ΕΛΓΑ: «Χαλαζόπτωση» στις αποζημιώσεις των ζημιών από θεομηνίες
Άρθρο του Νίκου Μιχαλόπουλου – γεωπόνου
Και μόνο το γεγονός ότι στέλνουν τους Γεωτεχνικούς του ΕΛΓΑ με λεωφορείο να πάνε για εκτιμήσεις στο χωράφι εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι δεν υπάρχει Πολιτική βούληση και διάθεση ο ΕΛΓΑ να γίνει ουσιαστικός Ασφαλιστικός Φορέας της Γεωργικής Παραγωγής.
Και ενώ οι καταστροφές σε καλλιέργειες και υποδομές του Νομού μας από τα ακραία καιρικά φαινόμενα του Σεπτέμβρη κατά κοινή ομολογία είναι μεγάλες, δυστυχώς για μια ακόμη φορά παρακολουθούμε την ίδια «θεατρική παράσταση» δηλαδή, επισκέψεις κλιμακίων της αντιπολίτευσης που θα κοστολογήσουν λένε τις ζημιές (λες και δεν υπάρχουν αρμόδιες υπηρεσίες να το κάνουν), δηλώσεις για να πληρωθούν στο 100% της ζημιάς ανεξάρτητα από κανονισμούς και απαγορεύσεις, ανέξοδη κριτική μέσω επερωτήσεων στη βουλή κτλ.
Από την άλλη έχουμε τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης σε δηλώσεις και συνεντεύξεις του να αυτοαναιρείται γιατί απλά δεν μπορώ να καταλάβω πως δεν θα διαψεύσει τις προσδοκίες των αγροτών της Ηλείας όταν: Οι ασφαλιστικές καλύψεις είναι συγκεκριμένες, οι χρηματοδοτικές δυνατότητες του Οργανισμού συγκεκριμένες, οι διαδικασίες που προβλέπονται πρέπει να τηρηθούν και στο τέλος να λέει ότι θα κάνουμε ότι περνά από το χέρι μας.
Και παρά το γεγονός ότι θα συνεχίσουν οι επισκέψεις, οι συσκέψεις, οι μεμονωμένες συναντήσεις Φορέων της Ηλείας, οι επερωτήσεις, είμαι βέβαιος και μακάρι να διαψευστώ ότι οι αγρότες της Ηλείας ούτε σωστά, ούτε και σύντομα (και αυτό δεν αφορά τους εργαζόμενους) θα αποζημιωθούν γιατί δεν έχουν αποφασίσει να βάλουν όλοι μαζί ένα τέλος στη κοροϊδία και τον εμπαιγμό και γενικά τον αγροπολιτικό λαϊκισμό απ’ όπου και αν προέρχεται και αρκούνται να εισπράττουν μόνο τη συμπόνια και την κατανόηση που απλόχερα σκορπίζουν όσοι επισκέπτονται το Νομό μετά από ένα γεγονός.
Και γιατί δεν τόλμησαν ποτέ να πουν στον κάθε Υπουργό αυτό που παρήγγειλαν οι Κρητικοί στον Αποστόλου: «Αν δεν φέρεις λύση στα προβλήματά μας καλύτερα να μην έρθεις στη Κρήτη και αν δεν δώσεις τις αποζημιώσεις κλείσε τον ΕΛΓΑ να ησυχάσουμε».
Να πει ο Υπουργός την αλήθεια για την οικονομική κατάσταση του ΕΛΓΑ
Επειδή ο ΕΛΓΑ είναι ο μοναδικός Κρατικός Φορέας Ασφαλιστικής κάλυψης των Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων θα περίμενε κανείς από τον Υπουργό κ. Αποστόλου να πει την αλήθεια για την οικονομική κατάσταση του Οργανισμού, δηλαδή τι εισπράττει, τι υποχρεώσεις έχει γιατί όσο και αν ο Πρόεδρός του δηλώνει ότι είναι οικονομικά βιώσιμος, θεωρώ ότι αυτό δεν ισχύει και ότι είναι θέμα χρόνου να αναγγείλει την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών.
Και επειδή όπως είχα γράψει το 2009 η μετατροπή του ΕΛΓΑ από φορέα Γεωργικής Ασφάλισης σε εργαλείο μικροκομματικής πολιτικής θα αποτελέσει με βεβαιότητα το μελλοντικό δράμα της χώρας μας, αλλά και για την ιστορία αλλά και για να σταματήσει επιτέλους ο λαϊκισμός, θεωρώ σκόπιμο να αναφερθώ σε δυο-τρία γεγονότα:
- Ο μοναδικός κανόνας που ίσχυε τότε στον ΕΛΓΑ ήταν η κατάργηση κάθε κανόνα.
