Πάνος Τριγάζης: Ελπίδα για την Λιβύη, ουραγός η Κυβέρνηση Μητσοτάκη

[vc_row][vc_column][vc_single_image image=”94197″ img_size=”full”][vc_column_text]Τέτοιες μέρες, το ορμητικό κύμα των λαϊκών εξεγέρσεων που είχαν ήδη επικρατήσει στην Τυνησία (14.1) και στην Αίγυπτο (11.2) εξαπλωνόταν και στην Λιβύη, με πρώτο σταθμό την Βεγγάζη, της οποίας ο έλεγχος περιήλθε (21.2) στους αντικαθεστωτικούς. Ακολούθησαν συγκρούσεις και στην Τρίπολη, αλλά και αιματηρή αντεπίθεση Καντάφι, με τον συνήθη ισχυρισμό ότι η εξέγερση ήταν έξωθεν υποκινούμενη και έργο ισλαμιστών τρομοκρατών.

Μετά ήρθε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ (26.2) να επιβάλει σκληρές κυρώσεις στο καθεστώς, με ψήφο και της Ρωσίας, ανοίγοντας τον δρόμο για την έναρξη βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ, στις 19 Μαρτίου 2011. Οι ΗΠΑ, Γαλλία και Βρετανία πρωταγωνίστριες της στρατιωτικής επέμβασης, την οποία δεν εμπόδισαν η Γερμανία και Τουρκία, παρότι είχαν διατυπώσει ενστάσεις. Είχε συναινέσει και την είχε διευκολύνει και η τότε ελληνική κυβέρνηση, ενώ η Κύπρος με πρόεδρο τον Δημήτρη Χριστόφια είχε αρνηθεί την εμπλοκή της.

Επόμενο ήταν να ηττηθεί το ήδη τραγικά αποδυναμωμένο καθεστώς και να βρει βάρβαρο τέλος ο Καντάφι, χωρίς καν να δικαστεί, παρά τις υποσχέσεις των «ανθρωπιστών» του ΝΑΤΟ. Όσο για το έργο του λίβυου ηγέτη που είχε πολλούς θαυμαστές και στην Ελλάδα, την καλύτερη αποτίμηση έκανε ο άριστος διεθνής αναλυτής Πέτρος Παπακωνσταντίνου : Ο αξιωματικός που ανδρώθηκε με το θρύλο του Νάσερ, αποτέλεσε την πιο χαρακτηριστική ενσάρκωση του παναραβικού εθνικισμού, τόσο στην ηρωική εποχή όσο και στον εκφυλισμό του. Στην πρώτη φάση ξήλωσε τις αμερικανικές βάσεις, εθνικοποίησε τα πετρέλαια, μοίρασε την γη, πρασίνισε την έρημο. (…) Στο φθινόπωρο της ζωής του, μοίρασε τιμάρια μιας ολιγαρχικής-κλεπτοκρατικής εξουσίας στους γιους του και πρόσφερε πετρελαϊκά κοιτάσματα προς εκμετάλλευση στην ΒΡ. Με αυτά και μ’ αυτά έγινε «υπεύθυνος ηγέτης» για τον Τόνι Μπλερ, ο οποίος υπέβαλε τα σέβη του το 2007 στην σκηνή του στην καρδιά της λιβυκής ερήμου και για τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ο οποίος τον φιλοξένησε εγκάρδια στην Ιταλία. (Καθημερινή 22.2.2011).

Η ξένη επέμβαση, καθώς και οι εσωτερικές συγκρούσεις, απείλησαν την ίδια την υπόσταση του κράτους της Λιβύης, με δύο κέντρα εξουσίας, το διεθνώς αναγνωρισμένο   στην Τρίπολη και το άλλο στην Βεγγάζη. Σε βοήθεια του πρώτου, έσπευσε η κυβέρνηση Ερντογάν, εξασφαλίζοντας το περιβόητο τουρκολιβυκό σύμφωνο εις βάρος της Ελλάδας.

Δυστυχώς, η κυβέρνηση Μητσοτάκη πιάστηκε στον ύπνο, αντιδρώντας σπασμωδικά είτε απελαύνοντας τον πρεσβευτή της Λιβύης (σημερινό πρόεδρο της μεταβατικής κυβέρνησης) είτε συμμαχώντας με τον αμφίβολης αξιοπιστίας στρατηγό Χαφτάρ. Ούτε την παρουσία της χώρας μας πέτυχε στην διαδικασία ειρήνης, που ξεκίνησε προ διετίας στο Βερολίνο.

Ευτυχώς για την Λιβύη, ελπίζω και για την ειρήνη στην Μεσόγειο, η διαδικασία ειρήνης καρποφόρησε πρόσφατα με τον σχηματισμό μεταβατικής κυβέρνησης, η οποία έχει επωμισθεί την εθνική συνεννόηση και πορεία για την εκπόνηση νέου συντάγματος, όρο για   την δημοκρατική εξέλιξη στην πλούσια σε υδρογονάνθρακες αραβική χώρα. Η συμφωνία ειρήνης (23.10.2020) προβλέπει και την αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων, αλλά η κυβέρνηση Ερντογάν δείχνει απρόθυμη να συμμορφωθεί. Αναμφίβολα, πρόκειται για ελπιδοφόρο βήμα, αλλά η μετάβαση από τον πόλεμο στην ειρήνη είναι πολύ δύσκολη και περίπλοκη, δεδομένων των ξένων ενδιαφερόντων και επιρροών.

Στο άμεσο μέλλον, δεν πρέπει να αναμένεται ακύρωση του τουρκολιβυκού συμφώνου και θα χρειαστεί υπομονή για την  επανοικοδόμηση των ελληνολιβυκών σχέσεων.

*Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]