Υπάρχουν χρυσόψαρα εδώ;
Τρία δευτερόλεπτα. Τόσο διαρκεί η μνήμη ενός χρυσόψαρου. Ή τουλάχιστον αυτό πιστεύαμε μέχρι πρόσφατα, εφόσον οι τελευταίες μελέτες έχουν καταδείξει πως τελικά ίσως και να διαρκεί λίγο παραπάνω. Πάντως, σε κάθε περίπτωση το συμπαθέστατο ψαράκι σίγουρα δε φημίζεται για το μνημονικό του. Έτσι είναι αυτά τα πράγματα. Κάπου κερδίζεις, κάπου χάνεις. Το ζήτημα πάντα είναι να προσαρμόζεσαι. Όσο μπορείς, όπου μπορείς, για όσο μπορείς. Γιατί τα είδη που δεν προσαρμόστηκαν σε αυτόν τον κόσμο αργά ή γρήγορα εξαφανίστηκαν. Όπως ακριβώς κινδυνεύουν με εξαφάνιση και τα χρυσόψαρα. Θαρρείς πως η μνήμη τους φταίει και γι’ αυτό.
Αν και δεν είναι μόνο το μνημονικό. Στον άνθρωπο, ας πούμε, ο κρίσιμος παράγοντας ήταν και είναι το λογικό. Αυτό το φοβερό όπλο, χάρη στο οποίο επιβίωσε και ακόμη, κυριάρχησε απέναντι στα υπόλοιπα είδη. Η ικανότητα να σκέφτεσαι κριτικά, να αξιολογείς τα πράματα, να ιεραρχείς, να συγκρίνεις, να επιλέγεις. Μετά την αγάπη, αυτό είναι το «θαύμα». Και αυτό το «θαύμα», προσπαθούν να το καταστείλουν και να το υπονομεύσουν, να θολώσουν την κρίση και να δημιουργήσουν ένα νέο αφήγημα, όπως είθισται να λέγεται στη γλώσσα εκείνων οι οποίοι είναι μέσα στα πράγματα. Και λέγοντας «αφήγημα», εννοούν παραμύθι. Πάντα επινοούν όμορφα λόγια για να μεταμφιέσουν την αλήθεια.
Αλλά όποιος και να ΄σαι, όσα παραμύθια κι αν μας πεις, κάποια στιγμή, μοιραία, θα σε καταλάβουμε, και σένα και το «αφήγημά» σου. Βλέπεις θυμόμαστε τι έλεγες και πρώτα. Εξάλλου δεν πείθεται πλέον ο κόσμος, όσα παραμύθια κι αν ακούσει.
Άσε που δεν υπάρχουν χρυσόψαρα εδώ. Ο κόσμος θυμάται, έστω και αδρά. Θυμάται και παρά τη μνημειώδη ακρισία του, κάποια στιγμή καταλαβαίνει. Καταλαβαίνει που ήμασταν, που έπρεπε να φτάσουμε, και που βρισκόμαστε σήμερα. Κι αυτό ισχύει διότι μετά από μία μακρά περίοδο τεράστιων δυσκολιών, ήλπιζε βαθιά σε κάτι καλύτερο. Πίστεψε ενδεχομένως ότι είχε βρει εκείνον ο οποίος θα έφερνε το καλύτερο.