- Από το 2002 μέχρι το 2009 οι τότε Κυβερνήσεις φόρτωσαν τον προϋπολογισμό του ΕΛΓΑ με ένα χρέος 4,2 δις που αφορούσε κυρίως αποζημιώσεις που δίνονταν με Υπουργικές Αποφάσεις και που δεν προβλέπονταν από το Κανονισμό Ασφάλισης καθώς και για τοκοχρεολύσια για δάνεια που είχε συνάψει ο ΕΛΓΑ με την ΑΤΕ κυρίως για κατ’ εξαίρεση αποζημιώσεις (κυρίως για τη βόρεια Ελλάδα)και που το 2010 εν μέσω οικονομικής κρίσης ανέλαβε το Ελληνικό Δημόσιο την εξόφληση των χρεών.
- Και δεν μπορώ να μην αναφερθώ σε μια συζήτηση με ένα Διευθυντικό στέλεχος του ΕΛΓΑ που πόναγε τον Οργανισμό γιατί είχε ξεκινήσει από εκτιμητής στο χωράφι όπου σε μια στιγμή έκρηξης για το πάρτι των κατ’ εξαίρεση αποζημιώσεων μου είχε πει ό,τι «αν δεν μας αφήσουν οι πολιτικοί να κάνουμε τη δουλειά μας τότε να μας καταργήσουν και να πουν στους αγρότες να περνάνε από τη πλατεία Βάθης (ΥΠΑΑΤ)κάθε 1 και 16 να τους μοιράζουν τα λεφτά».
Τι πρέπει να γίνει με τον ΕΛΓΑ
Επειδή εδώ και κάποιες 10/ετιες δεν υπάρχει Υπουργός που να μην έχει δηλώσει ότι θα αλλάξει το Κανονισμό Λειτουργίας του ΕΛΓΑ και τη μόνη αλλαγή που κάνουν είναι η αλλαγή της είσπραξης των ασφαλιστικών εισφορών θα πρέπει κατά τη γνώμη μου:
- Να γίνουν ριζικές, δομικές αλλαγές στο ρόλο – τη φυσιογνωμία και την λειτουργία του Οργανισμού, ώστε ο Οργανισμός να γίνει ένας υγιής Ασφαλιστικός Φορέας για να μπορεί να στηρίζει την απώλεια εισοδήματος των αγροτών από τα διάφορα ζημιογόνα αίτια και κυρίως από τα απρόβλεπτα καιρικά φαινόμενα καθώς και από ζημιογόνα αίτια όταν η επιστημονική κοινότητα δεν διαθέτει σοβαρά όπλα στους αγρότες για την αντιμετώπισή τους (όπως έγινε με την tuta στη ντομάτα κλπ).
- Επειδή όλοι λένε να αλλάξει ο κανονισμός, αλλά κάνεις δε λέει τι πρέπει να αλλάξει, θα πρέπει κατά τη γνώμη μου να γίνει κοινή σύσκεψη όλων των Αγροτικών Φορέων αλλά και των Γεωργικών Υπηρεσιών της Περιφέρειας για να υπάρχει μια κοινή στάση, να ξέρουν τι θέλουν και κυρίως να σταματήσει το φαινόμενο να υπάρχουν καλλιέργειες και περιοχές που είναι «οι αιμοδότες του συστήματος και άλλοι συστηματικοί εισοδηματίες από ζημιές» (δήλωση Σαρρή πρώην Προέδρου ΕΛΓΑ).
- Και βέβαια η αλλαγή του Κανονισμού θα προκύπτει είτε από αναλογιστικές μελέτες, είτε από ομάδες εργασίας και αφού ληφθούν υπ’ όψιν οι προτάσεις και οι εμπειρίες των κατά τόπους εποπτών του οργανισμού που γνωρίζουν πολύ καλά τα συνήθη ζημιογόνα αίτια της περιοχής ευθύνης τους.
- Να φτιαχτεί ένας Κανονισμός Λειτουργίας που βέβαια δεν θα μπορεί να προβλέπει όλες τις ζημιές αλλά που θα δίνει τη δυνατότητα αποζημιώσεων όταν τα ζημιογόνα αίτια είναι απρόβλεπτα και ξεπερνούν τις δυνατότητες των παραγωγών και δεν θα αλλάζει ευκαιριακά και που θα αντιμετωπίζει το σύνολο της γεωργικής παραγωγής.
