κοινωνικού μετασχηματισμού που πηγαίνει από το 2019 μέχρι το τέλος της επόμενης Βουλής.
Τελειώνει λοιπόν ένας πολιτικός κύκλος και αρχίζει ένας άλλος. Η αντιστοίχηση εκλογικής νίκης με την ιδεολογική αποδοχή και η δημιουργία κοινωνικών συμμαχιών αποτελούν το στοίχημα της Αριστεράς. Οι ιδέες, τα σχέδια, οι πρωτοβουλίες των επόμενων μηνών θα καθορίσουν το εκλογικό αποτέλεσμα και θα προετοιμάσουν τους νέους.
Οι εκλογικές νίκες της Αριστεράς από το 2012 μέχρι το 2015 δεν μετατράπηκαν σε ιδεολογική ηγεμονία. Αντίθετα, φαίνεται ότι το κόμμα υποχώρησε, τα μέλη δεν αυξήθηκαν σε αναλογία με την εκλογική του δύναμη, το ιδεολογικό αποτύπωμα παραμένει ισχνό Η Αριστερά ήταν πάντα η σκέψη στην πράξη.
Όραμα και αξίες
Χρειαζόμαστε λοιπόν νέες ιδέες, πρόγραμμα και πρακτικές σε τρία κρίσιμα επίπεδα. Πρώτα, ένα νέο όραμα, έναν λόγο συναρπαστικό, ρυθμιστικό και κατευθυντήριο. Δεύτερο, μια ξεκάθαρη και αποτελεσματική στρατηγική, που συντονίζει τις δράσεις και εξειδικεύει το όραμα σε πολιτικές. Τέλος, το κόμμα ως ενεργό πολιτικό υποκείμενο πρέπει να ανασυνταχθεί για να γίνει ο συλλογικός διανοούμενος των εργαζομένων.
Η έμφαση στη βελτίωση της «καθημερινότητας» αποτελεί κεντρική ευθύνη της κυβέρνησης στην πρώτη μεταμνημονιακή περίοδο. Οι δυσλειτουργίες, αστοχίες που μας ταλαιπωρούν συνδέουν μακροχρόνια προβλήματα της μεταπολιτευτικής Ελλάδας με τις πρόσφατες μνημονιακές πληγές.
Αλλά αν η βελτίωση της καθημερινής ζωής γίνει η αποκλειστική μέριμνα, τότε χάνουμε την ειδοποιό διαφορά της Αριστεράς. Η μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, η δημιουργία ενός αποτελεσματικού, αξιοκρατικού, μη κομματικού κράτους αποτελούν επίσης αναγκαίο καθήκον. Πρέπει να επισκευάσουμε το «αστικό» κράτος που το κρατούσαν όμηρο τα παλιά κόμματα για να το χρησιμοποιούν ως κομματικό φέουδο. Αλλά δεν αρκεί. Δεν αποτελούν οι αριστεροί απλούς διαχειριστές της εξουσίας, ούτε εκσυγχρονιστές που πετυχαίνουν όπου απέτυχαν οι προηγούμενοι.
Αν συμφωνήσουμε ότι όραμά της Αριστερας είναι ο αγώνας για τη συνεχή μείωση των ανισοτήτων, για να γίνει η δημοκρατία μορφή ζωής παντού, στην οικονομία, την κοινωνία, τον πολιτισμό, τις προσωπικές σχέσεις, τότε οι εκλογές δεν είναι ο απώτερος στόχος αλλά ένα πρώτο ενδιάμεσο βήμα, μια που οι προοδευτικές μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η χώρα είναι μακροπρόθεσμες. Πρέπει να εκτιμούμε συνεχώς τις νέες ανάγκες και αιτήματα και να επαναπροσδιορίζουμε σκοπούς και μέσα.
Είμαστε στην αρχή μιας μεγάλης πορείας, κάθε βήμα αλλάζει τον προορισμό. Αν πιστεύουμε ότι ξέρουμε σήμερα πού θα πάμε και τι θα γίνουμε, καλύτερα να τα εγκαταλείψουμε. Η ιστορία δεν γράφεται με σιγουριά και εγγυήσεις, αλλά με αγώνες. Παίρνεις ρίσκα, αποτυγχάνεις, προσπαθείς ξανά, αποτυγχάνεις καλύτερα, σιγά σιγά μαθαίνεις πώς να πετυχαίνεις. Ο πειραματισμός και οι αποτυχίες προετοιμάζουν τις νίκες.
