Τα σκολάμπρια του τσοπάνη

Λαογραφική συλλογή Ηλίας Τουτούνης – αφηγητής Γεωργόπουλος Βασίλειος Λαγανά Πηνείας Μάιος 1995

Κάποτε τον καιρό της δυστυχιάς, όπως μολογάγανε, ήτανε ένας τρανός αφέντης, τσέλιγκας με χίλια ζωντανά και βάλε. Ευτούνος, είχε στην δούλεψή του κι ένα τσοπάνη που φύλαγε καμιά διακοσαριά στέρφα και έμενε μόνιμα στα μαντριά και εκεί απασχολούταν με την βόσκηση και την περιποίηση του κοπαδιού του αφεντικού του. Μια χρονιά έπεσε τρανή δυστυχία στον τόπο και ο κόσμος άκουσε πείνα. Η κυρά του αφέντη, καθημερινά που μαγείρευε έστελνε φαγητό στον τσοπάνη μ’ ένα παιδάκι ψυχογιό, που είχανε στην δούλεψή τους.

Ένα γιοματάκι τον Μάρτη, η κυρά έφτιαξε σκολιάμπρια και έστειλε και τον ψυχογιό με το κατσαρόλι και ψωμί στο τράστο να πάει στον τσοπάνη να φάει. Καθώς ο ψυχογιός ζύγωνε με το κατσαρόλι στο χέρι, που είχε μέσα το φαΐ του τσοπάνη, του φωνάζει από μακριά ο τσοπάνης:

-Μάτι, ώρε μάτι!!! Τι καλούδια έχει μαγειρέψει σήμερα η κυρούλα μας;
-Σκολιάμπρια, σκολιάμπρια στιφάδο. Του απαντάει ο ψυχογιός.
-Μπάάά την αφιλότιμη, εκείνη τρώει τα κοψίδια κι εμένα μου στέλνει σκολιάμπρια; Λέγει ο τσοπάνης. Όμως μη έχοντας τι άλλο να φάει, έκατσε όχι μόνον τα έφαγε αλλά έγλειψε και το κατσαρόλι.

Την άλλη ημέρα, καθώς ξαναζύγωνε ο ψυχογιός, του λέει πάλι ο τσοπάνης:
-Το τι καλούδια μάτι μου, έχει σήμερα που μου στέλνει η κυρά μας;
-Σκολιάμπρια με άρμη. Απαντάει ο ψυχογιός.
-Να πάει στον διάβολο, η παλιογκιόσα! Ακούς μωρέ, βάλθηκε να με ξεκάνει; Αλλά και πάλι μη έχοντας τι άλλο να φάει έκατσε κάτου από τον ίσκιο και το έφαγε.

Την επόμενη μέρα το ίδιο.
-Τι καλούδια ματάκια μου έχει, σήμερα στο κατσαρόλι, η κυρά μας;
-Σκολιάμπρια τσιγαριστά. Του απαντάει ο ψυχογιός.
-Να πάει να ξεκολι@στεί πές της. Πάει μαύρος θα αφήκω τα κοκαλάκια μου στο μαντρί τρώγοντας σκολιάμπρια. Τι στον Διάβολο, προβατίνα με πέρασε; Δυσφορώντας για το ίδιο φτωχό φαγητό που τον τάγιζε η γυναίκα τ’ αφέντη, αλλά «Η πείνα κάστρα καταλύει και κάστρα παραδίδει». Λέγει μια παροιμιώδης φράση, έκατσε και τα έφαγε βρίζοντας και καταριόνταν την κυρά του.

Ο ψυχογιός μόλις γύρισε από τα μαντριά και μολόγησε της αφεντικιάς του, το και το, όπως τ’ έλεγε ο τσοπάνης για το φαγητό του.

Την επόμενη ημέρα, που ήτανε επίσημη Κυριακή, η αφεντικίνα, δεν του μαγείρεψε τίποτα και έστειλε τον ψυχογιό με άδειο το κατσαρόλι. Μόλις φάνηκε να φτάνει στα μαντριά, ο ψυχογιός με το κατσαρόλι στο χέρι, να σου πάλι ο τσοπάνης.

-Τι καλούδια έχει σήμερις μου στέλνει η κυρά μας, σήμερις που είναι επίσημη μέρα;
-Τίποτα! Του λέγει ο ψυχογιός και αναποδογυρίζει το κατσαρόλι για να το ιδεί και ο τσοπάνης.
-Ωρέ! Γ@μώ την κουτάλα της γ@μώ, χαθήκανε μια χαψιά σκολιάμπρια βραστά, να μου στείλει και μένα να φάω ο μαύρος, δεν το ξέρει του λόγου της ότι δεν και βαστιέται η έρμη πείνα;