Για παράδειγμα θεωρώ επιστημονικά απαράδεκτο στη σταφίδα να καλύπτει μόνο την ηρτημένη σοδειά και όχι τα αλώνια που αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της Γεωργικής Εκμετάλλευσης. (Ας κοιτάξει ο ΕΛΓΑ τα στοιχεία του, έχει ζητηθεί πολλές φορές να αποζημιώσει σταφίδα στα αλώνια;)
- Να φτιαχτεί ένας Κανονισμός που να επιβάλλει σε ορισμένες κυρίως περιπτώσεις μέτρα ενεργητικής προστασίας η και με επιδότηση που θα γνωρίζει ο ασφαλισμένος τις υποχρεώσεις του αλλά και που δε θα τον αντιμετωπίζει καχύποπτα ο Οργανισμός .
Τέλος ειδικά τώρα που οι κλιματικές αλλαγές είναι ορατές και απαιτείται πιο ουσιαστική και αποτελεσματική Ασφαλιστική προστασία της Γεωργικής παραγωγής θα πρέπει να σταματήσουμε να καλλιεργούμε ψεύτικες ελπίδες στους αγρότες, γιατί διαφορετικά εκτιμώ ότι ο ΕΛΓΑ από εδώ και πέρα ή θα «ψευτοκαλύπτει» μια καταστροφή ή θα χρησιμοποιήσει άλλες μεθόδους που μπορεί να οδηγούν τους αγρότες ακόμα και στην ιδιωτική ασφάλιση.
Αξιότιμε κύριε Μιχαλόπουλε, η Νομοθεσία βάσει της οποίας λειτουργεί ο ΕΛΓΑ διασφαλίζει την βιωσιμότητά του.
α) Απλοποιημένα: προβλέπεται από το Νόμο πως, όταν τα συνολικά ποσά για τις αποζημιώσεις (έξοδα) φτάνουν να είναι μεγαλύτερα από τις συνολικές ασφαλιστικές εισφορές που εισπράττει ο ΕΛΓΑ (έσοδα), τότε τα ποσά για τις αποζημιώσεις περικόπτονται κατά ένα ποσοστό.
β) Η κείμενη Νομοθεσία, επίσης, προβλέπει Κρατική οικονομική επιχορήγηση στον ΕΛΓΑ, η οποία θα μπορούσε να αναπληρώσει τυχόντα ελείμματα. Όμως αυτή την Κρατική Επιχορήγηση, όπως λένε οι επαϊοντες περί τα οικονομικά του ΕΛΓΑ, ουδέποτε την χορήγησε στον ΕΛΓΑ το Κράτος, από τότε που εφαρμόζεται η ισχύουσα Νομοθεσία.
Αν εφαρμοστεί η Νομοθεσία, δεν κινδυνεύει ο ΕΛΓΑ. Αλλά μέχρι στιγμής, ούτε το α ούτε το β έχει εφαρμοστεί.
Το θέμα είναι η εύρυθμη λειτουργία του ΕΛΓΑ. Εμείς οι εκτιμητές καταντήσαμε ελεεινότεροι των ελεεινών, να φορτωνόμαστε φόρμες, μπότες και με εναλλαγές Αστικών, τρένων, ΚΤΕΛ, ταξί, ΙΧ των οριοδεικτών και αγροτών να μεταβαίνουμε μετά από πολύωρη ταλαιπωρία για εκτιμήσεις, περιμένοντας στις στάσεις τις συγκοινωνίες. Ο ΕΛΓΑ δεν διαθέτει υπηρεσιακά αυτοκίνητα. Μέχρι τώρα, οι εκτιμητές βάζαμε τα δικά μας ΙΧ. Σα να λέμε ο αστυνομικός αντί για περιπολικό πάει να πιάσει τον κλέφτη με το ΙΧ του, ο πυροσβέστηςς πάει να σβήσει τη φωτιά με το ΙΧ του, ο νοσηλευτής του ΕΚΑΒ πάει να σώσει τον ασθενή με το ΙΧ του. Αυτό νομίζω πως είναι το κύριο “χάλι” του ΕΛΓΑ κι όχι τα οικονομικά. Όταν και η τελευταία ιδιωτική εταιρεία διαθέτει στους πλανόδιους πωλητές της, εταιρικά οχήματα, ο ΕΛΓΑ θέλει οι εκτιμητές να πηγαίνουν στις εκτιμήσεις με τα ΙΧ τους και να αναλαμβάνουν το κόστος συντήρησης, επισκευών, ατυχημάτων, ανανέωσης… Στην εποχή των μνημονίων, πού θα βρούν τα χρήματα οι εκτιμητές για να “επιχορηγούν” τον ΕΛΓΑ διαθέτοντας τα ΙΧ τους;
Γιάννης Μαράκης
κτηνίατρος εκτιμητής ΕΛΓΑ.