Ο Παντελής Μπουκάλας και το δημοτικό τραγούδι

Την Κυριακή το μεσημέρι η παρουσίαση του βιβλίου του

«Όταν το ρήμα γίνεται όνομα – Η “Αγαπώ” και το Σφρίγος της ποιητικής Γλώσσας των Δημοτικών»

από το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας και το Κτήμα Μερκούρη

Ο Παντελής Μπουκάλας, ένας από τους πλέον ακάματους μελετητές των ελληνικών γραμμάτων, είναι ο επίσημος προσκεκλημένος του Φεστιβάλ Ολυμπίας και του Κτήματος Μερκούρη, σε μια εκδήλωση (την προσεχή Κυριακή και ώρα 12:00 στο Οινοποιείο του Κτήματος στο Κορακοχώρι) για να συστήσουν στο κοινό του Πύργου και της Ηλείας τον πρώτο τόμο από την εξαντλητική έρευνα και εργασία του για το δημοτικό τραγούδι.

Η σειρά έχει τίτλο «Πιάνω γραφή να γράψω…» και έρχεται να συνθέσει σε περίπου δέκα τόμους  τη μακροχρόνια ενασχόληση και μελέτη του συγγραφέα, ποιητή, κριτικού και δημοσιογράφου για τη δημοτική ποίηση, τμήματα της οποίας έχει κατά καιρούς παρουσιάσει στον Τύπο, ημερίδες, συμπόσια κ.α.

Ο πρώτος τόμος, που θα παρουσιαστεί την Κυριακή από τον ποιητή Γιώργο Γώτη, τον δάσκαλο Γιάννη Σιδηροκαστρίτη αλλά και τον ίδιο τον συγγραφέα, έχει τίτλο «Όταν το ρήμα γίνεται όνομα – Η “Αγαπώ” και το Σφρίγος της ποιητικής Γλώσσας των Δημοτικών» (Άγρα 2016). Σ’ αυτόν ο Παντελής Μπουκάλας αναλύει την ποιητική υπέρβαση των ορίων και των κανόνων της γλώσσας με εμβληματικό παράδειγμα τη μετατροπή του ρήματος «αγαπώ» σε ουσιαστικό.

Παντελής Μπουκάλας

Ο Παντελής Μπουκάλας γεννήθηκε το 1957 στο Λεσίνι του Μεσολογγίου. Αποφοίτησε από την Οδοντιατρική Σχολή Αθηνών το 1981.

Από το 1987 έως το 1990 είχε την ευθύνη της σελίδας βιβλιοκριτικής στην εφημερίδα Η Πρώτη. Από το 1990 έως το 2010 είχε την ευθύνη της ανά Τρίτη σελίδας του βιβλίου στην εφημερίδα Καθημερινή, όπου επίσης δημοσιεύει κάθε μέρα και μέχρι σήμερα επιφυλλίδες πολιτιστικού, κοινωνικού και πολιτικού σχολιασμού.

Από το 1976 εργάζεται ως διορθωτής (σε εφημερίδες, περιοδικά και εκδοτικούς οίκους) και ως επιμελητής εκδόσεων. Υπήρξε μόνιμος συνεργάτης του περιοδικού Ο Πολίτης (καθώς και του Δεκαπενθήμερου Πολίτη) από το 1978 και έως την παύση της έκδοσής του το 2008. ΄Αρθρα και μεταφράσεις του αρχαίων ελληνικών ποιημάτων έχουν δημοσιευτεί και στα περιοδικά  Η λέξη, Το δέντρο, Γαλέρα, Νέο Επίπεδο, Τεχνοπαίγνιο, The Book’s Journal, Ποιητική, στην εφημερίδα Εποχή κ.α.

Ποιήματά του έχουν περιληφθεί σε διάφορες ανθολογίες και έχουν μεταφραστεί στα ιταλικά (αφιέρωμα του περιοδικού Poesia του Μιλάνου τον Νοέμβριο του 2014), στα πολωνικά (η μετάφραση των Ρημάτων εκδόθηκε στο Γκντασκ το 2014), τα αγγλικά, τα αλβανικά, τα αραβικά, τα ισπανικά, τα καταλανικά (στον τόμο La busqueda del Sur, Βαρκελώνη, 2016) και τα γαλλικά (στον τόμο Poétes grecs du 21e siècle, Παρίσι, 2017).

ΒΙΒΛΙΑ

Έχει δημοσιεύσει στις εκδόσεις «Άγρα» τα εξής βιβλία:

Ποίηση

• Αλγόρυθμος (1980)
• Η εκδρομή της ευδοκίας (1982)
• Ο μέσα πάνθηρας (1985)
• Σήματα λυγρά (1992)
• Ο μάντης (1994)
• Οπόταν πλάτανος (1999)
• Ρήματα (2009, Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2010)

Δοκίμια – Μελέτες

• Ενδεχομένως – Στάσεις στην ελληνική και ξένη τέχνη του λόγου, Δοκίμια και βιβλιοκριτικές (Άγρα 1996)
• Υποθέσεις, Επιφυλλίδες στην Καθημερινή της Κυριακής (2001)
• Υποθέσεις, Επιφυλλίδες στην Καθημερινή της Κυριακής (2007)
• Ανδρέας Λασκαράτος, Δημοτικά τραγουδάκια εθνικά μαζευμένα από τους τραγουδιστάδες εις το Ληξούρι (Κεφαλληνία – Επαρχία Πάλης) του 1842: ΄Αγνωστη χειρόγραφη συλλογή [επιμέλεια από κοινού με τον Γιάννη Παπακώστα], (2016).
• Όταν το ρήμα γίνεται όνομα: Η “αγαπώ” και το σφρίγος της ποιητικής γλώσσας των δημοτικών, (2016). Πρώτος τόμος σειράς δοκιμίων για το δημοτικό τραγούδι, με τον τίτλο Πιάνω γραφή να γράψω… Με την ολοκλήρωσή της, η σειρά θα υπερβεί τους δέκα τόμους.

Μεταφράσεις

• Βίωνος Επιτάφιος Αδώνιδος (1985)
• Επιτάφιος λόγος – Αρχαία ελληνικά επιτύμβια επιγράμματα (1999)
• Αισχύλος, Αγαμέμνων (ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου, 2005)
• Αριστοφάνης, Αχαρνείς (Εθνικό Θέατρο, 2005)
• Ευριπίδης, Τρωάδες (Θέατρο του Νέου Κόσμου, 2009)
• Συμποτικά επιγράμματα – Από το Ενδέκατο Βιβλίο της Παλατινής Ανθολογίας (2009)
• Ευρυπίδης, Κύκλωψ (Φεστιβάλ Αθνών, 2017)

Το 2014, στο πλαίσιο της σειράς «Ελληνες ποιητές» της Καθημερινής, είχε την ευθύνη (εισαγωγή και ανθολόγηση)  για τους τόμους με το έργο των ποιητών:

• Κ. Π. Καβάφη
• Γιώργου Σεφέρη (δύο τόμοι)
• Μανόλη Αναγνωστάκη
• Ανδρέα Εμπειρίκου
• Νίκου Εγγoνόπουλου.

Γιώργος Γώτης

Ο Γιώργος Γώτης γεννήθηκε στην Ανδραβίδα το 1956. Σπούδασε στην Οδοντιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Υπήρξε μέλος της συντακτικής επιτροπής των περιοδικών Διάλογος (1978-1983) και Εκ Παραδρομής (1985-1992).

Ποιήματα και κείμενά του έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες και περιοδικά. Μεταφράσεις ποιημάτων του στα αγγλικά, στα ισπανικά, στα αραβικά, στα περσικά, στα ιταλικά, στα ρωσσικά, στα γερμανικά, και στα κινέζικα, έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και ανθολογίες.

Από την υποδοχή της ποίησής του στο εξωτερικό σημειωτέες είναι η εκδήλωση παρουσίασής της που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Καϊρου το 2009, η εκδήλωση το 2010 στη Μαδρίτη (συνδιοργάνωση Circulo de Bellas Artes και Ελληνική Πρεσβεία), καθώς και η παρουσίασή της στο Qinghai Intl Poets Mongolian Yurt Roundable Forum, στην Κίνα το 2016. Επίσης συμμετείχε με αφορμή το βιβλίο του More Veneto στην ημερίδα Rethink the Past, που πραγματοποιήθηκε στην Ρώμη το 2014.

Είναι μέλος της Πολιτιστικής ομάδας «Φράγμα», του «Κύκλου Ποιητών», του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας Συγγραφέων και αναπληρωτής αντιπρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης.

Ζει και εργάζεται ως οδοντίατρος στην Αθήνα.

 

ΒΙΒΛΙΑ

Ποίηση

• Όρθρου Βαθέος (Στιγμή 1988, εκτός εμπορίου)
• Φυσική Ιστορία (Στιγμή 1991)
• Κρυμμένη Εικόνα (Στιγμή 1999)
• Χρονογραφία (Στιγμή 2007)
• Δίχως Χάρτη (Στιγμή 2011)
• Στοιχειώδη Σωμάτια (Στιγμή 2015)

Πεζογραφία

• More Veneto (Στιγμή 2013).

Δοκίμια & επιμέλειες

• Τέσσερα και Ένα Κείμενα για τον Η. Χ. Παπαδημητρακόπουλο (Γαβριηλίδης 2016)
• Γεώργιος Βιζυηνός, Μοσκώβ Σελήμ [επίμετρο], (Φοίνικας 2002)
• Αλέξανδρου Μωραϊτίδου, Άγιον Όρος [επίμετρο], (Φοίνικας 2006).
• Ανθολογία Ηλείων Λογοτεχνών [από κοινού με τους Διονύση Κράγκαρη και Ανδρέα Φουσκαρίνη], (Μορφωτική Ένωση Λεχαινών “Ο Αντρέας Καρκαβίτσας”, 1981),
• Φώτος Πασχαλινός, Επαρχιακά και άλλα ποιήματα» (ΝΕΛΕ Ηλείας 1988),
• Γεώργιος Παπανδρέου, Η Ηλεία δια μέσου των Αιώνων “ (Εκ Παραδρομής 1990),
• Γιάννης Πονήρης, Μνήμες Αντίστασης” (Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηλείας 2005).

Βραβεία – Διακρίσεις

• 2016 Βραβείο Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου του.
• 2008 Βραβείο Ποίησης λογοτεχνικού περιοδικού ΔΙΑΒΑΖΩ για την ποιητική συλλογή Χρονογραφία.
• Το 2012 και το 2014 η ποιητική συλλογή του Δίχως χάρτη και το πεζογράφημα More Veneto περιλήφθηκαν, αντίστοιχα, στις “βραχείες λίστες” των Κρατικών Βραβείων.

Γιάννης Σιδηροκαστρίτης

Ο Γιάννης Σιδηροκαστρίτης σπούδασε στην Ιταλία και στην Ελλάδα και από τη δεκαετία του 1980 υπηρετεί ως δάσκαλος στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Είναι μελετητής της ελληνόφωνης ποίησης της Κάτω Ιταλίας, όπου και δίδαξε για αρκετά χρόνια. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Φιλοτεχνικού Ομίλου Πύργου, συμμετέχοντας σε όλες τις πρωτοβουλίες που ανέπτυξε στην πόλη κατά τη δεκαετία του 1990.

Ζει και εργάζεται στον Πύργο.